Marechaussee speelt politieagentje en doet aan etnisch profileren

De Koninklijke Marechaussee (KMar) eigent zich bij controles in de grensstreek geheel ten onrechte politietaken toe. Dat meldt Trouw op basis van een onderzoek van de Universiteit Leiden. De KMar hoort zich te beperken tot het tegengaan van illegale migratie, mensensmokkel en identiteitsfraude, maar controleert daarnaast bijvoorbeeld ook auto’s op de aanwezigheid van drugs. Daarbij maakt de KMar zich schuldig aan etnische profilering.

Bij het doorzoeken van auto’s op de aanwezigheid van drugs, beroept de KMar zich op de nationale veiligheid die daarmee volgens hen gediend is. De KMar mag dergelijke onderzoeken alleen doen als er een concrete verdenking is van criminaliteit. Uit de bevindingen van de Universiteit Leiden blijkt echter dat daar vaak geen sprake van is.

Hoogleraar Maartje van der Woude reed 800 uur mee met de teams van Mobiel Toezicht Veiligheid en voerde gesprekken met medewerkers van de marechaussee. Sinds 2008 zijn de taken van de KMar, die qua beheer onder Defensie valt en qua actie onder Veiligheid en Justitie, uitgebreid. Waar de dienst eerder vooral illegale migratie tegen moest gaan, wordt nu ook gecontroleerd op identiteitsfraude en mensensmokkel. Volgens Van der Woude is met de uitbreiding van het takenpakket en de wijziging van de naam (van Mobiel Team Vreemdelingen naar Mobiel Team Veiligheid), ook de werkopvatting gewijzigd.

Volgens Van der Woude zijn de onbevoegde doorzoekingen van de marechaussee om meerdere redenen onwenselijk. Ten eerste moet de burger zich beschermd voelen tegen onwettig overheidsoptreden, maar ook wijst ze erop dat ‘een dergelijke koppeling ook bijdraagt aan de onheuse beeldvorming dat migratie en criminaliteit altijd samengaan.’

Etnische profilering Bij de doorzoekingen bleek veelal te worden gescreend op kenteken. Voertuigen met Roemeense, Bulgaarse en andere Oost-Europese kentekens werden sneller aan de kant gezet voor een onbevoegde controle. Daarnaast bleek ook huidskleur een grote rol te spelen bij het wel of niet doorzoeken van de auto. Op basis van het uiterlijk van de inzittenden wordt door de marechaussee een inschatting gemaakt van de nationaliteit.

Uit gesprekken met de marechaussees bleek dat zij huidskleur en nationaliteit koppelen aan criminele activiteiten. Zo worden Albanezen er vaak direct van verdacht zware criminelen te zijn en worden Noord-Afrikanen zonder verdere aanleiding onderzocht op de aanwezigheid van drugs.