Cameron belooft Britten EU-referendum

De Britse premier David Cameron heeft vandaag aangekondigd een referendum te houden over het wel of niet in de Europese Unie blijven. Zelf is hij voorstander van EU-deelname, maar hij vindt de democratische goedkeuring daarvoor nu te dun.

Cameron zou zijn speech eigenlijk afgelopen vrijdag in Amsterdam houden, maar stelde die door de gebeurtenissen in Algerije uit. Hij wil dat Groot-Brittannië bevoegdheden uit Brussel terugkrijgt. Als hij bij de verkiezingen van 2015 wordt herkozen, wil hij opnieuw gaan onderhandelen over het Britse lidmaatschap in de EU. 

Als we een nieuw verdrag hebben, zullen we de Britse bevolking een referendum geven met een hele simpele keuze: wel of niet in de EU blijven onder deze nieuwe voorwaarden.”

In zijn speech herinnerde Cameron aan het verleden; dat de Europese landen bij elkaar zijn gekomen om verschillen te overbruggen. Dat doel is volgens hem nu bereikt, maar volgens hem wordt de EU nu alleen nog maar ingezet om de welvaart veilig te stellen.

We hebben het karakter van een eilandnatie: onafhankelijk en oprecht, gepassioneerd in de verdediging van onze soevereiniteit. We kunnen dat gevoel niet méér veranderen dan dat we het Kanaal kunnen droogleggen. Onze gemoedstoestand over de EU is meer praktisch dan emotioneel. Voor ons is de Europese Unie een middel om een doel te bereiken – welvaart, stabiliteit, vrijheid en democratie, zowel binnen Europa als daarbuiten. Het is geen doel op zichzelf.”

Cameron wil het nieuwe EU baseren op vijf principes: concurrentievermogen, flexibiliteit, meer macht naar de lidstaten in plaats van Europa, democratische vertegenwoordiging en verantwoordelijkheid.

Het aantal eurosceptici in het Verenigd Koninkrijk loopt op, ook binnen de conservatieve partij van Cameron. In de peilingen loopt zijn partij nu achter op de Arbeiderspartij, die in de oppositie zit waardoor nog niet met zekerheid te zeggen is om het referendum er komt.

De Franse minister van Buitenlandse Zaken Laurent Fabius zei gisteren dat Frankrijk Groot-Brittannië niet zal tegenhouden als ze uit de EU wil stappen. Op de radio zei hij dat het land wel ‘positieve punten’ heeft te bieden aan Europa, maar dat hij onlangs tegen Britse zakenmensen heeft gezegd dat als Groot-Brittannië uit de EU wil, Frankrijk de ‘rode loper zal uitrollen’.

Eind vorige week sprak de Amerikaanse president Obama zich uit voor een ‘sterk Europa’ met Groot-Brittannië. Wanneer het land uit de EU stapt loopt het risico de relatie met de VS te beschadigen.

Update 13.30 uur “De EU hervorm je van binnenuit,  niet door weg te lopen”, is de reactie van Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken) op de speech van Cameron.

Een hervormde, meer democratische, meer efficiënte en economisch sterkere EU is het beste recept om alle Europese burgers te overtuigen van nut en noodzaak van dit in onze geschiedenis unieke vredesproject.”

Timmermans is het eens met de Britse premier dat ‘weeffouten’ in de euro gerepareerd moeten worden en dat Brussel ook de broekriem moet aanhalen terwijl lidstaten noodzakelijke hervormingen doorvoeren. “Op bijna al deze punten zijn het VK en Nederland bondgenoten. Daarom willen wij ook graag de Britten aan boord houden in de EU”, aldus de minister.

De SP en de PVV zijn blij met het signaal dat Cameron afgeeft. Wilders tweet ‘hulde voor Cameron’. Hij vindt dat Nederland ook een referendum over deelname aan de Europese Unie verdient.

SP-Kamerlid Harry van Bommel vindt dat de Britse leider een goede stap zet:

Cameron heeft gelijk: als mensen niet mogen meepraten over de koers van de EU dan steven je af op een ‘nee’ tegen de EU. Dat geldt ook hier.

Timmermans meent dat het referendum een ‘Britse aangelegenheid’ is. Voor Nederland is het niet aan de orde.

In Nederland, bij alle terechte kritiek die er is op het functioneren van de EU, staat het lidmaatschap niet of nauwelijks ter discussie, zoals ook uit de uitslag van de recente parlementsverkiezingen blijkt”, stelt Timmermans.

Update 17.03 uur

Een Kamermeerderheid wil met premier Rutte en minister Timmermans in debat over het voorstel van Cameron. Voorafgaand aan het debat eist de Kamer een reactie van Rutte. Aanvrager van het debat was PVV-leider Wilders.

PvdA-Kamerlid Servaes ziet het Britse EU-referendum als een dreigement. Volgens hem raak je daarmee aan de basis van de interne markt en dus ook aan de basis van de EU. Servaes meent dat Rutte afstand moet nemen van de uitspraken van Cameron. De VVD ziet het EU-referendum als een uitnodiging van het debat en niet als een dreigement.

Update 17.40 uur

Rutte zegt in een reactie dat het niet goed zou zijn voor de EU als het Verenigd Koninkrijk vertrekt. Wel juicht hij het debat toe dat is ontstaan:

Dat debat is goed. Wat niet goed zou zijn, is als de uitkomst is dat het Verenigd Koninkrijk uit de EU vertrekt. Dat is slecht voor het Verenigd Koninkrijk, en slecht voor Europa.

Lees de hele speech van Cameron bij de Volkskrant

Eerder op Joop.nl: Cameron komt eurosceptici in eigen land tegemoet

NRC: Britten mogen stemmen over de vraag of Groot-Brittannië in de EU blijft

cc-foto: The Prime’ ministers office

Volg Joop op Twitter , vind Joop leuk op Facebook. Of abonneer je op de dagelijkse nieuwsbrief met een handig overzicht van nieuws en opinies.