De zwakke premier

Rutte heeft een afkeer van de toekomst. Hij noemt het ‘vergezichten’ waar hij liever niet over wil praten. Zoals hij over meer niet wil praten. Hij wilde niet over de PVV praten toen die partij de gedoogcoalitie tartte. En in Duitsland wilde hij niet publiekelijk met Merkel praten over haar plannen voor politieke eenwording. Dat vermijden van onderwerpen, het kenmerk van een nonchalante pose die Rutte’s handelsmerk is, begint de premier op te breken.

De kritiek zwelt aan en wordt steeds uitgesprokener. In een interview met Nu windt Lex Hoogduin, voormalig centraal bankier bij De Nederlandsche Bank en hoogleraar monetaire economie, er geen doekjes meer om. Hij noemt het  ‘niet sterk en niet goed’ dat premier Mark Rutte de discussie over de toekomst van Europa niet publiekelijk voert: 

Het is onbegrijpelijk dat we hem nog niet een keer op televisie het volk hebben zien toespreken over deze problemen. Ik zie geen enkel gevoel van urgentie bij Rutte. Hij is leider van een demissionair kabinet in een van de grootste crises ooit. Ik herinner me de oliecrisis, die was qua omvang veel minder bedreigend dan dit. Toen kwam toenmalig premier Den Uyl op televisie om uit te leggen: het wordt niet meer wat het geweest is, maar dit is wat we gaan doen om het aan te pakken.

De kritiek komt niet van de ‘usual suspects’. Deze week opende ook CDA-leider Sybrand Haersma van Buma de aanval op Rutte. Als gevolg van een zwakke houding glijdt de VVD af van een liberale partij naar een soort ‘PVV light’, luidde de kritiek van de coalitiepartner. Al eerder uitte VVD-prominent Wiegel kritiek op het matige leiderschap van Rutte tijdens de Catshuis-crisis. Volgens Wiegel gooide de premier veel te snel de handdoek in de ring toen Wilders ongevoelig bleek voor zijn inmiddels beroemde mislukte intimidatiepoging ‘ik ga dat partijtje van jou decimeren’.

De Volkskrant  analyseert ondertussen hoe Rutte steeds meer in de knel komt als gevolg van zijn halfslachtigheid. In Brussel hangt hij de eurofiel uit, in Nederland de euroscepticus.

Het klopt wel dat Rutte al een jaar worstelt met zijn uitleg van wat er in Europa allemaal gebeurt. Hij behoorde zelf in Brussel tot de felste pleitbezorgers van meer Europese controle op de begrotingstekorten en de staatsschulden van de afzonderlijke landen. En hij kreeg ook nog zijn zin. De nieuwe supercommissaris Rehn tikt nu al landen op de vingers die zich niet goed gedragen. Maar op de vraag of Nederland daarmee soevereiniteit heeft afgestaan, blijft Rutte stug ontkennen: die eisen betekenen alleen verlies van soevereiniteit voor de wankelende eurolanden. Voor anderen dus. Maar dat verhaal wordt steeds lastiger om vol te houden nu Rehn ook Nederland in niet mis te verstane woorden heeft laten weten wat er allemaal beter moet.

Dat begint lastig te worden nu de partner waar Rutte zich sterk aan optrekt, de Duitse bondskanselier Angela Merkel, steeds helderder wordt over de onvermijdelijke toekomst van het verenigde Europa: een politieke unie. In bovenstaande video is vanaf 1:18 te zien hoe Rutte zich uit de situatie probeert te redden. Het gaat alleen maar om afspraken die nageleefd moeten worden, zegt hij bijna stamelend. ‘Door de zuidelijke landen’. De vraag is: snapt hij het niet of durft hij het niet te zeggen? En in geval van dat laatste: Voor wie is hij banger? Voor Merkel of Wilders?

Volg Joop op Twitter , vind Joop leuk op Facebook. Of abonneer je op de dagelijkse nieuwsbrief met een handig overzicht van nieuws en opinies.