De angst regeert bij ministerie van Volksgezondheid

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft ambtelijke informatie vernietigd uit angst voor een Wob-onderzoek, daarmee kunnen overheidsdocumenten opgevraagd worden door derden. Dit meldt radioprogramma Argos zaterdagmiddag naar aanleiding van eigen onderzoek.

Kaj Hollemans, voormalig ambtenaar, vertelt in het programma dat hij door zijn leidinggevenden gevraagd is om documenten te verwijderen. Dezelfde vraag zou gesteld zijn aan gemeente Utrecht en het ministerie van Veiligheid en Justitie. Het betreft bestanden over de inzet van mystery guests en loktieners bij het controleren van de naleving van de drank- en horecawet in Utrecht. 

Ik heb geen behoefte om daarover te liegen. Ik heb opdracht gekregen van het managementteam in 2014 om ervoor te zorgen dat deze documenten zouden verdwijnen. Het is mij niet duidelijk precies waarom maar men had de angst dat die documenten gevonden zouden worden.

Volgens Hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans van de Universiteit Leiden die bij Argos het woord doet is dit  ‘politiek zeer pikant’ en ‘een treffende illustratie van een bestuurscultuur die niet is gericht op het delen van informatie’.

De politie en horecaondernemers in Utrecht waren tegen het initiatief van de gemeente om loktieners in te zetten waarna er ophef ontstond. Het ministerie van VWS sprak de stad er achter de schermen op aan omdat het juridisch niet toegestaan zou zijn om op die manier te werk te gaan met minderjarigen. Toen de gemeente met een nieuw plan kwam waarbij er meerderjarige tieners werden gebruikt, ging het ministerie daarmee akkoord. 

De gemeente Utrecht stelde voor dat – mocht er weer ophef ontstaan –  de ministeries van Volksgezondheid en Veiligheid en Justitie zouden bekennen enkel van de plannen af te weten maar inhoudelijk niets toegevoegd te hebben. 

Die mailcorrespondentie tussen de ministeries en de gemeente Utrecht zou nu vernietigd zijn. De gemeente en het ministerie van VenJ zeggen  – na eerst aan Argos verteld te hebben dat de communicatie alleen mondeling is verlopen – de documenten nog wel te hebben maar weigeren de specifieke mails te verstrekken. 

Een woordvoerder van staatssecretaris Van Rijn reageert op de zaak door te stellen dat de ambtenaar in kwestie door een leidinggevende is ‘gevraagd om de situatie te corrigeren’ en dat de ambtenaar ‘zonder mandaat’ te werk zou zijn gegaan. Het ministerie van VWS weigert er een verdere toelichting op te geven. 

Wob-deskundige Roger Vleugels die  door Argos aangehaald wordt, noemt het een ‘ernstige zaak’

(…) Als je om niks de wet al gaat overtreden, geeft dat te denken hoe dat bij zwaardere onderwerpen is. De overheid archiveert waanzinnig slecht. Denk maar aan de Teeven-deal. De Kamer heeft er jaren om gevraagd en uiteindelijk kwam dat bonnetje dat er niet was toch boven tafel. De andere kant is dat er veel ook gewoon echt weg is. En dat is grotendeels niet met voorbedachten rade, maar uit desinteresse en onbenul. 

Het trager beantwoorden, het bedenken van allerlei constructies die helemaal niet opportuun zijn, maar die de boel wel weken tot maanden kunnen rekken. Het oneigenlijk gebruik van weigergronden. Dat soort vormen van obstructie zijn sinds twee, drie jaar fors aan het toenemen.