Europese Commissie tegen vluchtelingen: ga terug naar honger, armoede en oorlog

De Italiaanse regering kan de groeiende stroom vluchtelingen vanuit de Middellandse Zee niet meer aan. Daarom dreigen ze hun havens te sluiten voor reddingsschepen van hulporganisaties die drenkelingen redden.

De Europese Commissie komt dinsdag bijeen om de problematiek te bespreken. Eerder besloten Europese regeringsleiders al om Italië financieel bij te staan. Ze zetten hun budget echter niet in om te helpen de vluchtelingen op te vangen, maar gebruikten het geld om de Italiaanse en Libische kustwacht te versterken. De Europese Unie blijft de Libische kustwacht financieel ondersteunen en trainen om op migrantenboten te jagen, ondanks rapporten dat verkrachtingen, misbruik, marteling, dwangarbeid, en recent ook slavenmarkten veelvuldig voorkomen in Libië

De reddingsschepen van non-gouvernementele organisaties (NGO’s), zoals Artsen zonder Grenzen en Save the Children werken ondertussen hard om te voorkomen dat mensen verdrinken op zee. Ze voeren inmiddels meer reddingsacties uit op de Middellandse Zee dan bijvoorbeeld het Europese grensagentschap Frontex.

De levensreddende operaties van de NGO’s worden ze door de Italiaanse regering niet in dank afgenomen. ‘Italië is ten einde raad. Ze weten daar gewoon niet meer hoe ze met de situatie om moeten gaan’ aldus Marcella Kraay van Artsen zonder Grenzen. ‘Wij zijn een makkelijk doelwit omdat we vertellen wat we zien. Daarom is er zoveel kritiek op ngo’s. Maar wij kijken naar mensen in nood.’

De dreigementen van de Italiaanse regering slaan dan ook nergens op: ‘Alle regels waar we ons aan te houden hebben volgen we op. En we werken samen met het maritiem reddingscoördinatiecentrum in Rome. Dat is van de Italiaanse overheid’ zegt Kraay. Volgens critici verlenen de NGO’s de humanitaire hulp die eigenlijk door de EU eigenlijk zelf verleend zou moeten worden.

De stijging in het aantal mensen die naar Italië vluchten via de zee is echter reëel. In de eerste zes maanden van dit jaar telde de UNHCR 85.000 vluchtelingen, een stijging van 20 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Men geeft de NGO’s nu de schuld van deze stijging omdat ze weigeren mensen massaal te laten sterven op zee en negeren daarbij alle andere factoren die ervoor zorgen dat het aantal vluchtelingen stijgt.

De vluchtelingen naar een ander land dan Italië brengen is volgens Kraay echter niet mogelijk: Volgens het verdrag van de mensenrechten moeten we vluchtelingen die we oppikken op zee naar de dichtstbijzijnde veilige haven brengen. En dat zijn in dit geval de havens in Italië.’ Ander nabije havens zoals Tunesië zijn geen optie. “Tunesië heeft een aantal internationale verdragen niet ondertekend. En daarnaast kan niemand er asiel aanvragen omdat het überhaupt geen asielprocedures heeft.”

Extreemrechtse organisaties proberen de reddingswerkzaamheden van NGO’s vaak te framen als ‘een pendeldienst’ of een ‘taxiservice’, er voorbij aan het gaan dat de levens van duizenden mensen op het spel staan. Tot aan juni 2017 verdronken er al 1.800 mensen op de Middellandse Zee. Politici en organisaties zoals Frontex beweren dat de hulporganisaties die verdrinkende vluchtelingen proberen te redden, alleen maar mensensmokkelaars in de kaart zouden spelen. Het is echter wetenschappelijk bewezen dat de ‘aanzuigende werking’ die er vanuit zou gaan van reddingsoperaties nonsens is. Het verhaal dat NGO’s alleen maar samen zouden werken met mensensmokkelaars, is volgens onderzoek niets meer dat een ‘giftige mythe’.

De Europese Commissie vindt dat Italië onmiddellijk steun moet krijgen voor hun ‘vluchtelingenprobleem’. Frans Timmermans zei dinsdag dat ‘Italië niet aan z’n lot over gelaten mag worden’. Hoe deze steun eruit zal zien is onduidelijk, geen van de lidstaten stond te trappelen om als eerste hulp aan te bieden.

De EU roept lidstaten op om een bijdrage te leveren aan verschillende fondsen voor ‘migratiemanagement’, zoals een maritiem-reddingcentrum in Libië en een speciaal kantoor in Italië om alle gegevens van vluchtelingen te verwerken.

Daarnaast heeft de Europese Commissie nog een andere oplossing voor de humanitaire crisis waarbij honderdduizenden mensen op de vlucht zijn voor honger, armoede, en oorlog: vluchtelingen moeten worden aangemoedigd om terug te gaan. De EU wil dat lidstaten daar extra geld voor vrijmaken, om in een apart potje te stoppen.

Rome wil op dit moment vooral dat andere landen toezeggen om meer vluchtelingen op te nemen, of dat boten met vluchtelingen ook naar andere EU-landen door mogen varen. De lidstaten van de EU hebben hier nog geen toezeggingen over gedaan. Niet zo vreemd, aangezien de huidige afspraken over de herverdeling van vluchtelingen op dit moment amper worden nagekomen.

De Europese Commissie heeft aangekondigd juridische stappen te ondernemen tegen landen die deze afspraken niet nakomen en weigeren asielzoekers op te nemen uit Griekenland en Italië. Het gaat om Polen, Hongarije en Tsjechië. Het gaat in totaal om minder dan 120.000 vluchtelingen die over heel Europa moeten worden verspreid, ten opzichte van de meer dan 500 miljoen inwoners die er nu in de EU wonen.

Lees ook: ‘Aanzuigend effect’ reddingsoperaties bootvluchtelingen bestaat niet Bron: NOS Foto: cc  Irish Defence Forces