'AIVD maakt stewardessen het werken onmogelijk'

De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) maakt het voor stewardessen die in het buitenland hebben gewoond onmogelijk om (weer) voor een Nederlandse luchtvaartmaatschappij aan de slag te gaan. Zij moeten soms maanden op hun Verklaring van Geen Bezwaar (VGB) wachten of krijgen deze helemaal niet.

In ‘De Ombudsman’ vertellen twee stewardessen in spe hun verhaal. Yvonne Verkuijlen uit Heeswijk- Dinther werkte na haar opleiding Toerisme voor een reisbureau op Curaçao. Na terugkomst in Nederland, afgelopen december, solliciteert ze bij Transavia en wordt aangenomen voor de opleiding tot stewardess. Nu wacht ze al negen maanden op haar VGB en is de opleiding begonnen zonder haar. In de uitzending van ‘De Ombudsman’ is te zien hoe ze de AIVD belt. Een medewerker vertelt dat de dienst ‘in afwachting is van informatie van derden’. Op welke informatie de dienst wacht, en van wie, is onduidelijk. De AIVD kan of wil niet vertellen hoe lang Yvonne nog moet wachten.

Tina Braam woont in Emmen en werkte jaren als stewardess in de Verenigde Arabische Emiraten en woonde ook in Syrië. Nu wil ze graag in Nederland aan de slag als stewardess. Maar omdat de AIVD geen gegevens uitwisselt met Syrië, zegt de dienst niet te kunnen controleren of Tina een veiligheidsrisico vormt. Ze krijgt daarom geen VGB.

De AIVD wil niet voor de camera van ‘De Ombudsman’ reageren. Het programma diende daarom een waslijst aan schriftelijke vragen in. Een groot deel daarvan wordt niet beantwoord. Dat mag niet volgens de AIVD “op basis van de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten” en omdat “de AIVD niet op individuele gevallen kan ingaan”.

Niettemin is één antwoord opmerkelijk. AI “vanaf een verblijf van drie maanden en langer” in het buitenland doet de AIVD onderzoek. Maar op de vraag welke landen je dan maar beter kunt mijden om later niet het risico te lopen niet aan de slag te kunnen als stewardess wil de AIVD geen antwoord geven. Ook advocaat Mink Visser van de Vakbond van Nederlands Cabinepersoneel verbaast zich daarover. “Het zou mooi zijn als de AIVD een lijst publiceert waarmee al die landen openbaar zijn. Wij hebben om die lijst gevraagd maar deze nooit gekregen.”

Zowel Yvonne Verkuijlen als Tina Braam heeft de AIVD aangeboden zelf informatie aan te dragen om te bewijzen dat ze een keurig leven hebben geleid in Curaçao en Syrië. Maar die informatie wordt door de AIVD niet geaccepteerd. Tina doet voor de camera’s van ‘De Ombudsman’ zelfs een leugendetectortest. In de uitzending is te zien hoe zij die samen met Ombudsman Pieter Hilhorst probeert aan te bieden aan de AIVD.