Brigade-generaal Wilfred Rietdijk, de strategisch adviseur Nationale Veiligheid en Cyber van het ministerie van Defensie trekt in de Volkskrant aan de bel. Inlichtingendiensten en Defensie zijn volgens Rietdijk op dit moment niet opgewassen tegen buitenlandse krachten die de Nederlandse democratie proberen te ondermijnen door middel van hacking, digitale manipulatie en nepnieuws. Nederland moet daarom snel een centraal orgaan krijgen dat permanent digitale dreigingen uit het buitenland in de gaten houdt.
Als voorbeeld heeft Rietdijk verschillende pogingen tot manipulatie en beïnvloeding van het nieuws vanuit Rusland. Moskou zou via nepberichten geprobeerd hebben Nederlanders te manipuleren in de beeldvorming over de ramp met vlucht MH17. Ook trekt hij aan de bel over de consequente Russische hackpogingen van een Nederlandse Defensie-missie in Litouwen.
De digitale technieken die worden gebruikt in moderne oorlogsvoering en mediamanipulatie overstijgen volgens Rietdijk het departement. De westerse wereld is door nieuwe technieken zijn grote overmacht kwijtgeraakt aan landen als Rusland, China en Iran.
Hij ziet deze informatie-oorlog als een grote dreiging voor de Nederlandse democratie. Polarisatie wordt volgens hem aangewakkerd door nepnieuws. Het vertrouwen van burgers wordt volgens hem aangewakkerd door nepnieuws en valse berichten. Op het gebied van integratieproblematiek en moraliteit is Nederland het kwetsbaarst in een informatie-oorlog:
"De integratieproblematiek steekt er met kop en schouders bovenuit. Dan heb je de enorme weerklank van de islam. En als derde punt de hoeveelheid desinformatie die rondgaat op internet. Het gevolg is dat er een grote groep Nederlanders is, voor wie het niet meer uitmaakt wat voor nieuws ze lezen. Er zijn van die vileine nepnieuwsberichten: ‘Asielzoekers mogen gratis treinreizen.’ Het is niet waar, levert enorme woede op en is ook politiek van invloed. Of ‘Diederik Samsom betaalt zijn huis zonder hypotheek’. Wat zegt het? Wie verspreidt het, met welk doel? Op het vlak van moraliteit is Nederland kwetsbaar. En onze tegenstanders weten dat maar al te goed."
Rietdijk pleit voor samenwerking tussen overheidsinstanties en media. De overheid zou bijvoorbeeld een grotere rol kunnen spelen in het verifiëren van nieuwsberichten: ‘Media kunnen dat bij hun berichtgeving plaatsen. Dan zouden we krachtiger staan tegen desinformatie’ aldus Rietveld.
Het pleidooi van Rietdijk sluit aan bij een advies van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). De Raad adviseerde de oprichting van een Nationale Veiligheidsraad op te zetten, onder leiding van de premier, met daarin leden van Defensie, Buitenlandse Zaken, Ontwikkelingssamenwerking en Veiligheid en Justitie.
Ook defensiedeskundige Ko Colijn, van het instituut Clingendael, onderschrijft de behoefte aan een dergelijke organisatie. ‘Er is bij veiligheid sprake van een totale vervloeiing. De overheid moet op vele terreinen actief zijn – klimaat, cyber, massale immigratie, terrorisme, schrijnende ongelijkheid, economische weerbaarheid.’ De Nationaal Coordinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), die zich eigenlijk alleen bezig zou hoeven houden met terrorismebedreiging, neemt nu een steeds grotere rol in. Volgens Colijn zou een nationale veiligheidsraad, waar hij ook het ministerie van Onderwijs in zou betrekken, dit moeten ondervangen.