'Als je geld verliest staat de overheid klaar'

ZEMBLA International schetst in deze documentaire van de Frans/Duitse publieke zender Arte een haarscherp beeld van het ontstaan van de Europese schuldencrisis. Hieronder een aantal citaten van experts, waaruit blijkt hoe overheden zelf de omstandigheden creëerden waar financiële instellingen zo gretig misbruik van maakten. De hele documentaire kijkt u hierboven terug.

De Engelse econome A. Pettifor van denktank PRIME Economics, legt uit hoe banken risicovolle leningen aan armen landen verantwoordden:

Ik leen gewoon geld aan de regering van Spanje, Italië of Portugal. Er zijn Duitse en Franse belastingbetalers die garant staan voor deze schuld, dus ik loop geen risico.

P. Lamberts, Europees Parlementslid Europese Groene Partijen, bevestigt die mentaliteit bij financiële instellingen:

Als ’t niks meer opbrengt of je er geld op verliest, staat de overheid klaar. Wat ’n geweldig casino!”

Als dit er in 2008 toe leidt dat de zeepbel barst en de crisis uitbreekt, dreigen armere Europese landen, zoals Griekenland, onder de schuldenlast  te bezwijken. Hoewel het land met veel steun van andere EU-landen, waaronder Nederland, overeind gehouden wordt, heeft de Griekse bevolking het zwaar door de bezuinigingen die als voorwaarde voor de Europese leningen worden gesteld. Volgens de Engelse antropoloog D. Graeber van de London School of Economics zijn de voorwaarden veel te streng:

Levens worden vernietigd, mensen moeten in afval snuffelen, kankerpatiënten kunnen geen medicijnen krijgen. Als we ’n fatsoenlijke wereld willen, moeten we dat afkeuren. Als er personen verantwoordelijk zijn, moeten ze boeten, maar laat niet het collectief boeten voor de daden van enkelen.”

Ook Thomas Piketty, econoom en schrijver van het bekende boek ‘Kapitaal in de 21ste eeuw’, waarschuwt dat het terughalen van de schulden op een verkeerde manier gebeurt:

Als we de Grieken in hun eentje een eerlijk belastingstelsel laten bouwen, mislukt dat zonder een sterke belastingcoördinatie met automatische uitwisseling van bankgegevens zodat we weten wie wat bezit en waar.

De Franse econoom/journalist Bernard Maris, medeoprichter van het Franse blad Charlie Hebdo die in januari omkwam bij de terroristische aanslag in Parijs, zag meer in schenkingen dan in leningen aan arme landen binnen de Eurozone:

Als heel Europa garant staat, dan laten de markten ons eindelijk met rust en kunnen de mensen eindelijk weer ademhalen.

Antropoloog D. Graeber valt hem daarin bij:

Ironisch genoeg is de Duitse welvaart gebaseerd op kwijtschelding van schulden na de Tweede Wereldoorlog. En juist de Duitsers willen niet over de schulden van de Grieken onderhandelen. Terwijl hun schuld na de Tweede Wereldoorlog werd kwijtgescholden. Daardoor kon de Duitse economie zo opbloeien.