Helft Europeanen denkt negatief over EU

Nederlanders, ooit de grote voorstanders van Europese samenwerking, denken nu dat ze het altijd verkeerd hebben gezien. Uit een enquete van Ipsos blijkt dat 80 procent van de Nederlandse kiezers meent dat eenwording van Europa een slecht idee is. In andere Europese landen is dat gemiddeld de helft. Opvallend is dat Nederlanders het negatiefst zijn over de strenge begrotingsregels van Brussel.

Het nieuws is de opening van de Volkskrant die beweert dat het rapport ‘European Pulse’ pas morgen verschijnt. Een speciaal onderzoeksteam van Joop dat de internationale site van Ipsos doorzocht ontdekte echter dat in de sectie ‘nieuws’ het bewuste onderzoek al twee weken online staat en er zelfs een persbericht over is uitgestuurd. Dat persbericht heeft volgens Google News de Nederlandse media kennelijk niet bereikt en daarom is de enquete nu alsnog nieuws. De opening van de Volkskrant wordt enthousiast gekopieerd door andere media , zonder dat iemand een check uitvoert. Het onderzoek zelf laat een wat genuanceerder beeld zien, waarbij opvalt dat burgers nogal eens tegenstrijdige opvattingen koesteren. Daarom nu hier het hele verhaal.

Nederland is het land dat voorop loopt in het opleggen van strenge begrotingsregels aan EU-lidstaten. Voormalig minister van Financiën De Jager was daar kampioen in en als voorzitter van de Eurogroep is ook minister Dijsselbloem voorstander. Nu blijken juist Nederlanders van die begrotingsdiscipline de grootste afkeer te hebben. Maar liefst 77 procent van de Nederlandse ondervraagden is van mening dat Brussel met de 3 procent norm de Nederlandse economie heeft beschadigd.

Het internationale marktonderzoek bureau Ipsos, in Nederland onder meer bekend van de Politieke Barometer, ondervroeg online 8000 burgers in 10 EU-landen: België, Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannië, Hongarije, Italië, Nederland, Polen, Spanje en Zweden. Twee op de drie ondervraagden (68 procent) denkt dat in de EU de zaken de verkeerde kant opgaan. Het pessimisme heerst het sterkst in Spanje, Italië en Frankrijk waar drie op de vier meent dat een foute weg is ingeslagen. Zelfs in landen waar het wantrouwen het laagst is, Polen, Hongarije en Duitsland, meent nog een ruime meerderheid van 61 procent dat er een onjuiste koers wordt gevolgd.

Dat negatieve sentiment geldt overigens niet alleen voor de EU. In zes landen (Polen, Hongarije, België, Spanje, Italië en Frankrijk) zijn de ondervraagden bezorgder over de koers van hun eigen land dan die van de EU. Alleen in Duitsland, Groot-Brittannië en Zweden zijn de mensen optimistischer over de binnenlandse situatie.

De meeste mensen geloven dat de EU een zeer grote rol speelt op cruciale beleidsterreinen, in het bijzonder de economie, landbouw en wetgeving en 80 procent zegt dat ook zo te voelen. Op welk gebied dat zo voelt verschilt per land. In Spanje geldt het gevoel vooral voor de economie, in Duitsland en Polen wordt vooral de invloed van de EU op immigratie gevoeld. Over het geheel genomen hebben de ondervraagden het gevoel dat het EU-beleid op deze terreinen meer nadelen dan voordelen oplevert. Dat geldt niet zozeer voor de invloed op hun dagelijks leven als wel voor de beperkingen die de EU voor hun gevoel oplegt aan de nationale regeringen op het gebied van economische beslissingen om het land vooruit te helpen. Er heersen vooral veel zorgen over de invloed van Brussel op de harde bezuinigingen. 64 procent van de ondervraagden meent dat de economie van hun land beschadigd is door de strenge eisen van Brussel. Een meerderheid houdt de EU ook verantwoordelijk voor de stijging van werkeloosheid. Ook hierbij zijn verschillen te zien per land. Zo menen burgers in landen die zwaar getroffen zijn door de crisis dat rijke landen worden voorgetrokken door Brussel.

De meeste mensen denken niet dat ze slechter af zijn door het EU-lidmaatschap, eenderde meent van wel. Slechts een minderheid van gemiddeld zo’n 18 procent wil de EU verlaten, net zoveel mensen willen de macht van de EU juist vergroten en ook 18 procent wil zelfs toewerken naar een politieke unie. De meeste voorkeur (34 procent) gaat uit naar een lidmaatschap van de EU in combinatie met minder zeggenschap voor Brussel. Bij deze kwesties zijn de verschillen per land opvallend groot. De Zweden (69%), Britten (68%) en Nederlanders (68%) willen in de EU blijven maar de macht van Brussel terugdringen. In deze landen denken de ondervraagden ook dat de anti-EU bewegingen de Europese verkiezingen gaan winnen.

In Duitsland (48%) en Hongarije (54%) willen de burgers de macht van de EU juist uitbreiden of zelfs een Europese regering vormen. Ook in euro-kritische landen als Italië (49%) en Spanje (48%) leeft die wens. 

 

graphics: Ipsos / foto voorpagina: © European Union 2014 – European Parliament