Kamerlid als hulpje minister

Minister van Justitie Ard van der Steur (VVD) hielp als Kamerlid in 2014 zijn voorganger Ivo Opstelten (VVD) bij het beantwoorden van vragen aan de Kamer. Dat werd maandag duidelijk toen de aantekeningen openbaar werden die Van der Steur voor Opstelten had gemaakt. Van der Steur had het concept van een brief die Opstelten aan de Tweede Kamer moest sturen op maar liefst 18 punten van commentaar voorzien, zoals bijvoorbeeld “waarom die niet verwijderen?” bij de opmerking van Opstelten dat het feit dat hij de financiële afwikkeling in de Teeven-deal niet kan achterhalen “geen bevredigende uitkomst” is. De hele brief met aantekeningen is hier te lezen.

Het is niet ongebruikelijk dat Kamerleden met ministers van hun partij overleggen, plannen smeden en informatie uitwisselen maar Van der Steur ging in zijn hulp zo ver dat hij de ongeschreven grenzen van de scheiding tussen parlement en kabinet ver heeft overschreden. Woensdagmiddag debatteert de Kamer opnieuw over de Teevendeal en komt de vraag aan de orde of Van der Steur als Kamerlid met zijn hulpactie de controlerende functie van het parlement ondermijnd heeft. Hij heeft zich immers geen volksvertegenwoordiger betoond maar spindoctor van de minister die hij geacht wordt te controleren. “Dit is het weghouden van informatie,” zegt D66-leider Alexander Pechtold tegen de NOS. Volgens PvdA-leider Diederik Samsom is het geen typische VVD-kwestie. Hij noemt de wens de minster te helpen ‘menselijk’ maar vindt dat Van der Steur wel te ver is gegaan.

Toen Opstelten zich gedwongen zag af te treden vanwege geklungel werd hij opgevolgd door Van der Steur. Volgens Pechtold heeft het geen zin minster Van der Steur weg te sturen om wat hij als Kamerlid Van der Steur heeft gedaan. “Maar voor de toekomst is het iets om rekening mee te houden.”

VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra maakt zich geen enkele zorgen over de positie van zijn partijgenoot die maar door blijft modderen. „Op een gegeven moment is het ook: ’door en boeven vangen’ ”, zegt hij tegen De Telegraaf.

De SP is het meest kritisch op de rol van Van der Steur:

Tijdens het Kamerdebat geeft minister Van der Steur toe dat er veel mis is gegaan bij de zoektocht naar het bonnetje. Hij gaat vooral in op vragen over de verandering binnenin het ministerie van Veiligheid en Justitie en of alle fouten hem nog betrouwbaar maken waarop Van der Steur stelt er alles aan doen om zijn ‘steentje te blijven bijdragen’.

Ook worden er vragen gesteld over de brief met redactionele wijzigingen. De minister laat duidelijk weten niet van de beschuldigingen van Kamerleden gediend te zijn. Hij haalt de commissie Oosting aan en zegt dat hij niet betrokken is geweest bij  ‘het minder juist informeren van de Kamer door Teeven’ en dat het onderzoek dat beaamt.

Wel geeft de minister toe dat hij niet ‘op die wijze’ op de wijzigingen van de brief had moeten ingegaan en de grens ‘eerder had moeten trekken’. Van der Steur denkt ook dat hij zijn volledige rol als Kamerlid nog steeds heeft kunnen vervullen. Daarnaast benadrukt de minister dat zijn adviezen voor een groot deel niet zijn overgenomen door Teeven. ‘Ik had alleen achteraf gezien mijn rol anders moeten invullen’.

Eerder lag premier Rutte ook onder vuur. Het werd aan hem gevraagd tot in hoeverre hij op de hoogte was van de aanstelling van Van Brummen die faalde om goed onderzoek te doen naar de Teevendeal.  De minister-president lijkt aan geheugenverlies te lijden omdat hij op veel vragen rondom zijn betrokkenheid of kennis van de zaak zich niets herinnert.