Intern rapport Defensie: wangedrag Schaarsbergen nog erger dan gedacht

Nadat onlangs bekend werd dat drie militairen hun eenheid in Schaarsbergen in 2014 verlieten vanwege vernederingen, mishandelingen, aanrandingen en een verkrachting, blijkt de bodem van de beerput nog niet in zicht.  Volgens een vertrouwelijk rapport van het ministerie van Defensie uit 2015, in handen van de Volkskrant , zijn de misstanden bij de Oranjekazerne in Schaarsbergen nog groter dan we al wisten.

Het rapport maakt melding van verveelde militairen die op grote schaal alcohol dronken en drugs gebruikten binnen de kazerne. Ook werden er door militairen vrouwen opgepikt en prostituees ingehuurd, die vervolgens bleven slapen. Militairen vernielden of stalen materiaal van Defensie. Er bestond een staande praktijk van ‘informele ontgroeningen’ en een hoog risico op pesten, buitensluiten en ongewenst seksueel gedrag.

Het is niet de eerste keer dat militairen zich blijken te misdragen. In 2010 bleek dat leidinggevenden en cadetten van de Nederlandse Defensie Academie (NLDA) in Breda zich schuldig maakten aan intimidatie, aanranding en racisme. In 2011 bleek dat op het hoofdkantoor van de Haagse Frederikkazerne, Defensie Materieel Organisatie (DMO) illegaal gehandeld en gestolen werd door defensiepersoneel. Het personeel op de kazerne zou in beslag genomen goederen als illegale sigaretten verhandelen, maar ook ghb, amfetaminen, anabolen en viagra. Ook de eigen goederen van defensie zouden zomaar ineens verdwijnen zoals auto-onderdelen, laptops en telefoons. Onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau concludeerde eerder dit jaar nog dat vrouwen en etnische minderheden bij Defensie gediscrimineerd werden.

Verantwoordelijk generaal Ron Smits van de Luchtmobiele Brigade stelt niettemin ‘ondersteboven’ te zijn van de berichten:

Er is sprake geweest van zwak leiderschap. Ik denk dat zaken misschien wel zijn herkend, maar dat er niet op is gereageerd. Er zijn jongens die hebben gedacht: ik ben blij dat ik het niet ben. Maar wat hier is gebeurd, is ontoelaatbaar. Alles waar de Luchtmobiele Brigade voor staat, lijkt hiermee door het putje weg te zinken. Naar aanleiding van het rapport zijn diverse maatregelen genomen om nieuwe excessen te voorkomen. Zo worden korporaals en soldaten beter van elkaar gescheiden, om machtsmisbruik tegen te gaan.

Volgens de veertig geïnterviewde militairen uit het rapport van 2015 worden de regels nog steeds nauwelijks gehandhaafd. De kans dat andere militairen melding maken van excessen is bovendien te verwaarlozen door groepsdruk, loyaliteitsgevoel en de reële angst buiten de groep te worden geplaatst.

Militaire vakbonden VBM en AFMP herkennen dat geluid. Voorzitter Jean Debie van VBM spreekt van diverse signalen dat in Schaarsbergen nog altijd iets structureel mis is met de cultuur. Er zouden meerdere meldingen zijn gedaan over 2016 en 2017. Eén militair zou door andere soldaten anaal verkracht zijn met een voorwerp. Ook zijn er klachten over swaffelen en ontgroeningen. Debie vertelt in het NOS Journaal op Radio 1 :

Nog steeds worden daar mensen vernederd en gediscrimineerd. Mensen durven nauwelijks aangifte te doen; ze zijn bang als verrader te worden gezien.

Debie vertelde daarnaast over een incident bij de kazerne van de luchtmobiele brigade in Assen, waar een vrouw zou zijn mishandeld door militairen die xtc gebruikten.

Het ministerie van Defensie is een onderzoek gestart, maar verwijst voor inhoudelijk commentaar naar de woorden van generaal Smits.

Cc-foto: Beëdiging militairen van het Korps Nationale Reserve, Gerard Stolk