Schilderen als Vermeer, met een simpele truc

De schilderijen van de Delftse schilder Johannes Vermeer (1632-1675) behoren tot de mooiste kunstwerken ooit gemaakt. Het zijn bijna foto’s uit een tijd dat de fotografie nog niet bestond. Niet alleen slaagde hij erin het perspectief en de vormen goed te krijgen maar ook de kleuren kloppen perfect.

Tim Jenison, een innovator die in de begintijd van de computer furore maakte met Digipaint voor de Commodere Amiag (1986), stortte zich op dit mysterie. Hij nam een boek ter hand dat in 2001 verscheen over het gebruik van de camera obscura door de meesterschilders. In dat boek bleef een vraag onbeantwoord: hoe kun je in een donkere kamer precies kleuren naschilderen als er geen lichtbron is. Jenison ontwikkelde een apparaat dat die techniek mogelijk maakt. Een apparaat dat in zijn eenvoud makkelijk in de 17e eeuw gebruikt had kunnen worden. Zijn ontdekking is te zien in de documentaire Tim’s Vermeer. Hierboven de trailer, hieronder een uitleg door de hoogleraar die het gebruik van de camera obscura ontdekte.

Niet duidelijk is of Vermeer deze techniek ook echt gebruikte. Het doet ook niets af aan de verbluffende kacht van zijn schilderijen. Die blijven mensen fascineren. Omdat het Mauritshuis in Den Haag wordt gerenoveerd reist het beroemdste schilderij van Vermeer, het Meisje met de Parel, over de wereld. Volgende week wordt het tentoongesteld in de Italiaanse stad Bologna. In de voorverkoop zijn voor de tentoonstelling al 100.000 tickets verkocht.