Bezwaren tegen invoering 2G-beleid: onrechtvaardig, onvoldoende en onveilig

Het coronadebat in Nederland verloopt heftig. Dat is vaker het geval maar bij het coronadebat leidt dat tot een inhoudelijk probleem. Het tegengeluid wordt, vooral op sociale media, gedomineerd door een luidruchtige groep die strooit met complotverhalen, uitzinnige beschuldigingen en andere verzinsels. Redelijke argumenten raken daardoor ondergesneeuwd en serieuze, kritische geluiden worden al wat al te makkelijk gerekend tot het wappiekamp. Dat is een slechte zaak omdat onder meer het 2G-beleid , zoals dat in delen van Duitsland al van kracht is, een serieus debat verdient. Via Twitter deed eindredacteur Francisco van Jole dinsdagochtend een oproep : “Mocht iemand een opinie kwijt willen met steekhoudende, onderbouwde kritiek op het 2G-beleid en die niet op de Holocaust of andere misdrijven tegen de menselijkheid leunt: redactie@joop.nl.”

Dat leverde interessante inzendingen op die we hierbij publiceren.

Waarom 2G-beleid tekenend is voor het politiek failliet Naar aanleiding van de technische briefing op maandag 15 November werd duidelijk dat het OMT de waarde van een dergelijk 2G-beleid moeilijk kan schatten. Mede omdat, na verhelderende vragen, te concluderen viel dat een waardeoordeel hangen aan de effecten van het huidige 3G-beleid onmogelijk zou zijn. Immers, dat beleid zou in slechts 50% van de gevallen nageleefd zijn (aldus dhr Jaap van Dissel).

In dezelfde briefing werd duidelijk dat de écht zorgpiek nog moet komen (die loopt namelijk circa 10 dagen achter op de besmettingspiek), terwijl we nu al in grijs gebied zitten wat capaciteit betreft. Het is ook nog maar de vraag of we de piek van de besmettingen al gezien hebben, of dat die er nog aan zit te komen.

We hebben dus veel zwaardere maatregelen nodig, of sterker nog, we hadden een week geleden al veel zwaardere maatregelen moeten treffen. Dit is absoluut níet het moment om te gaan experimenteren met maatregelen waarvan de gevolgen niet te overzien zijn. Dat moet ook ons demissionaire kabinet wel beseffen, maar waarom kiest althans het merendeel van dat demissionaire kabinet hier dan toch voor? Dat komt dus door die beruchte beeldvorming.

De belofte aan het volk luidde dat vaccineren onze vrijheid terug zou geven. Na de bekendmaking dat de ChristenUnie de optie voor een 1G-beleid naast het 2G-beleid wil leggen, hoor ik om mij heen namelijk gemopper; “Dan had ik niet zo goed niet die prik kunnen nemen”.

Wetenschappelijk gezien is duidelijk dat we meer moeten doen dan een 2G-beleid uitproberen, maar politiek gezien is het ongunstig zware maatregelen te treffen. Dat is helaas tekenend voor het beleid van de afgelopen jaren.

2G biedt slechts schijnveiligheid 2G is omstreden en geen oplossing omdat het a) schijnveilig is en b) ongevaccineerden uitsluit. Het bewijs voor de schijnveiligheid zie je in het aandeel gevaccineerde ouderen dat in het ziekenhuis terecht is gekomen, vanaf medio oktober. Zolang deze groep niet extra beschermd wordt door een booster is hun kwetsbaarheid een belangrijk deel van het probleem.

2G als pressiemiddel voor vaccinatie lijkt mij contraproductief, bij de huidige al hoge vaccinatiegraad. Vanuit positiviteit en vertrouwen bereik je meer, hoorde ik hoogleraar geneeskunde Marcel Levi, voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, ook zeggen in de zomer van 2020 en dat geldt nu nog steeds.

Een coronapas zou wel kunnen werken voor het inzetten van 1G en 3G.

1G voor plekken waar veel ouderen (60+) komen zoals theater en bioscoop. 3G voor plekken waar vooral veel jongeren komen zoals discotheken, festivals en scholen. En 3G voor zittende horeca en stadions, in combinatie met 1,5 meter

Verdere moeten deze noodzakelijke acties ondernomen worden: Het werven en behouden van ic-personeel. Boosters voor ouderen, ziekenhuismedewerkers en onderwijzend personeel. Zeer gerichte prikcampagnes onder moeilijke te bereiken risicogroepen in achterstandswijken en de biblebelt. Het duidelijker en massaler communiceren van de basisregels. Vooral het ‘blijf thuis bij klachten’.

Uitsluiting van meer dan 2 miljoen mensen In het afgelopen jaar is de overheid keer op keer grenzen overgegaan. Telkens is er sprake geweest van het diepe ingrijpen in het leven van burgers. Dit begon in maart 2020 met sluitingen van scholen en winkels, vergezeld door een sterk moreel appel aan Nederland om mee te werken aan het terugbrengen van het virus. Dit hielp. In de loop van het jaar heeft het morele appel steeds meer plaatsgemaakt voor dwingende maatregelen en dwingende handhaving. Afhankelijk van de hoeveelheid viruscirculatie werd de dwang wat sterker of zwakker.

Bij dit alles echter waren de maatregelen voor iedereen gelijk. Met de komst van 3G werd dit anders. Gevaccineerden konden overal vrij naartoe en niet gevaccineerden moesten even testen. Op de meeste plaatsen in Nederland is dit testen-voor-toegang goed geregeld, snel en laagdrempelig. Heb even gekeken hoe het in mijn wijk is. Vanaf mijn huis zijn er 10 locaties binnen een kilometer. Met 3G kan nog steeds iedereen meedoen.

Met de komst van 2G gaat dit veranderen. Een groot deel van Nederland raakt buitengesloten. Studenten wordt de mogelijkheid tot fysiek onderwijs ontzegd, werknemers zullen gedwongen thuis moeten werken, de toegang tot winkels en horeca wordt veel mensen beperkt of helemaal ontzegd. Hoelang dit duurt is onduidelijk.

Ik verbaas me er ontzettend over dat er onder de gevaccineerden zoveel steun is voor het uitsluiten van meer dan 2 miljoen landgenoten. Blijkbaar vinden deze mensen de uitsluiting prima, zolang ze maar naar voetbalwedstrijd, restaurant of bioscoop kunnen. Wat voor waarde-afweging zit hierin in besloten? En wat gaat dit nog meer in beweging zeggen?

Met de invoering van 2G word een dynamiek in werking gezet van ‘ongevaccineerde pesten’. Stel je de situatie voor waarin we een 2G-coronapas gebruiken voor werk, vrije tijd, onderwijs en winkels. Dit gaat een aantal weken goed, totdat in januari plots de zorg alsnog overbelast raakt. Wat gaan we dan doen? Komt het hele publieke leven dan onder de 2G coronapas te vallen? Zoals nu in Oostenrijk voor 10 dagen het geval is? Gaan we iedereen controleren die op straat loopt? Staan we ongevaccineerden dan nog toe om naar buiten te gaan voor de boodschappen?

Als ongevaccineerden toch niet meer naar buiten mogen wordt het ineens een goed idee om ongevaccineerden bij elkaar te zetten op een eiland. Zoals Ab Osterhaus al eens heeft gesuggereerd in een talkshow. Ik maak me ernstig zorgen over het hellend vlak dat kan ontstaan; op het moment dat we beginnen met het buitensluiten van een grote groep mensen.

Iedereen testen, ook de gevaccineerden Sinds de invoering van de QR pas ben ik en mijn familie nergens naar toe geweest omdat ik toch heel voorzichtig ben. Ik ben ongevaccineerd, ik ben altijd mijn mondkapje blijven dragen en 1,5 m afstand gehouden. Dit omdat ik vond dat we te vroeg alles hebben losgelaten. En ik zag dat het in Israël heel slecht ging met de afgenomen bescherming, dat men daar al met de boosters was begonnen terwijl wij hier bleven geloven dat de vaccins voor eeuwig bescherming bieden.

De redenen dat ik nog niet gevaccineerd ben zijn 1. Dat ik altijd al heel voorzichtig ben met medicatie. 2. Dat wij nog niet veel weten over dit vaccin, de bescherming, hoelang die duurt , wat de bijwerkingen zijn (we zien er telkens nieuwe bijwerkingen bij komen).

Wij zitten in de experimentele fase en gaan dit nu allemaal ontdekken. Bovendien vind ik ook heel erg dat je eigenlijk ‘gedwongen’ wordt iets te tot je te nemen waar wij nog niet alles van weten, dit MRNA vaccin is nieuw. Mijn probleem met het 2G-systeem is dat ik vind dat het niet gaat helpen om de aantal besmettingen te voorkomen. De bescherming van de vaccins neemt af.

Nou is mijn man gevaccineerd en ik niet. Mijn man mag straks naar de kroeg zonder mondkapje, zonder te hoeven testen en loopt de virus op door een andere gevaccineerde en komt mij later thuis besmetten. We weten inmiddels nu ook dat de meesten 98 procent niet heel ziek van corona wordt dus ga ik ervan uit dat ik ook niet heel erg ziek van wordt aangezien ik toch best sportief ben, gezond, rook en drink niet etc. Maar een ander kan bijvoorbeeld onze oma wel besmetten en dat is een probleem.

Om dit probleem op te kunnen lossen moeten we de besmettingen voorkomen en niet alleen denken hoe wij de gevaccineerden kunnen belonen en de ongevaccineerden ‘dwingen’ een vaccin te nemen. We moeten zorgen dat het goed gaat met ons allen. Om de tweedeling die dreigt te ontstaan te voorkomen lijkt het me het beste om iedereen te laten testen.

Hou vast aan de adviezen van de WHO 2G of 3G worden beide niet door de WHO aangeprezen als tools ter bestrijding van corona. De WHO noemt onder andere vaccineren, afstand houden en mondneusmaskers.

2G en 3G zijn alleen in te zetten bij lage viruscirculatie, om wat meer te kunnen. Zie zijn niet geschikt in de huidige situatie als maatregel om de besmettingen omlaag te brengen. Je creëert namelijk met 2G en 3G situaties waarbij mensen die het virus bij zich dragen maar asymptomatisch zijn toch anderen besmetten, omdat ze te dichtbij komen en geen mondneusmaskers dragen. Dus elke vorm van 2G of 3G druist in tegen de wetenschappelijke adviezen van de WHO.

Het is niet anders, het virus is er en als we mensen willen beschermen tegen overlijden of lange gezondheidsschade dan moeten we gewoon wat dingen laten op dit moment.

Het is ook een nieuwe financiële ramp Mijn bezwaar tegen 2G is simpel, werknemers van ons hebben grondwettelijke rechten, zeg maar, (1) onaantastbaarheid van het menselijk lichaam en (2) de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer. Nu zijn wij een dienstverlenend bedrijf, diensten worden geleverd bij de klant op de werkvloer. Door 2G komen de ongevaccineerde werknemers daar niet meer binnen, ook de zelfstandig werkende ergonomen niet. Vorig jaar hebben wij 40 procent omzet verlies moeten incasseren met een daarbij behorend netto verlies. Geen compensatie van gemiste omzet of van het verlies, een NOW, jazeker maar dat dekt op geen stukken na de gevolgen van het beleid (voor zover je nog van een beleid kunt spreken).

Op het moment dat mensen niet meer inzetbaar zijn, kunnen wij dat financieel niet bolwerken en moeten we mensen ontslaan. Ook als werkgever is dat géén hobby. Helaas, en dat is wrang, hebben we teveel opdrachten voor de huidige personeelsbezetting, dat is aardig maar als de uitvoering (die overigens heel veilig is want alle maatregelen kunnen en worden in acht genomen) stopt, ga je ook met een NOW regeling zowel als bedrijf en als directeur-grootaandeelhouder (die geen enkele compensatie ontvangt) failliet.

Als je een en ander plaatst in het huidige beleid dan is het wrang dat je door zoveel onkunde in grote problemen komt. Een voetbaltrainer krijgt na een paar maanden wanprestaties de zak, Hugo c.s. mogen blijven zitten. Ik heb nog geen enkele preventie-gedachte voorbij zien komen, als niet-vakminister is het ook bijna onmogelijk om inhoudelijk met het OMT te overleggen. Je hebt naast, of in plaats van, Hugo een vakminister nodig. Marcel Levi lijkt daar het meest geschikt voor. Die begrijpt de materie en kan daardoor ook vanuit verschillende invalshoeken denken en handelen. Dat dit nog niet gebeurd is, geeft aan hoe weinig urgentie en hoe weinig kennis er is naast een haast ondraaglijke ijdelheid.

Vanuit de vrije pers zou ik graag willen zien dat men kritisch naar dit beleid kijkt en daarover schrijft. Echter, ik ken journalisten die mij vertellen dat niet te doen omdat de wappies, de randdebielen van Forum en ‘professor’ van Haga ermee aan de haal gaan. We moeten weer toe naar de overtuiging dat we corona samen moeten bestrijden en daarbij zoveel mogelijk de lusten en lasten verdelen. Niet zo eenzijdig als nu het geval is. We moeten depolariseren en leren wennen aan dat maakbaarheid op dit gebied grenzen kent.

Verder moet mij van het hart dat de zorg zelf nodeloos bureaucratisch in elkaar zit. Vorig jaar toen we overvallen werden door het virus hebben wij onze klanten om niet onze diensten aangeboden. Om te helpen bij transfers en dergelijke want daar zijn wij nu eenmaal erg goed in. Men kreeg dit organisatorisch niet van de grond, terwijl we wisten hoe groot de overbelasting was en is. De roep om naast een bestuurder een vakminister (of 2) te zetten, hoor ik niet maar het is noodzakelijk.

Er bestaan kant-en-klare alternatieven voor de 1/2/3G-regels Elk type G-beleid geeft een vals idee van het terug gaan naar normaal met een toegangsvoorwaarde. Het normaal voor de coronapandemie is nog lang niet in zicht zolang wereldwijd de besmettingscijfers hoog zijn en virusmutanten snel circuleren. Tot die tijd zitten we met maatregelen om onszelf, onze naasten, de zorg en de wereld te beschermen tegen de gevolgen van de COVID-19 pandemie. Om het einde van de pandemie te bereiken zijn proportionele en goed wetenschappelijk onderbouwde maatregelen nodig die niet alleen getoetst worden op epidemiologische parameters, maar ook op de sociaal-maatschappelijk, economisch en ethische impact.

Momenteel ziet het er mijns inziens naar uit dat de huidige maatregelen uit de koker komen van een politicus, het KPMG of het OMT/RIVM. Bij het OMT en het RIVM ben ik vaker sceptisch over de voorgestelde maatregelen en hun oordelen. Zo beweerden ze dat het coronavirus niet overdraagbaar was via aerosolen, werden maskers afgeraden voor de burger en mochten zorgverleners zich niet beschermen met FFP-2 maskers. Er was zogezegd ‘gebrek aan bewijs’ voor deze maatregelen, al klonk de internationale wetenschappelijke consensus anders. Maar als hier geen bewijs voor is, welk bewijs hebben we dan voor de testsamenleving (1G-regel)? Welke gegronde redenen waren er voor Dansen met Janssen? Welke gronden rechtvaardigen het inruilen van basismaatregelen voor een geldige QR-code (2G/3G-samenleving)?

Alvorens we maatregelen bedenken, invoeren en er fancy namen aan linken die makkelijke Twitter-hashtags vormen, moeten we terug naar de basis. Het coronavirus is een cluster gedreven infectieziekte. Dat houdt in dat het virus het meest rondgaat in een setting waar veel mensen bij elkaar komen, dicht op elkaar contact hebben en waar een aantal maatregelen de infectieketen niet kunnen doorbreken.

In plaats van het oplossen van coronaclusters, is het kabinet bezig met het invoeren van maatregelen die alsnog de overdracht van het coronavirus faciliteren. De 3G-regel waarmee we nu leven heeft geen positief effect gebracht. Het loslaten van de maatregelen afgelopen zomer en het valse optimisme van de minister-president heeft de huidige piek en zorginfarct veroorzaakt. Het is waanzin te geloven dat een 2G-systeem zal leiden tot minder besmettingen, zolang er geen preventieve maatregelen worden genomen. Er hoeft maar 1 gevaccineerde asymptomatische persoon met een doorbraakinfectie aanwezig te zijn en het is raak. Daar waar het weren van ongevaccineerden mogelijk risico op transmissie en ernstige ziekte zal verlagen, wordt het risico op verdere besmettingen verhoogd door alle maatregelen op te heffen in een 2G-situatie.

Ik voorzie dat het 2G-beleid weinig effect zal hebben en dat er daarom vervolgens een 2G-plus systeem bij komt. Bij een 2G-plus systeem gelden de regels voor 2G (gevaccineerd of hersteld) met een negatieve PCR-test. Het alternatief dat de ChristenUnie voorstelt (1G-regel, oftewel allemaal getest) is niets anders dan het opzetten van een testsamenleving. Ook daar geldt weer hetzelfde probleem: als er geen basismaatregelen worden ingevoerd voor het voorkomen van clusters en doorbreken van infectietransmissieketens, dan zullen er alsnog besmettingen plaatsvinden ongeacht welke G-regel je inzet.

Het kabinet communiceerde dat zelfs bij een positieve testuitslag, de gevaccineerde zijn/haar/hen groene vinkje behoudt op de CoronaCheck App. Bij een hoge gemeenschapstransmissie (als het virus hard circuleert onder de mensen) zullen er ook onder gevaccineerde/herstelde personen besmettingen plaatsvinden. Daarnaast zijn er genoeg contactmomenten met mensen die geen immuniteit meer hebben, kwetsbaar zijn, niet zijn gevaccineerd of niet mogen vaccineren wegens een medische contra-indicatie, waardoor verdere transmissie aanhoudt. Maar naar wie zal dan de beschuldigende vinger worden gewezen? Zullen de uitgesloten niet-gevaccineerde groepen weer de zondebok zijn? Zij worden al verbannen en mogen buitengesloten toezien hoe discotheken, kroegen en drukke winkelstraten de corona walk-ins worden.

Mijn oproep aan het kabinet is om de basismaatregelen voor het voorkomen van besmettingen te allen tijde in te zetten. Er is ook ruimte vanuit de Wet Publieke gezondheid om quarantaine bij positieve test te realiseren. Zo houd je de infectiebron weg bij de gemeenschap.

Tenslotte, zolang we in de epidemische fase zitten van de coronacrisis, kunnen we onder geen enkele omstandigheid alle maatregelen loslaten – ongeacht de vaccinatiegraad- met alle gevolgen die we de afgelopen jaren hebben mogen ervaren. We kunnen pas veilig teruggaan naar normaal wanneer we in de endemische fase zitten.