Hugo de Jonge verprutste testbeleid dat tweede golf moest voorkomen

Het ministerie van Volksgezondheid van Hugo de Jonge heeft begin april verzuimd de coronatestcapaciteit op orde te brengen, ondanks dat laboratoria dit wel aanboden. Dat blijkt uit een uitgebreide reconstructie van NRC. Door aan het begin van de crisis het aanbod voor zo’n zestigduizend extra tests per dag naast zich neer te leggen, had De Jonge geen schijn van kans de capaciteit op orde te krijgen bij het aanbreken van de tweede coronagolf en was er wekenlang sprake van een tekort aan testmogelijkheden.

Volgens het ministerie werd het aanbod voor extra testlaboratoria weggewuifd, omdat er ruim voldoende testcapaciteit beschikbaar was voor het beleid dat minister De Jonge voor ogen had. De Jonge hield daarom vast aan de ziekenhuislabs die sinds het begin van de coronapandemie de tests uitvoerden. Waar hij echter geen of onvoldoende rekening mee heeft gehouden, was dat die laboratoria in de problemen zouden kunnen komen door een gebrek aan materialen, weigerende apparatuur, uitval van personeel, of een plotselinge toename van de vraag naar tests. Wat uiteindelijk ook allemaal gebeurde. Eind augustus moest het ministerie alsnog voor 317 miljoen euro aan testcapaciteit inkopen bij andere laboratoria.

Belangenvereniging van de biotechnologische industruie HollandBio inventariseerde al in een vroeg stadium de testcapaciteit van de aangesloten labs en bood dat aan bij het ministerie. Volgens het ministerie werd daar geen gebruik van gemaakt omdat “deze bedrijven slechts tijdelijk zouden kunnen helpen”. Er bestond volgens De Jonge onzekerheid of de aangeboden capaciteit ook na de zomer nog beschikbaar zou zijn. HollandBio laat op zijn beurt weten dat daarover helemaal niet gesproken is met hen. Zij ontvingen vanuit het ministerie slechts een telefonische afwijzing. Ook nadat het ministerie besloot alsnog op te schalen, werden de laboratoria van HollandBio niet bij het testen betrokken.

De reconstructie van NRC komt overeen met een eerdere inventarisatie van Nieuwsuur , in september van dit jaar. Toen bleek dat de wachttijden bij de GGD’s om überhaupt getest te kunnen worden flink opliep. Testmateriaal werd naar Duitsland gestuurd voor analyse, terwijl lokale laboratoria over voldoende middelen en menskracht beschikten, maar niet werden ingezet.

Enkele maanden daarvoor, in juni, schetste Nieuwsuur ook al een ontluisterend beeld van het haperende testbeleid van minister Hugo de Jonge. Na een rondgang langs 55 door het RIVM goedgekeurde laboratoria bleek dat in maart slechts de helft van het beschikbare aantal coronatests werd gebruikt. In april was dat zelfs maar 30 procent. De laboratoria waren klaar voor de tests, maar aanvragen vanuit het ministerie kwamen er niet of nauwelijks waardoor zorgpersoneel veel minder vaak dan nodig getest kon worden. De Jonge heeft altijd volgehouden dat de testmogelijkheden aan het begin van de crisis beperkt waren. Ook beschuldigingen dat meer testen levens had kunnen redden , heeft de minister van de hand gewezen.