Bijstandsgerechtigde verder uitgekleed?

De Tweede Kamer praat maandag over het kabinetsplan om de bijstand strenger te maken en, vooral, hierop te bezuinigen. Er is veel verzet. Vooral de linkse oppositiepartijen SP en GroenLinks zien niets in de strengere aanpak. Maar ook D66, CDA en regeringspartij PvdA vinden dat het kabinet doorslaat. Gemeenten en belangenorganisaties uiten al eerder kritiek op de voorstellen van staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken, zo meldt de Volkskrant.

Updates onderaan

De Volkskrant over de nieuwe regels:

Volgens de nieuwe regels moeten gemeenten mensen met bijstand harder achter de broek zitten bij het zoeken naar werk. Ze mogen ook een maatschappelijke tegenprestatie vragen in ruil voor de uitkering. Verder krijgen bijstandsgerechtigden een lagere uitkering als ze met meer mensen in één pand wonen, omdat ze dan allerlei kosten kunnen delen.

Verder komt er een wachttijd voor een bijstandsuitkering: Mensen moeten vier weken solliciteren voordat ze recht op bijstand krijgen. Staatssecretaris Klijnsma verwacht niet dat mensen in problemen komen als ze pas na vier weken solliciteren een uitkering kunnen krijgen. Ze wijst erop dat gemeenten een voorschot kunnen betalen als dat nodig is, zo meldt de NOS.

In het Radio 1-journaal zei Klijnsma dat de wachttijd van vier weken nu al geldt voor jongeren onder de 27 “en dat blijkt veel op te leveren”. Ze vindt dat je van mensen die nog nauwelijks hebben gesolliciteerd wel mag vragen “dat ze een stapje voorwaarts doen”. 

Veel mensen komen echter in de bijstand na een periode in de WW, waarin ze al sollicitatieplicht hadden. Of de wachttijd ook voor hen zal gelden is niet duidelijk.

Verhuizen

Bijstandsgerechtigden zouden in de toekomst ook bereid moeten zijn om verder te reizen en mogelijk zelfs te verhuizen voor werk. SP-Kamerlid Sadet Karabulut vindt dit een grote inbreuk op het persoonlijk leven. Volgens haar worden hierdoor ‘gezinnen ontwricht en mensen uit hun sociale omgeving gerukt’. Ook de mogelijkheid voor gemeenten om sancties op te leggen als bijstandsgerechtigden niet netjes gekleed op een sollicitatiegesprek verschijnen, zint Karabulut niet. Ze voorziet ‘willekeur’, schrijft de Volkskrant.

Kamerlid Linda Voortman van GroenLinks vindt dat het kabinet bijstandsgerechtigden een schuldgevoel aanpraat. De bijstand zou juist “minder star” moeten worden, “in plaats van de duimschroeven nog verder aan te draaien”. Het moet makkelijker worden om vanuit de bijstand een tijdelijke baan te aanvaarden of een bedrijf op te zetten.

CDA en PvdA vinden de nieuwe regels te streng. De PvdA wil dat er ruimte blijft voor gemeenten om hun eigen afweging te maken. Staatssecretaris Klijnsma belooft ‘maatwerk’

Regeringspartij VVD vindt het een goede zaak dat “de bijstand activerender wordt”.

UPDATE 16.30 Het Nibud heeft in opdracht van de SP berekend hoe de nieuwe zogeheten kostendelersnorm uitvalt voor verschillende huishoudens. Wat het betekent voor het totale inkomen als de uitkering beperkt wordt voor mensen die met meerdere in een pand wonen. Vooral mensen met een beperking zouden in grote financiële problemen komen, blijkt hieruit. De effecten op het inkomen variëren van -5 procent tot -34 procent, meldt de NOS. De SP wil gehandicapten daarom ook uitzonderen van deze huishoudenstoets.

Een aantal voorbeelden van inkomensdaling uit de NIBUD-rapportage. Let op, het gaat om het totale netto besteedbaar inkomen van het huishouden:

– Een jong, getrouwd stel, beiden gehandicapt gaat er 30 procent op achteruit. Ze krijgen nu 2123 euro per maand aan WAJONG-uitkeringen. Maar worden op basis van de kostendelersnorm gekort omdat ze samen een huishouden delen. Daardoor gaan ze er 629 per maand op achteruit.

– Een alleenstaande ouder in de bijstand met een thuiswonend meerderjarig kind in de bijstand, dat ook nog een zorgbehoefte van meer dan 10 uur AWBZ per week heeft, gaat van 1.763 euro naar 1.499, een korting van 15 procent.

– Het NIBUD, en blijkbaar het kabinet, gaat er vanuit dat thuiswonende, werkende kinderen een flinke duit in het zakje kunnen doen: een huishouden van een alleenstaande in de bijstand met één thuiswonend werkend kind zou namelijk van een gecombineerd voorbeeldinkomen van 2.893 euro, naar 2.761 gaan, een afname van ‘slechts’ 5 procent.

Video NOS: “Gehandicapten in problemen door nieuwe regels bijstand”

NOS: Klijnsma: voorschot bijstand kan

Volkskrant: Kamer praat over omstreden aanscherping bijstandswet