Einde kwakzalverij in anti-pestindustrie in zicht?

Scholen moeten bij wet verplicht worden een effectief programma tegen pesten in te zetten. Dat staat in het plan dat staatssecretaris Sander Dekker (Onderwijs) en de kinderombudsman Marc Dullaert vandaag presenteren.

Dullaert en Dekker pleiten voor een cultuuromslag waarbij scholen, ouders en leerlingen één lijn trekken. Scholen moeten niet alleen een anti-pestprogramma voeren, ze moeten daarnaast ook bewijzen dat het programma effectief is. Ook worden ze gedwongen de sociale veiligheid op school te monitoren en moet er een pestcoördinator aanwezig zijn. De onderwijsinspectie controleert of dit allemaal gebeurt.

Zelfmoorden

De wetswijziging volgt op een reeks gebeurtenissen van jongeren die vorig jaar zelfmoord pleegden omdat ze waren gepest. Volgens kinderombudsman Dullaerts wordt één op de tien basisschoolleerlingen getreiterd.

Veel scholen hanteren nu al het verplichte pestprotocol, maar dat vindt Dullaert te vrijblijvend. Volgens hem zijn er scholen die al veel doen, scholen die niets doen of scholen die het verkeerd doen.

Zo zijn er scholen die gebruikmaken van “onzinnige anti-pestcursussen, zoals knuffelen met paarden”, en van trainingen die contraproductief werken, zoals weerbaarheidstrainingen. Er zou een pestindustrie zijn ontstaan, “waarbij zelfbenoemde coaches grote bedragen vragen voor kwakzalverij”, aldus Dullaert tegen NRC.

KiVa

Afgelopen zaterdag kreeg ‘pestprofessor’ René Veenstra, hoogleraar sociologie in Groningen in dagblad Trouw het woord. Volgens hem kunnen scholen veel meer doen. Hij hoopt onder meer dat de anti-pestprogramma’s die in de toekomst worden ingezet, écht werken. Hij sluit zich aan bij Dullaert dat veel programma’s onzinnig zijn:

Ik hoop dat eisen worden gesteld aan de kwaliteit van antipestprogramma’s. Dat die in de toekomst bewezen effectief moeten zijn. Van veel programma’s die scholen omarmen, is nu niet bekend of ze werken.

Volgens Veenstra doen de scholen het namelijk echt slecht:

Ik vind dat er op de meeste scholen geen systematisch antipestbeleid is. Dat ze reageren op incidenten of pas in actie komen als het al te laat is. Of het veilig is in een klas, wordt vaak bepaald door die éne leraar met de juiste antenne. De meeste leerkrachten herkennen pestgedrag te weinig. Ze zijn onvoldoende geschoold: in het programma van de pabo zit ‘pesten’ maar voor een paar uurtjes.

Veenstra deed ervaring op in Finland, “het mekka van het onderzoek naar pesten”. Daar gebruiken ze het antipestprogramma KiVa, dat inmiddels veel succes heeft op Finse basisscholen. Pesten nam er met 40 procent af.

In Nederland experimenteren momenteel 66 scholen met het programma. Onderdeel van het programma zijn tien lessen over pesten en groepsgedrag. De groep heeft hierin een sleutelrol. Die bepaalt namelijk of er gepest wordt, hoe hevig en door wie. “Zo kan een bazig meisje in een onveilige klas uitgroeien tot treiteraar, terwijl een sociale klas haar misschien in toom houdt”, aldus Trouw.

NRC: Nieuwe wet eist dat scholen pesten aanpakken

Volg Joop op Twitter , vind Joop leuk op Facebook. Of abonneer je op de dagelijkse nieuwsbrief met een handig overzicht van nieuws en opinies.