Defensie breekt Kunduz-belofte

Het ministerie van Defensie moet de door Nederland opgeleide politieagenten in Kunduz volgen: waar gaan ze heen en wat doen ze precies? Dat is de enige manier om er zeker van te zijn dat regels, die met de Tweede Kamer zijn afgesproken, niet worden geschonden. Het ministerie heeft echter in de praktijk geen idee of en hoeveel agenten na de opleiding betrokken zijn geweest bij aanvalsacties. Ook de beloofde tienweekse vervolgopleiding blijft uit. Dat blijkt uit onderzoek van de Volkskrant en Nieuwsuur.

Bekijk de video in andere formaten. De Tweede Kamer heeft als voorwaarde aan de trainingsmissie gesteld dat ex-leerlingen worden gevolgd. Uit het onderzoek blijkt nu dat dit niet structureel en actief gebeurt. Kolonel Nico van der Zee, commandant van de Nederlandse missie in Kunduz, verklaart hierover: “Wij vragen agenten niet lijstjes in te vullen: waar ze nu zijn en wat ze hebben gedaan.”

Een woordvoerder van Defensie in Kunduz meent dat de beloften wel worden nagekomen:

We bellen niet elke week naar alle agenten om te vragen of ze de afgelopen week niet gevochten hebben. Hier maken we gebruik van het Afghaanse rapportagesysteem en eigen inlichtingen. We zullen alle informatie over mogelijke schending (van afspraken) onderzoeken.

De Volkskrant en Nieuwsuur traceerden ter plekke 31 agenten van de 60 die de achtweekse basisopleiding hebben afgerond. De Volkskrant schrijft hierover:

Zeker vijf agenten blijken na hun opleiding door Nederland betrokken geraakt bij vuurgevechten. Volgens alle agenten ging het om zelfverdediging. Dat staat Den Haag toe: agenten mogen alleen niet meedoen aan ‘geplande offensieve militaire acties’. In de Afghaanse praktijk blijkt de scheidslijn tussen defensief en offensief vechten echter dun […] ‘Begin februari waren we op zoek naar een zelfmoordterrorist in ons gebied, waarna onze patrouille door Taliban onder vuur werd genomen met machinegeweren en raketten. Daarna gingen we achter ze aan. We hebben op ze gevuurd, ja. Amerikaanse militairen hielpen mee’, zegt Abdul Baqi, agent in het district Archi. Hij rondde 1 december zijn training af.

Defensie zegt dat de beloofde vervolgopleiding in de toekomst hopelijk toch nog plaats zal vinden.

De Volkskrant: Defensie heeft geen idee wat Kunduz-agenten doen

Update 10:20

De agenten zelf zijn blij met de opleidingen. Een van hen verklaart tegenover de Volkskrant dat de opgedane kennis zijn leven heeft gered. Opgejaagd door schietende Taliban-strijders renden hij en zijn collega’s zigzaggend als hazen door het veld. Vermoedelijk door die bewegingen overleefden ze de aanval. Het artikel laat geen misverstand bestaan over de levensgevaarlijke situatie in de ‘rustige’ provincie. Een agent tegen de verslaggever:

 ‘U en de Nederlandse trainers zijn welkom om mee te gaan op patrouille, maar ik kan niet garanderen dat u niets overkomt.’

Volg Joop op Twitter , vind Joop leuk op Facebook. Of abonneer je op de dagelijkse nieuwsbrief met een handig overzicht van nieuws en opinies.