Jaarlijks miljoenen doden door luchtvervuiling

Jaarlijks sterven wereldwijd 3,3 miljoen mensen vroegtijdig als gevolg van verontreinigde buitenlucht. De meeste slachtoffers vallen in China (1,36 miljoen) en India (645.000). Als strengere regels om luchtvervuiling te beperken en terug te dringen uitblijven, zal het aantal mensen dat vroegtijdig overlijdt door luchtvervuiling in 2050 verdubbeld zijn.

Dat is de uitkomst van een berekening van een groep wetenschappers. Het resultaat is woensdag gepubliceerd in het tijdschrift Nature. Op basis van computermodellen hebben de wetenschappers luchtkwaliteit gekoppeld aan ziektes. Hierbij gaat het dan vooral over fijnstof en ozon en de invloed van deze stoffen op hart-, hersen- en longaandoeningen. Wanneer mensen voor hun zeventigste aan een van deze aandoeningen overlijden, dan geldt dat als een vroegtijdige dood. 

De oorzaken van luchtverontreiniging variëren per locatie. In India en China komt het voornamelijk van huiskachels die op hout of kolen worden gestookt, maar ook van afvalverbranding en dieselgeneratoren. Hierdoor ontstaan ongezonde hoeveelheden rook binnenshuis. Deze ‘kleinschalige’ uitstoot veroorzaakt een derde van alle sterfgevallen door luchtvervuiling, zowel binnen- als buitenshuis.

In gebieden waar meer regelgeving geldt, zoals de Verenigde Staten, Europa en Japan, is volgens het onderzoek de landbouw een van de voornaamste vervuilers. Door het gebruik van kunstmest komt ammonia in de atmosfeer terecht, wat de kans vergroot om schadelijke stoffen in te ademen. Wereldwijd is deze verontreiniging als gevolg van landbouw jaarlijks debet aan 600.000 sterfgevallen. 

Het rapport, waarvan de eerste auteur de Nederlander Jos Lelieveld is, een van de directeuren van het Max Planck instituut voor chemie in Mainz, komt overeen met een eerder rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie. Daarin werd al gesteld dat het totaal van alle doden door vervuiling van binnen- en buitenlucht ongeveer 7 miljoen is. 

In de conclusie van het rapport pleit Lelieveld voor meer inzet om luchtvervuiling terug te dringen. Hij ziet wel flinke uitdagingen, omdat het in bepaalde delen van de wereld lastig wordt om goede regelgeving te implementeren wat betreft het verwarmen van huizen. Mensen in die gebieden, met name dus China en India, zouden beter moeten worden voorgelicht over de gezondheidsrisico’s. 

‘Je kunt mensen niet vragen om te stoppen met eten en koken,’ zegt Lelieveld, ‘maar je kunt ze wel uitrusten met betere middelen.’

Time: How Air Pollution Contributes to Millions of Early Deaths

cc-beeld: Jean-Etienne Minh-Duy Poirrier