Kabinet geeft inlichtingendiensten vrij spel

Eigenlijk was het al te voorzien, maar nu is er een duidelijk onderzoek dat het ook daadwerkelijk concludeert: de nieuwe wet op de inlichtingendiensten kent te weinig waarborgen tegen misbruik. Bovendien is de nieuwe wet onverenigbaar met Europese mensenrechtenverdragen. Minister Plasterk en minister Hennis hebben de nieuwe wet zo opgesteld dat er geen onafhankelijk toezicht is op de inlichtingendiensten AIVD en MIVD. Dat schrijft de Volkskrant donderdag.

Plasterk en Hennis stuurden begin deze maand een wetsvoorstel voor de geheime diensten naar de Tweede Kamer. De grootste verandering in dit wetsvoorstel is dat de AIVD en de MIVD straks toegang zullen krijgen tot communicatie via glasvezelkabels. De diensten mogen nu alleen ongericht data uit de lucht onderscheppen, terwijl het grootste deel van de communicatie via kabels gaat; maar liefst 90 procent. Straks kunnen de diensten dus op grote schaal informatie onderscheppen. En dat zonder dat er een onafhankelijke controle is, met toetsing vooraf

Juist bij inlichtingendiensten die zulke verregaande bevoegdheden hebben, zijn waarborgen tegen misbruik essentieel. Er is één manier om dat goed te doen: via onafhankelijk voorafgaand toezicht. In dit wetsvoorstel staat dat niet […] De minister is dus degene die de opdracht geeft en vervolgens zijn eigen opdracht toetst.

De onderzoekers pleiten dan ook voor een rechterlijke toets vooraf aan het onderscheppen van data. De rechter moet dan controleren of een tapverzoek, of inlichtingenoperatie rechtmatig is. Nu houdt de CTIVD toezicht op de AIVD en de MIVD, maar die controle is alleen achteraf. De leden van de CTIVD worden door de ministers benoemd, maar misschien nog belangrijker: de CTIVD heeft nagenoeg geen macht; inzet van bijzondere bevoegdheden kunnen niet worden tegengegaan of beëindigd, dat schrijft de Volkskrant.