Ook Groningse hoogleraren pikken het niet langer

Het moet afgelopen zijn met het wantrouwen naar docenten, het afrekenen op prestatie en de overmaat aan bureaucratie op de universiteit. In navolging van de Maagdenhuisprotesten pleiten Groningse hoogleraren, docenten en onderzoekers ook voor grote veranderingen in onderwijs en meer zeggenschap

Een open brief aan het college van bestuur van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG) is sinds donderdag door ruim 90 medewerkers ondertekend die zich zorgen maken ‘over de toekomst van academisch onderwijs en onderzoek’. Ze hekelen de bestuurscultuur en schrijven dat ze niet langer beleid willen uitvoeren waar ze ‘zelf geen inspraak in hebben gehad’. ‘Wij, de wetenschappelijke staf, willen weer zeggenschap krijgen over onze eigen onderwijs- en onderzoeksactiviteiten.’ RethinkRuG De docenten en onderzoekers noemen zich RethinkRuG, naar analogie van de Amsterdamse actiegroep RethinkUvA. “Veel van de problemen die de actievoerende studenten en docenten in Amsterdam aansneden herkennen wij. Ook hier hebben we last van bestuurders die tekentafelbeleid opleggen en top-down besturen, ook hier heerst een cultuur van wantrouwen naar medewerkers”, zegt Thijs Lijster, één van de initiatiefnemers en docent kunstfilosofie en coördinator van het onderzoekscentrum ‘arts in society’.  Torenhoge werkdruk

De brief is opgesteld door docenten en onderzoekers van de faculteiten wijsbegeerte en letteren. Maar inmiddels hebben ook collega’s van rechten, maatschappij- en gedragswetenschappen en natuurwetenschappen zich aangesloten. ‘De torenhoge werkdruk, de publicatiedwang, de tijdelijke contracten en de bureaucratisering, daar hebben we allemaal last van’, zegt Lijster. ‘We moeten steeds vaker regeltjes volgen waar we zelf het nut niet van inzien en waarover we niet eens hebben mogen meepraten, terwijl het over óns werk gaat’, zegt Lijster. 

Neem de zogenaamde ‘toetsdossiers’ die docenten sinds kort moeten aanleggen. ‘Daarin moet staan hoe je toetst wat je in je colleges behandelt: met wat voor opdrachten, hoe het antwoordmodel eruit, wat de leerdoelen zijn die bij de opgaven horen, et cetera. Het aanleggen van dat soort dossiers kost enorm veel tijd en de vraag is: wordt de toetsing ook echt beter van zulk micromanagement?’ Docenten en onderzoekers voelen zich nauwelijks nog serieus genomen, zegt Lijster. ‘Als docent en onderzoeker op de universiteit moet je constant bewijzen dat je wel instaat bent om de taken uit te voeren waarvoor je bent aangesteld. Maar andersom geldt dat niet voor de bestuurders.’ Universitaire constitutie

Een universiteit is geen bedrijf, maar een gemeenschap van gelijkwaardige mensen, die een stem moeten hebben over de manier waarop hun onderwijs en onderzoek wordt georganiseerd, menen de ondertekenaars. Ze pleiten daarom voor een ‘universitaire constitutie’. Lijster: “Een soort grondwet waarin geformuleerd staat wat een universiteit wel en niet is, en zou moeten zijn. Zodat we beleidsbeslissingen daar in de toekomst aan kunnen toetsen en bestuurders niet klakkeloos in allerlei initiatieven duiken.” 

Vorige week pleitten werkgeversorganisaties VNO/NCW en MKB-Nederland er juist voor om universiteiten meer dan nu af te rekenen op hun prestaties. Een teken aan de wand dat er ook landelijk iets moet gebeuren en dat universiteitsbesturen zich meer dan nu gezamenlijk moeten verzetten tegen het rendementsdenken in Den Haag, meent Lijster. “Er wordt een cultuur gecreëerd waarin academisch onderwijs en onderzoek het bedrijfsleven moet dienen. Dat is absoluut niet de bedoeling. Men is het idee kwijtgeraakt wat een universiteit zou moeten zijn. Die moet niet alleen goede werknemers produceren, maar ook kritische burgers vormen. Wij hebben een heel andere definitie van rendement en output.” 

De open brief komt aan de vooravond van de verkiezingen voor de universiteitsraad aan de RuG. De docenten hopen dat hun brief aanleiding is voor het college van bestuur en voor de kandidaten voor de universiteitsraad om eens goed te gaan nadenken over hoe de universiteit georganiseerd is. Zo zou de universiteitsraad een veel zwaardere stem moeten krijgen bij het invoeren van regels en het nemen van beslissingen. Het college van bestuur van de RuG komt vandaag met een reactie.

CC foto:  Eigenberg Fotografie Trouw.nl: Groningers gaan Amsterdamse Maagdenhuisdemonstranten achterna