'Assad zette chemische wapens in'

Was er een gifgasaanval op Damascus en zo ja, door wie werd die dan uitgevoerd? Het regime van Assad en de Syrische rebellen blijven elkaar beschuldigen. De druk op Syrië om snel een VN-onderzoek toe te staan dat de aanval bevestigt en de schuldige aanwijst, neemt daarom toe.

Update 21.40

Volgens de eerste en voorlopige conclusies van de VS en geallieerde inlichtingendiensten heeft het regeringsleger van de Syrische president Bashar al-Assad deze week chemische wapens tegen het volk ingezet. Bij een aanval vlak bij de hoofdstad Damascus vielen honderden doden. De Amerikaanse en Europese veiligheidsbronnen spraken anoniem met persbureau Reuters. Ze benadrukten dat het een voorlopige evaluatie betreft, naar sluitend bewijs wordt nog gezocht. Dat schrijft NRC Handelsblad.

Groot-Brittannië is minder voorzichtig. Minister van Buitenlandse Zaken, William Hague is ervan overtuigd dat Assad achter de aanval zat:

Ik weet dat sommige mensen in de wereld graag zeggen dat dit een soort complot is van de Syrische oppositie. Ik denk dat de kans daarop klein is, dus geloven we dat dit een chemische aanval is door het regime van Assad.

Hoewel de Amerikaanse president Barack Obama eerder zei in te zullen grijpen wanneer chemische wapens zouden worden ingezet, en hoewel hij het “een grote, zorgwekkende gebeurtenis” noemde, is hij nog niet van plan in te grijpen:

Als de VS een ander land binnenvallen zonder een mandaat van de VN en zonder duidelijk bewijs, roept dat vragen op: of zo’n actie wordt gesteund door het internationale recht, of we genoeg bondgenoten hebben om het te laten slagen. Dat zijn zaken die je in overweging moet nemen.

Eerder:

Ban Ki-moon, de secretaris-generaal van de VN, heeft Syrië gevraagd direct VN-inspecteurs toe te laten voor een ‘onmiddellijk onderzoek’ naar de aanval. De inspecteurs zijn al in Syrië maar hebben nog geen toestemming om de plek des onheils te bezoeken. De vraag is ook of ze die krijgen van de regering- Assad, die de beschuldigingen afwijst als ‘gefabriceerd’ door de rebellen. Volgens Ban Ki-moon is juist daarom onderzoek geboden:

Ik kan me geen enkele goede reden indenken waarom beide partijen – zowel de regering als de oppositie – deze kans zouden weigeren om de waarheid te achterhalen. Elk gebruik van chemische wapens, waar dan ook en door wie dan ook, is een schending van het internationaal recht. Zo’n misdaad tegen de mensheid zal ernstige gevolgen hebben voor de verantwoordelijken.”

Ook de Belgische en Franse regering willen een onderzoek. President Obama heeft de Amerikaanse veiligheidsdiensten opdracht gegeven bewijzen te verzamelen van de gifgasaanval. Zelfs de Russen, die eerder een veroordeling van de aanval in de VN-veiligheidsraad blokkeerden, roepen Syrië nu op mee te werken en de VN-experts vrij baan te geven.

Het dodental van de aanval in enkele wijken van Damascus is nog onduidelijk. De cijfers variëren van 136 tot 3000. In de Volkskrant doet een Syrische cameraman die de aanval meemaakte zijn relaas. Hij beschrijft gruwelijke taferelen :

“Het was vreselijk om mensen naar adem te zien happen en uiteindelijk te zien sterven in elkaars armen. Vooral de stikkende kinderen staan op mijn netvlies gebrand. Wat het werk van de artsen bemoeilijkte, was dat ze zelf ook ademhalingsproblemen hadden door hun aanraking met besmette kleding. Voor zover ik weet, is er één arts gestorven.”

Volgens hem staat buiten kijf dat het een gifgasaanval was en de regering van Assad verantwoordelijk is.

“De logica ontbreekt: denkt men nu echt dat rebellen een aanval uitvoeren op hun eigen families, alleen om de VN-missie af te leiden?

Het aanhoudende geweld in Syrië dat inmiddels twee jaar zorgt ook voor een steeds grotere vluchtelingenstroom. VN-organisaties Unicef en UNHCR schatten dat inmiddels één miljoen kinderen het land zijn ontvlucht , een ‘beschamende mijlpaal’.