Atletiekfederatie dwingt Caster Semenya tot hormoontherapie

De Zuid-Afrikaanse atlete Caster Semenya moet toch hormoontherapie volgen om haar testosteronspiegel te verlagen als ze wil deelnemen aan wedstrijden voor vrouwen. Volgens de internationale atletiekfederatie IAAF zou Semenya een te hoge testosteronspiegel en daarmee een oneerlijk voordeel hebben op haar concurrenten. Het sporttribunaal CAS oordeelt in in het voordeel van de atletiekfederatie in een beroepszaak die de tweevoudig olympisch kampioene en drievoudig wereldkampioene op de 800 meter had aangespannen tegen de IAAF. Volgens persbureau AP is er theoretisch nog hoger beroep mogelijk bij het Zwitserse hooggerechtshof in Lausanne.

Hoewel het CAS-panel het met Semenya eens was dat de regels voor vrouwen met een hoge testosteronspiegel discriminatoir zijn, stelde het tegelijkertijd dat zulke discriminatie “nodig, redelijk en proportioneel” is om “de integriteit van atletiek voor vrouwen te bewaken”. Volgens CAS mag het IAAF atleten als Semenya alleen uitsluiten of dwingen tot hormoontherapie bij wedstrijden tot de 800 meter, omdat zij niet bewezen achten dat vrouwelijke sporters met een hogere testosteronspiegel voordeel hebben op de 1.500 meter.

Het is de zoveelste klap die Semenya te verwerken krijgt sinds haar debuut in 2009, toen het IAAF haar aan een omstreden geslachtstest onderwierp. Nadat ze weer mocht meedoen aan vrouwenwedstrijden, werd in 2011 besloten dat vrouwelijk atletes die meer dan 10 nanomol testosteron per liter bloed hadden, hormoontherapie moesten volgen. Dat deed Semenya braaf, maar stopte toen het CAS in 2015 oordeelde dat een Indiase hyperandrogene atlete daar geen sportief voordeel van genoot. Vervolgens stelde de IAAF in 2018 de normen naar beneden bij, zodat atletes niet meer dan 5 nanomol testosteron mochten hebben om mee te mogen doen aan vrouwenwedstrijden. Het beroep van Semenya tegen deze beslissing werd vandaag afgewezen.

Het hanteren van testosteronlimieten als meetinstrument voor vrouwelijkheid is omstreden in de medische wereld. In maart betoogden de medische wetenschappers dr. Sheree Bekker en dr. Cara Tannenbaum in het British Medical Journal dat er geen betrouwbare test bestaat om vast te stellen of mensen minder gevoelig zijn voor testosteron en dat de geslachtstesten van het IAAF een schending van de persoonlijke privacy zijn:

Volgens de wetenschappers bestaat er helemaal niet zoiets als een duidelijke scheidslijn tussen mannelijke en vrouwelijke testosteronwaarden. Zij wezen daarbij op een studie waarbij 74 uit 446 mannelijke atleten testosteronwaarden hadden die lager bleken dan de ‘normale mannelijke onderlimiet’ van 8.4 nmol/L, terwijl 32 van de 234 vrouwelijke atleten testosteronwaarden hadden die hoger waren dan de ‘normale vrouwelijke limiet’ van 2.7 nmol/L. 11 vrouwelijk atleten kwamen zelfs hoger uit dan 8 nmol/L. Bekker hekelt dan ook wat zij als oneigelijke bemoeienis met het vrouwelijk lichaam ziet:

Cc-foto: Jonn Connell