Bezuinigingen cultuur 'oneerlijk verdeeld'

‘Buiten de Randstad dreigt een cultuurwoestijn te ontstaan’ kopt NRC Handelsblad woensdagavond. Uit een inventarisatie van de krant blijkt dat de bezuinigingen op kunst en cultuur vooral in de noordelijke en zuidelijke provincies een zware tol zullen eisen. Als demissionair staatssecretaris Halbe Zijlstra de adviezen van de Raad voor Cultuur overneemt, verliest het noorden verlies veertig procent van zijn culturele instellingen, het zuiden bijna de helt. De Tweede Kamer praat donderdag over de kortingen op het budget voor kunst en cultuur.

De Raad voor Cultuur had van Zijlstra de opdracht de cultuursubsidies vanaf 2013 gelijkmatig over het land te verspreiden, zo is in het NRC van woensdag ( betaalde toegang ) te lezen. De krant maakte een rondgang langs bestuurders van culturele instellingen in de provincies die hard getroffen worden. Zij vinden dat de Raad er niet is geslaagd is een eerlijke verdeling te maken.

NRC schrijft:

Als staatssecretaris Halbe Zijlstra (Cultuur, VVD) de adviezen van de Raad voor Cultuur overneemt, blijven in de drie noordelijke provincies maar vier van de elf culturele instellingen (dans- en theatergezelschappen, musea, orkesten, productiehuizen, festivals) met rijkssubsidie over: twee in Friesland, twee in Groningen. In het zuiden is de teruggang nog groter: van de zestien instellingen die rijkssubsidie krijgen blijven er zeven over (of acht, als de fusie van het Limburgs Symfonie Orkest en het Brabants Orkest slaagt). Het zuiden moet het met 44,2 procent minder subsidie doen en levert daarmee het meeste in.

In het midden van het land (Utrecht en Flevoland) valt 35,8 procent subsidie weg. Maar dit is een relatief kleine regio, dicht bij de Randstad waar de financiële teruggang relatief beperkt is. In het oosten wordt het minst gekort: hier zijn veel rijksmusea, die minder hoeven inleveren dan andere culturele instellingen (Kröller-Müller, Paleis Het Loo).

Drie provincies krijgen straks helemaal geen structurele rijkssubsidie: Zeeland, Flevoland en Drenthe. Ook in Noord-Brabant vallen gaten.

De Raad voor Cultuur zegt dat er te weinig speelruimte was om de subsidies gelijkelijk over het land te verdelen. Het ministerie heeft daarnaast hele categorieën uitgesloten van structurele subsidie, zoals festivals, productiehuizen en ontwikkelinstellingen. Juist die vullen de programma’s van lokale instellingen en theaters, kweken talent en stimuleren amateurs.

Een aantal provinciebestuurders is woensdag nog in gesprek gegaan met Zijlstra. NRC Handelsblad heeft de uitkomsten van die gesprekken niet meer mee kunnen nemen, maar de bestuurders zeggen in de krant zich weinig illusies te maken. Als sinds de grove bezuinigingen op de hele sector werden bekend gemaakt, hebben de provincies bezwaar aangetekend, maar ook aangeboden om mee te denken hoe het anders kan. Ze kregen nul op het rekest.

Nu hebben de provincies hun hoop gevestigd op de Tweede Kamer, die de bezuinigingen donderdag bespreekt. D66 en de SP willen het onderwerp controversieel verklaren en het besluit over de verkiezingen heen tillen. Ook PvdA en CDA zien grote mankementen op het punt van de verdeling van subsidies over de regio’s. De VVD vreest “cliëntelisme” van deze partijen: “We leven niet in een socialistische heilstaat, waar het geld precies evenredig verdeeld wordt naar aanleiding van het aantal inwoners of het aantal vierkante kilometers”, zegt VVD’er De Liefde in NRC.

NRC: Buiten de Randstad dreigt een cultuurwoestijn te ontstaan

Volg Joop op Twitter , vind Joop leuk op Facebook. Of abonneer je op de dagelijkse nieuwsbrief met een handig overzicht van nieuws en opinies.