'Noodlijdende' winkeltjes gebruikt als dekmantel tabakslobby

De tabaksindustrie gebruikt een branche-organisatie van kleine winkeliers als dekmantel om nieuwe regelgeving tegen te gaan. Het idee is dat de winkeliers op sympathie van de bevolking kunnen rekenen en zo de publieke opinie kunnen keren tegen maatregelen om het dodelijke genotsmiddel verder te beperken. De klein brancheorganisatie NSO ontvangt daartoe ook financiële steun van de miljardenindustrie.

De dekmantelstrategie wordt deze week in Vrij Nederland onthult door onderzoeksjournalisten Stella Braam en Ivo van Woerden, die de tentakels van de machtige tabakslobby in kaart brengen. De journalisten melden:

Nu er nieuwe regelgeving uit Brussel aan staat te komen om roken te ontmoedigen, komt de brancheorganisatie van de kleine winkeliers (de NSO) met speciale acties in het nieuws. Ze kopieert daarbij één voor één de standpunten van de industrie. En dat terwijl haar achterban op gespannen voet staat met diezelfde industrie. Al een aantal jaren is er een prijzenoorlog gaande, waarbij de industrie ingevoerde accijnsverhogingen verdisconteert in kleinere winstmarges voor die winkelier, zodat de consument zo min mogelijk van prijsverhogingen merkt. Winkelier Frank Evers uit Hillegom: “De industrie heeft zich tot onze grootste tegenstander ontpopt.” Hij vindt dat het erop lijkt dat zijn brancheorganisatie “haar ziel aan de industrie heeft verkocht.

Die tactiek om ‘sympathieke’ kleine ondernemers in te zetten als bliksemafleiders is niet beperkt tot Nederland:

De inzet van de kleine winkelier past in een internationale strategie van de tabakslobby. Eerder bleek in Australië de Alliance of Australian Retailers (AAR) opgezet om tegen de mogelijke komst van generieke tabaksverpakkingen te demonstreren, waarbij de pakjes allemaal hetzelfde uiterlijk hebben gekregen. Een maatregel die nu mogelijk ook in Europa wordt ingevoerd. Ook in Groot-Brittannië vertelde Colin Finch, oud-president van de The National Federation of Retail Newsagents (de kiosken) aan The Observer dat er tabaksgelden discreet de organisatie werden binnen gesluisd. “De ethische code van onze organisatie werd door de tabaksindustrie vergiftigd.

De journalisten hebben ook meer boven water weten te halen over de rol van CDA-politicus en oud-minister Hans Hillen die een belangrijke rol speelt in de lobby om handel in de dodelijke genotsmiddelen zo vrij mogelijk te laten. 

De Nederlandse samenwerking tussen de handel en de industrie sluit aan op een advies aan British American Tobacco (BAT) van niemand minder dan oud-minister van Defensie Hans Hillen. Eerder kwam hij in opspraak omdat hij BAT middels een BV had geadviseerd, zonder dat als nevenfunctie op te geven toen hij nog senator was. Toen dat een relletje opleverde, bagatelliseerde Hillen zijn werkzaamheden voor BAT. Hij zou slechts één of enkele malen met BAT hebben gespard. Nooit eerder werd bekend wat de inhoud van zijn advies is geweest, tot nu. Hillen heeft in een intern tijdschrift van British American Tobacco gezegd: “Als de handel en industrie tot gezamenlijke standpunten kunnen komen zal hun stem veel beter worden gehoord. Bovendien is dat natuurlijk voor zowel de politiek als de handel veel efficiënter!

De Britse conservatieve premier David Cameron raakte vorige maand in het nauw omdat hij zich laat adviseren door de tabakslobbyist en politiek strateeg Lynton Crosby. De regering van Cameron heeft recent een aantal maatregelen die de verkoop van tabak moeten terugdringen plots uitgesteld. In een interview met de BBC weigerde hij tot drie keer toe de vraag te beantwoorden of hij daar met Crosby over gesproken heeft (zie video).

Eerder op Joop: VNO-NCW lobbyt voor tabaksindustrie