Kopenhagen mislukt: akkoord niet bindend en niet door alle landen ondersteund

De plenaire vergadering van de klimaatconferentie heeft zaterdagmorgen in Kopenhagen officieel “kennis genomen van het Akkoord van Kopenhagen'”. Daarmee zette de vergadering een punt achter de inmiddels dertien dagen durende klimaatconferentie. Het akkoord is slechts een intentieverklaring die grote mogendheden, vooral onder leiding van de Amerikaanse president Barack Obama vrijdag hebben aanvaard, tot woede van gezanten van een aantal arme landen. Die weigerden zich achter het akkoord te scharen.

Door redactie Joop Een aantal arme landen heeft in Kopenhagen het klimaatakkoord verworpen. De arme landen zijn het er niet mee eens dat de overeenkomst niet-bindend is en vinden de afspraken over de reductie van broeikasgassen te mager.

De Amerikaanse president Barack Obama forceerde vrijdagavond een doorbraak  in de onderhandelingen. De New York Times meldde dat Obama deze had afgedwongen door onaangekondigd een besloten vergadering van de Chinese, Indiase en Braziliaanse delegaties binnen te lopen. Letterlijk schreef de Amerikaanse krant op vrijdagavond laat:

Het akkkoord kwam na een dramatisch moment waarin Obama volgens zegslieden van de regering een bijeenkomst van de Chinese, Indiase en Braziliaanse leiders binnenviel. Chinese diplomaten protesteerden en Obama zei dat hij niet wilde dat zij in het geheim onderhandelden. Die inbraak in de bijeenkomst leidde tot nieuwe gesprekken waarin sleutelonderdelen van het akkoord werden afgestemd, aldus Amerikaanse overheidsvertegenwoordigers.”

De NY Times sprak over een deal die “de Obama regering ‘waardevol’ noemt maar die zelfs aan de meest bescheiden verwachtingen van de top niet voldoet.”

Eerder op vrijdagavond werd nog druk geschaafd aan het conceptakkoord. Verschillende versies wisselden elkaar razendsnel af. De Volkskrant zag ze in en schrijft over de aanpassingen. Volgens de nieuwe, derde concepttekst moeten de industrielanden hun uitstoot met 80% reduceren in 2050. Voor de wereld als geheel wordt gemikt op een halvering. Lees hier het conceptakkoord.

Een nieuwe clausule stelt dat het akkoord moet worden herzien in 2016″, aldus de Volkskrant. “Als de effecten van klimaatverandering dan ernstiger zijn dan verwacht, moet voortaan worden gemikt op een beperking van de opwarming met anderhalve graad. Met deze toevoeging hopen de onderhandelende landen tegemoet te komen aan Tuvalu, dat anders een akkoord zou vetoën.”

De Amerikaanse president Barack Obama en de Chinese premier Wen Jiabao spraken vandaag niet alleen de klimaattop in Kopenhagen toe, ze spraken ook een uur lang met elkaar. Het is echter de vraag of daarmee een stevig klimaatakkoord wordt bereikt.

Naar de speech van Obama was reikhalzend uitgekeken. Hier is hij integraal na te lezen. De Amerikaanse president zei onder meer: 

De vraag is of we samen doorgaan of juist uit elkaar gaan. Dit is geen perfecte overeenkomst en geen land kan al zijn wensen vervuld krijgen. Er zijn ontwikkelingslanden die hulp zonder voorwaarden willen en die vinden dat de meest ontwikkelde landen een hogere prijs moeten betalen. En er zijn ontwikkelde landen die menen dat ontwikkelingslanden de hulp niet kunnen verwerken, of dat de snelst groeiende uitstoters van de wereld een groter deel van de lasten voor hun rekening moeten nemen. We kennen de breuklijnen want ze houden ons al jaren ingesloten. 

Maar hier komt het op neer: we kunnen dit akkoord omarmen, een substantiële stap voorwaarts doen en vervolgens doorgaan met de verfijning ervan en voortbouwen op de fundamenten. We kunnen dat doen en iedereen in deze ruimte zal deel uitmaken van een historische poging, een die het leven van onze kinderen en kleinkinderen verbetert. Of we kunnen opnieuw kiezen voor vertraging, terugvallen in de verdeeldheid die al jaren actie belemmerd. En dan gaan we terug om maand na maand, jaar na jaar dezelfde oudbakken ruzies uit te vechten, terwijl ondertussen het gevaar van klimaatverandering groeit tot het onomkeerbaar is. Er is geen tijd te verspillen. Amerika heeft onze keuze gemaakt, we hebben onze koers uitgezet en we zullen doen wat we zeggen. Ik geloof dat het nu tijd is voor landen en volkeren om zich achter een gemeenschappelijk doel te scharen.” 

Obama’s bilaterale overleg met de Chinese premier Wen Jiabao duurde bijna een uur. Een Amerikaanse woordvoerder zei dat het gesprek een nieuw klimaatakkoord ‘een stap dichterbij’ heeft gebracht. Beide leiders droegen hun onderhandelaars vervolgens op de besproken onderwerpen nader uit te werken.

Vrijdagnacht hopen alle circa 190 landen in Kopenhagen tot een akkoord te komen. De onderhandelingen verlopen uiterst moeizaam.

De Volkskrant schreef vanmiddag: “Onderhandelaars die namens Europa met 26 landen naarstig in overleg zijn over een klimaatakkoord in Kopenhagen, achten de kans klein dat er iets substantieels ligt, aan het eind van de dag. Dat zeggen bronnen rond premier Balkenende, die zojuist gebrieft is over de gang van zaken. Alle hoop was vanochtend gevestigd op de Amerikaanse president Barack Obama, die een opening had kunnen forceren. Maar de Amerikaanse positie bleef onveranderd. Diplomaten spraken van een teleurstellende toespraak. Ook de opkomende landen, zoals China en India hebben tot dusver nog niets toegegeven.”

NRC Handelsblad constateerde ’s middags: “De kans op een stevig klimaatakkoord in Kopenhagen lijkt verkeken, na de toespraken vanochtend van de Chinese premier Wen Jiabao en de Amerikaanse president Barack Obama. Beiden herhaalden oude standpunten, prezen hun eigen beleid en beschuldigden daarmee de ander van het laten mislukken van de klimaattop.”

cc-foto: kk+  en White House