‘Brexit maakt EU sterker’

‘Brexit maakt de Europese Unie sterker.’ Dat zegt Europakenner Caroline de Gruyter die voor NRC Handelsblad correspondent was in Brussel en Wenen en nu vanuit Oslo Europa bereist.

‘Door Brexit beseffen we dat we het met elkaar moeten doen, dat we zonder elkaar nergens zijn’, zegt ze in de podcast Betrouwbare Bronnen.

Volgens De Gruyter gaat het beter met Europa dan veel mensen onlangs nog vreesden. ‘Een paar jaar geleden hadden we het alleen maar over het mogelijke einde van de EU. Die zou imploderen of exploderen. Daar is niets van uitgekomen.’

‘We hebben een paar keer aan de afgrond gestaan, zeker met de bankencrisis en de euro-crisis. Maar iedere keer besloten ze: we gaan toch maar compromissen sluiten. We hebben al die crisissen overleefd omdat onze politici wilden dat we het overleefden. Ze komen met gestrekt been naar Brussel, niet bereid een krimp te geven, maar op een bepaald moment realiseren ze: als we allemaal niks geven, kunnen we er beter mee ophouden. Dan is het weer ieder voor zich en we weten dat dit altijd slecht af liep.’

Nederland komt in de post-Brexit EU in een heel nieuwe positie. ‘In de Europese Unie had je altijd drie dominante stromingen: het Franse étatisme, het Duitse legalisme en het Angelsaksische liberalisme. Die clashten altijd, over elk issue dachten ze anders. Nederland zat heel vaak op de Britse lijn. We belden even met Londen en als we het dan eens waren, dan hoefden er nog maar enkele bij en je had een meerderheid. Nederland kan dat spel niet meer spelen. Nu moet Nederland bij elk onderwerp kijken welke operatie we opzetten. Soms aanhakend bij de Duitse lijn, maar vaak ook bij de Franse. We kunnen het goed met vinden met Emmanuel Macron want dat is een echte liberaal en Merkel niet, met haar bescherming van de auto-industrie.’

En er ontstaan veel groepen: ‘Nederland cultiveert het Noordelijke clubje – Wopke en de zeven dwergen – en doen we weer meer met de Benelux. Je moet heel precies je gevechten kiezen. En: landen vragen er iets voor terug. Daarom moet je altijd ook een lijstje hebben met dingen die je niet zoveel kunnen schelen; waar je hen mee kan steunen.’

Caroline de Gruyter schrijft op dit moment een boek waarin ze de huidige EU vergelijkt met het Habsburgse Rijk. Ook daarover praat ze in Betrouwbare Bronnen.