Links haalt rechts in

De voorspelling van Mark Rutte dat rechts Nederland de vingers zou aflikken bij zijn beleid is niet uitgekomen. In plaats daarvan is het rechtse blok (VVD-PVV-SGP) sinds het aantreden van Rutte kleiner geworden. Het linkse blok (PvdA-SP-GL) is nu in alle peilingen groter.

In de berichtgeving gaat het meestal over de groei of krimp van individuele partijen. Maar wat als je kijkt naar het grotere plaatje? Hoe zit het met de verdeling tussen links en rechts in Nederland? Om die vraag te beantwoorden maakte Joop een berekening van de drie belangrijkste peilingen.

Bij de vergelijking zijn partijen waarvan de signatuur niet duidelijk is of in het midden ligt buiten beschouwing gelaten. Er is alleen gekeken naar partijen die onomwonden rechts of links zijn. Op de linkerzijde zijn dat PvdA, SP en GroenLinks, op de rechterzijde VVD, PVV en SGP. Niet meegenomen zijn CDA, D66, ChristenUnie en Partij voor de Dieren, een blok van circa 35 zetels in de huidige peilingen. Dat is in het nadeel van het linkse blok omdat bijvoorbeeld een partij als de Partij voor de Dieren op basis van het programma en stemgedrag onder links geschaard kan worden. Het links blok is dus in werkelijkheid nog groter.

Het beeld is duidelijk: In alle peilingen heeft het linkse blok nu een voorsprong op de rechtse partijen.

Om te achterhalen of dit een recente ontwikkeling is of een trend hebben we de links-rechts verdelingen toegepast op maandelijkse peilingen van Maurice de Hond. Dan wordt in een oogopslag duidelijk dat sinds het aantreden van het kabinet Rutte – het meest rechtse na de Tweede Wereldoorlog – in het najaar van 2010 het rechtse blok aan populariteit inlevert.

Eind 2011 en begin 2012 maakt het rechtse blok een forse duik en stijgt links. Dat is opmerkelijk omdat er in die periode politiek nauwelijks iets gebeurde. Volgens een analyse die De Hond die eind januari 2012 maakte, valt de duik te verklaren uit de zorgen die kiezers krijgen over hun eigen economische situatie. Het resultaat: de SP groeit en de PVV wordt kleiner.

Rutte vormde in 2011 een minderheidskabinet en voerde een uitgesproken rechts beleid door omdat Nederland een ruk naar rechts had gemaakt. Als de stembusuitslag van 12 september in overeenstemming is met de trend in de peilingen, ligt een kabinet met een links beleid het dichtst bij de keuze van de kiezers. 

Handig! Al het nieuws over de verkiezingen op Joop Verkiezingsoverzicht.

Volg Joop op Twitter , vind Joop leuk op Facebook. Of abonneer je op de dagelijkse nieuwsbrief met een handig overzicht van nieuws en opinies.