Daan Roosegaarde opnieuw onder vuur

Kunstenaar Daan Roosegaarde heeft voor zijn bijdrage aan het Pop-Up Museum van De Wereld Draait Door een idee van kunstenaar Ger van Elk (1942-2014) gekopieerd. Dat zeggen de weduwe van Van Elk en de galerie die zijn nalatenschap beheert vrijdag in NRC. Maar niet iedereen is het daarmee eens.

Een maand geleden nog kwam Roosegaarde in het nieuws toen hij tijdens een uitzending van College Tour werd beschuldigd van het pikken van andermans ideeën. In de uitzending beschuldigde wetenschapper Bob Ursem dat de kunstenaar met de beroemde ‘Smog Tower’ zijn wetenschappelijke uitvinding had gestolen. De uitzending leidde tot veel ophef.

Nu wordt Roosegaarde opnieuw beschuldigd van het aan de haal gaan met andermans werk. Het kunstwerk waar het om gaat, maakte Van Elk in 1999 voor Museum Boijmans. Uit het depot selecteerde hij twintig oude schilderijen die hij als een horizon stijf naast elkaar hing. Voor het ‘DWDD Pop-Up Museum’ deed Roosegaarde hetzelfde met twintig oude schilderijen van het Scheepvaartmuseum. Het enige verschil was dat Roosegaarde de schilderijen verlicht met een spot.

In NRC zegt Roosegaarde ‘verdrietig’ te worden van de beschuldigingen en het er niet mee eens te zijn. De beroemde kunstenaar vertelt het ‘gekopieerde’ werk van Van Elk ‘misschien onbewust’ ooit te hebben gezien maar vindt de aantijgingen onterecht. Roosegaarde in NRC:

Niet alleen de weduwe van Van Elk is boos, ook Michiel van Nieuwkerk die jarenlang de fotograaf van Van Elk was, begrijpt het niet. In NRC zegt hij: “Het is niet erg als je citeert, maar noem dan wel je bron.” Galeriehouder Jorg Grimm noemt het een ‘blamage’ om te kopiëren zonder bronvermelding.

De galerie nam contact op met de redactie van De Wereld Draait Door die beloofde dat er een tekstbord met bronvermelding bij het kunstwerk zou komen. Maar op dat tekstbord verscheen niet een enkele bronvermelding, maar de volgende tekst:

Ook toen Daan Roosegaarde tien dagen geleden te gast was in De Wereld Draait Door, verwees hij niet naar kunstenaar Van Elk, wat de weduwe uiteindelijk deed besluiten contact met de media op te zoeken.

‘NRC zat fout’ Kort nadat NRC het bericht had gepubliceerd, verscheen op de site Cultureelpersbureau een bericht dat de beschuldigingen aan het adres Roosegaarde onterecht zijn. Kunstenaar Niek Hendrix was in het verhaal gedoken en kwam tot de conclusie dat de kunstenaars Fitzmaurice en Feldmann hetzelfde soort kunstwerken hebben gemaakt en dat de beschuldiging veel te ver gezocht is. Hendrix zette de verschillende kunstwerken op een rij en concludeerde:

Volgens een woordvoerder van Studio Roosegaarde had Daan Roosegaarde het kunstwerk van Van Elk nooit gezien en klopt het niet dat NRC schrijft dat hij ‘misschien onbewust’ eerder had gezien.

Bekijk het interview met Daan Roosegaarde in De Wereld Draait Door over het betreffende kunstwerk.

Lees het hele verhaal in NRC Handelsblad van vrijdag.