CPB: Slachtoffergedrag VVD'ers niet terecht

De VVD is dé grote “winnaar” van de formatie van het kabinet Rutte II. Dat heeft het CPB, op eigen houtje, berekend. Het is de liberalen gelukt om ruim driekwart van hun verkiezingsprogramma in het regeerakkoord te stoppen. De PvdA lukte dat slechts met 41 procent. Kanttekening: het betreft alleen maatregelen die financieel doorgerekend konden worden.

Het Centraal Planbureau heeft het regeerakkoord, op het gebied van financiën, vergeleken met de verkiezingsprogramma’s van de coalitiepartners. De uitkomst van de analyse: de VVD is de grote winnaar wat betreft het verwezenlijken van hun plannen.

Wel moet bij de analyse een flinke kanttekening geplaatst worden: het CPB heeft alleen voorstellen die in geld uitgedrukt kunnen worden doorgerekend. Zo is bijvoorbeeld het kinderpardon, een succes van de PvdA, niet meegenomen. Ook het politieke gewicht van maatregelen is buiten beschouwing gelaten. Zo zijn de aanpassingen rond de hypotheekrenteaftrek voor de VVD een nederlaag. Rutte benadrukte tijdens de verkiezingen continu dat er aan de hypotheekrente ab-so-luut niet getornd zou worden. Uiteindelijk heeft hij bij de formatieonderhandelingen toch moeten toegeven.

De afgelopen tijd heerste het beeld – overigens vooral onder de VVD-achterban – dat de VVD het meest heeft moeten inleveren bij de formatieonderhandeling. De berekeningen van het CPB breken nu met dat beeld. Rutte lag weliswaar onder vuur in eigen kring, omdat hij met enkele verkiezingsbeloften brak, maar met dat inleveren valt het reuze mee, zo blijkt nu.

PvdA-leider Diederik Samsom liet tijdens de verkiezingen al weten geen beloften te zullen doen. Uiteindelijk heeft zijn partij het meest moeten inleveren vanwege de hersteloperatie, die de VVD op touw heeft moeten zetten, na het protest vanwege de inkomensafhankelijke zorgpremie.

De Volkskrant schrijft over de maatregelen in het regeerakkoord:

In aantallen maatregelen is 59 procent van VVD-programma in het akkoord opgenomen. Voor de PvdA is dat 42 procent. In eenderde van de gevallen kwamen de maatregelen van allebei.

Bijna alles (92 procent) van wat in het regeerakkoord staat, stond al in een van de programma’s van de partijen die meededen aan de verkiezingen van 12 september vorig jaar. Bij de rest, 8 procent, gaat het om maatregelen die tijdens de formatie zijn bedacht. De opvallendste daarvan is het voor 300 miljoen euro verhogen van de accijns op lpg en diesel.

Negen procent van de kabinetsplannen is afkomstig van andere partijen. Vooral de ChristenUnie heeft het grootste succes geboekt. Zowel het voorstel om 400 miljoen euro meer duurzame energiesubsidies als het voorstel voor de verhoging van de tabak- en alcoholaccijns van 200 miljoen euro, is door het kabinet overgenomen. 

CPB: Hoe sterk is de samenhang tussen Regeerakkoord en de doorgerekende verkiezingsprogramma’s?