Jeugdzorg wil volwassenheid uitstellen

Enkele honderden zeer kwetsbare jongeren met een licht verstandelijke beperking komen jaarlijks in ernstige problemen door een systeemfout in het jeugdrecht. Dat stellen drie grote jeugdzorg organisaties in ZEMBLA. In een brandbrief, die in het bezit is van ZEMBLA, doen ze een dringend beroep op de politiek. De drie jeugdinstellingen -William Schrikker Groep, Trajectum en ’s Heeren Loo Zorggroep- vinden dat de meerderjarigheid voor sommige jongeren moet worden uitgesteld. “We pleiten voor een juridische maatregel die hulpverlening kan verplichten aan 18-plussers die zulke hulp niet wensen, maar wel nodig hebben. Als de situatie daarom vraagt, moeten we als maatschappij doortastend durven optreden. Laat 18-plussers met verstandelijke beperkingen niet aan hun lot over!”, aldus de brandbrief.

Nog niet op eigen benen Het gaat om jongeren met een licht verstandelijke beperking en ernstige gedragsproblemen die tot hun achttiende intensief begeleid en behandeld worden. De gespecialiseerde orthopedagogische jeugdzorg kan deze jongeren niet vasthouden omdat ze op hun 18de voor de wet volwassen zijn en dan zelf mogen beslissen over vervolgbehandeling. Maar deze 18-jarigen zijn in hun ontwikkeling niet ouder dan twaalf jaar en nog helemaal niet klaar om op eigen benen te staan. Het gevolg is dat ze in no time in de criminaliteit belanden, constateren de jeugdzorginstellingen. Hoogleraar Paul Vlaardingerbroek van de Universiteit Tilburg: Deze jongeren denken het allemaal zelf te kunnen, maar in de praktijk valt dat heel erg tegen. Ze komen op straat terecht, in de criminaliteit of in de prostitutie. Ik vind dat deze jongeren tegen zichzelf beschermd moeten worden. Hun meerderjarigheid moet opgeschort kunnen worden zodat begeleiding en behandeling doorloopt, ook tegen hun eigen wil.

Piet Yntema is directeur van Groot Emaus, (onderdeel van de ’s Heeren Loo Zorggroep) een instelling waar ruim 200 jongeren tussen de 12 en 23 jaar wonen.  Hij zegt: Het is om moedeloos van te worden. De kalenderleeftijd is 18 maar feitelijk zijn het kinderen van 12. En die willen dan de vrijheid. Je weet dat het mis gaat, maar je kunt niks doen want ze zijn voor de wet meerderjarig. De risico’s zijn enorm. Schulden, verslaving, seksuele uitbuiting. Het is verschrikkelijk voor de jongeren zelf, maar ook voor hun ouders. Zij staan machteloos toe te kijken hoe het misgaat.

Volgens Yntema zijn ook de maatschappelijke consequenties groot: ‘Veel van deze jongeren belanden in de criminaliteit en komen uiteindelijk toch weer in de opvang of de gevangenis.’

Marjan Boertjes, directeur William Schrikker Groep, zegt tegenover ZEMBLA: We laten jongeren los, we laten ze gaan, maar dat betekent eigenlijk dat we ze verwaarlozen en aan hun lot overlaten. We hebben het systeem wat dat betreft nog niet goed ingericht. Er moet voor deze jongeren iets gedaan worden. Ze zijn niet alleen een gevaar voor zichzelf, maar ook voor de maatschappij.

ZEMBLA wordt  woensdag 13 april om 21.15 uur  uitgezonden bij de VARA op NPO 2