Ouders: zo maakt u van uw kind een narcist

Iedereen weet wel hoe een narcist er uit ziet. Ze hebben een opgeblazen zelfbeeld, lijden aan ijdelheid, materialisme en een gebrek aan empathie. En ze leggen claims en overschatten hun vermogens en vaardigheden. Kortom, het zijn eikels. Narcistische kenmerken openbaren zich voor het eerst rond je zevende, als kinderen zich met anderen gaan vergelijken. Narcisten zijn ook vaak agressief, geneigd anderen te pesten en ze halen uit als ze hun zin niet krijgen. En ze hebben moeite om persoonlijke relaties te onderhouden.

Aan het woord is Jean Twenge, hoogleraar psychologie en schrijver van de boeken The Narcissism epidemic en Generation Me :

Er wordt tegenwoordig nog wel eens gedacht dat je egocentrisch moet zijn om te kunnen slagen, maar dat is niet waar. Narcisten falen eigenlijk altijd. Ze vervreemden mensen van zich en nemen onverantwoorde risico’s.

Een in het prestigieuze blad the Proceedings of the National Academy of Sciences gepubliceerde Nederlands-Amerikaanse studie laat zien dat de ouders een duidelijke rol spelen in het ontwikkelen van narcisme in hun kinderen. Kinderen die regelmatig van hun ouders te horen krijgen hoe speciaal ze zijn, gaan meer narcistische trekken vertonen.

De onderzoekers volgden meer dan 500 kinderen en hun ouders gedurende anderhalf jaar. Kinderen geloven het als hun ouders zeggen dat ze meer speciaal zijn dan anderen. Dat blijkt noch goed te zijn voor hen, noch voor de maatschappij, aldus co-auteur Brad Bushman in the Guardian. De hoofdauteur van de studie, Eddie Brummelman, zegt dat ouders het meestal goed bedoelen als ze hun kinderen voorhouden hoe speciaal ze zijn en dat ze denken dat dat bijdraagt aan hun zelfrespect. Maar er is een groot verschil tussen de twee. Brummelman:

Narcistische kinderen voelen zich superieur aan anderen, geloven dat ze recht hebben op privileges en willen door anderen bewonderd worden. Kinderen met veel zelfrespect zijn tevreden met zichzelf als mens.

Mensen met een gezond zelfrespect zien zich zelf als even goed als andere mensen, terwijl narcisten zich beter voelen dan anderen. De kans op een gezond zelfrespect is groter als de ouders vaker zeggen dat ze van hun kinderen houden en als de kinderen in een warme omgeving opgroeien.

Overigens is het met narcisme net als met alle andere persoonskenmerken niet alleen de omgeving die van invloed is. Het is het resultaat van interactie tussen genetische aanleg en die omgeving.

Luister hier naar een eerder interview dat Brummelman aan BNR gaf.

CC foto: Hammonton photography