Amnesty: Shell werkte willens en wetens mee aan moord en marteling in Nigeria

Shell was in de jaren negentig betrokken bij een serie moorden, verkrachtingen, martelingen en verbrandingen van dorpen door de Nigeriaanse militaire regering in Ogoniland, dat stelt Amnesty International. De mensenrechtenorganisatie roept Nigeria, Groot-Brittannië en Nederland op een strafrechtelijk onderzoek in te stellen. Amnesty onderzocht interne documenten van Shell, getuigenverklaringen en documenten uit Amnesty-archieven en concludeert dat Shell het Nigeriaanse leger herhaaldelijk aanmoedigde om protesten van de Ogoni-gemeenschap de kop in te drukken, terwijl het bedrijf wist tot welke verschrikkingen dat zou leiden.

Bescherming Olielekken van Shell in Ogoniland richtten  in de jaren ’80 enorme milieuschade aan, waarna de inwoners in opstand kwamen. De protesten werden geleid door de Movement for the Survival of the Ogoni People (MOSOP) onder leiding van Ken Saro-Wiwa. Nadat de oliegigant in 1990 een paramilitaire politie-eenheid om ‘bescherming’ tegen vreedzame protesten in het dorp Umuechem vroeg, vielen agenten het dorp aan, staken 595 huizen in brand en doodden daarbij ten minste 80 mensen.

Interne memo’s en notulen van vergaderingen laten zien dat Shell hoge ambtenaren om militaire steun bleef vragen, zelfs nadat bekend werd dat de veiligheidstroepen vele demonstranten hadden gedood, gemarteld en verkracht. Het bedrijf bood het leger zelfs materiële ondersteuning en financierde ten minste één beruchte legeraanvoerder. Het personeel in Nigeria handelde met volledige steun en medeweten van de directeuren in Den Haag en Londen. Brian Anderson, destijds voorzitter van Shell in Nigeria, had in 1994 en 1995 ten minste drie ontmoetingen met generaal Sani Abacha. Hij besprak met hem ‘problemen van de Ogoni en Kan Saro-Wiwa’ en de financiële consequenties van de protesten voor Shell. Anderson schreef later het gevoel te hebben dat Abacha ‘zal interveniëren met ofwel het leger of de politie’. Binnen een maand werden MOSOP-leider Ken Saro-Wiwa en acht andere MOSOP-leiders gearresteerd. Na een schijnproces werden zij in november 1995 geëxecuteerd.

Shell heeft elke betrokkenheid bij bovenstaande misdaden altijd ontkend en tot op heden werd er geen strafrechtelijk onderzoek verricht.

Cc-foto: Thomas Hawk