Balkenende laat fractieleiders afluisteren door RVD

Op het Binnenhof is commotie ontstaan over afluisterpraktijken van de RVD. Na afloop van de informatiebesprekingen staan fractieleiders de pers soms ook ‘off the record’ te woord, maar RVD-medewerkers blijven dan gewoon meeschrijven met wat niet voor publicatie wordt gezegd.

Door redactie Joop

Zowel de NOS als RTL Nieuws besteden er vandaag aandacht aan. Fons Lambie , politiek verslaggever van RTL, schrijft er zelfs een uitgebreide blog over:

De medewerkers lijken net journalisten, maar stellen geen enkele vraag. Zij noteren de uitspraken van de politici buiten, zodat de informateur exact weet wat er gezegd wordt; strenge controle van het ministerie van Algemene Zaken – waar de RVD onder valt. Zolang ze politici én journalisten niet lastig vallen bij elkaars werk, is er niks aan de hand. Maar vandaag was dat anders. Ontzettend belangrijk zijn voor de journalisten op het Binnenhof de gesprekjes ‘achteraf’. Camera’s uit, pennen neer. Op ontspannen toon met politici praten. Over het WK, het zomerweer, de politiek en de formatie in het bijzonder. Handig voor analyses en om inzicht te krijgen in het schimmige spel dat de formatie soms kan zijn. Maar de RVD blijft stug doorschrijven; ook tijdens die gesprekjes ‘achteraf’. Ook als politici aangeven dat ze even ontspannen staan te keuvelen. Ook als ze aangeven dat ze niet geciteerd willen worden.”

Dat levert soms een pijnlijke discussie op, melden zowel RTL als NOS. In dit geval overkwam het GroenLinks-leider Femke Halsema. Dat gesprek eindigde als volgt:

Halsema: “Pardon, maar waarom staat u te schrijven?”

RVD’er: “Ik ben van de Rijksvoorlichtingsdienst. Ik mag schrijven wat ik wil.”

Halsema: “Maar als u blijft schrijven, moet ik op mijn woorden letten. Dan houdt dit achtergrondgesprek hier nu op.”

De RVD’er zwijgt. Journalisten bemoeien zich met het gesprek. De kans op een achtergrondgesprek met de politicus is verkeken. De RVD’er vindt dat als journalisten perse achtergrondgesprekjes willen voeren “maar naar Nieuwspoort moeten gaan”, aldus citeert Lambie hem.

Zelf concludeert de RTL-verslaggever: “Het lijkt een kleinigheid in de dagelijkse gang van zaken op het Binnenhof. Maar ’t geeft aan hoe strikt de Rijksvoorlichtingsdienst omgaat, zowel met politici als journalisten. En dat daardoor journalisten af en toe belemmerd worden in hun werk.”

Ook Halsema voelt zich belemmerd in haar werk. Tegenover een verslaggever van Radio 1 zei ze woensdag:

Tot mijn grote verbazing stond er een ambtenaar van de Rijksvoorlichtingsdienst heel intensief aantekeningen te maken en dat bleek bedoeld te zijn om het kabinet en het personeel van de informateur te informeren. Ik heb hem persoonlijk aangesproken en gevraagd waarom hij alles opschreef wat ik zei en dat dat volgens mij niet de bedoeling kon zijn. (…) Toen zei hij (tegen de aanwezige journalisten, red.): als u een gesprek wilt hebben met mevrouw Halsema, gaat u maar naar Nieuwspoort. Ik moet zeggen dat ik dat gek vind omdat ik niet het gevoel heb dat de RVD de regie heeft over de verhoudingen tussen politici en journalisten.

Zelf heeft Halsema de kwestie nadien niet aangekaart bij de RVD, maar vertegenwoordigers van de media wel. De Rijksvoorlichtingsdienst zou hen hebben laten weten ‘dat dit niet de bedoeling was’.