Pauw Verkiezingsdebat

Met nog een week te gaan tot de verkiezingen kruisen Rutte, Samsom, Roemer, Wilders, Pechtold en Buma vanavond de politieke degens in het tweede grote verkiezingsdebat in het televisieprogramma Pauw. Diederik Samson en Geert Wilders gaan in debat over de bestrijding van jihadisme, Mark Rutte en Emile Roemer kruisen de degens over de werkloosheid en Sybrand van Haersma Buma en Alexander Pechtold over al of niet meeregeren vanuit de Eerste kamer.

Opstelten & Teeven Het debat begint met het vertrek van Opstelten en Teeven. Na een eerste wat bagatelliserend antwoord van Mark Rutte, verwijt Alexander Pechtold hem het contact met de samenleving te verliezen, omdat hij niet eens wil weten waarom Cees H. indertijd bijna 5 miljoen gulden heeft gekregen. Rutte antwoordt dat hij dat ook niet mág weten. Wilders zegt dat de afgelopen tijd is gebleken dat het kabinet in ontbinding is en dat Rutte de regie kwijt is.

Werkeloosheid Mark Rutte en Emile Roemer openen het debat over de werkloosheid. Rutte is het in tegenstelling tot Roemer uiteraard niet eens met de stelling dat het kabinet zijn belangrijkste doel: ‘werk, werk, werk’ niet waarmaakt. Roemer verwijst naar de oplopende werkeloosheid, Rutte naar prognoses over de komende jaren. Hij zegt dat het daarom belangrijk is om koers te houden. Roemer zegt de beloftes van de premier te kennen, maar daar tot nu toe nooit iets van gezien te hebben. Hij wijst op de enorme daling in de internationale ranglijstjes met betrekking tot de werkgelegenheid. Nederland heeft het slechter gedaan dan de landen om ons heen en dan het Europese gemiddelde.

Rutte zegt dat het SP-alternatief van lastenverzwaringen niet tot een lagere werkloosheid zou hebben geleid. Roemer countert met een verwijzing naar de lastenverzwaringen van het kabinet-Rutte II. Daarna worden de anderen bij de discussie betrokken. Samsom wijst op het aantal banen dat er de afgelopen tijd wel is bijgekomen, maar hij vult aan dat er wel extra investeringen nodig zijn. Hij herhaalt dat we het begrotingstekort mogen laten oplopen tot 1,9%. Buma noemt dat ongelofelijk. Wilders zegt dat dat niet nodig is als we geen geld meer aan het buitenland betalen. Geen geld naar Griekenland of Brussel is zijn mantra. 

Pechtold wordt vervolgens door Samsom en Rutte gepusht om te zeggen hoeveel hij meer zou willen bezuinigen. Hij weigert heel concreet te worden, maar noemt uiteindelijk wel één of anderhalf miljard. ‘Maar dat moet je dan wel bij de overheid halen’, aldus Pechtold. Samsom reageert dat dat dan wel gaat over salarissen van mensen. Pechtold ontkent dat. Roemer kiest ervoor vervolgens Samsom aan te vallen. Hij noemt diens positie ongeloofwaardig, omdat het kabinet dat hij steunt juist zoveel bezuinigt. Rutte verdedigt de afgelopen bezuinigingen, maar zegt eveneens dat extra bezuinigingen het herstel van de economie zouden belemmeren.

Meeregeren? Buma en Pechtold openen. Pechtold roemt zijn invloed op het beleid de afgelopen tijd. ‘Je kan met de coalitie gewoon zaken doen’, zegt hij. Buma benadrukt dat een oppositiepartij een belangrijke rol heeft te spelen, namelijk het controleren van het kabinet. Hij verwijt Pechtold achterkamertjespolitiek en akkoord te zijn gegaan met kabinetsbeleid voordat het in de Kamer terecht kwam. ‘Pechtold heeft voor een appel en een ei verkocht wat het is om oppositiepartij te zijn.’

Wilders zegt dat er nauwelijks oppositie meer is in Nederland. D66 heeft 93% van het kabinetsbeleid gesteund en het CDA 91%. Hij noemt het een toneelstuk. ‘D66 en CDA zijn loyaler aan de VVD dan Samsom’, aldus Wilders. Roemer benadrukt dat we daar op 18 maart wat aan kunnen doen, want als er binnenkort in de Eerste Kamer geen meerderheid meer is voor de vijf partijen dan wordt het voor dit kabinet een stuk moeilijker om dit beleid te voeren.

Rutte zegt dat hij het belangrijk vindt dat we met zijn allen een beter Nederland realiseren. Roemer reageert met: ‘Ik heb die uitgestoken hand gezien, maar als dat betekent dat ik VVD-beleid moet uitvoeren, dan doe ik dat niet’. Samsom verwijt hem aan de zijlijn te blijven staan.

Terreur Samsom versus Wilders. De stelling is dat het slechts geluk is dat Nederland nog niet is getroffen door een aanslag. Samsom beaamt dat, maar benadrukt dat er veel werk valt te verzetten, vooral in klaslokalen. Wilders pleit ervoor dat we alle jihadisten laten gaan en ze vervolgens niet laat terugkeren. Ook als we daarvoor het verdrag van Schengen moeten opzeggen. Hij zegt dat Samsom mede verantwoordelijk is voor een aanslag als hij dat beleid niet steunt. Samsom reageert woedend en noemt Wilders een wegloper die niet in de schaduw kan staan van mensen als Aboutaleb.

Het debat daarna gaat vele kanten op, maar komt uiteindelijk terecht op de vraag of het kabinet genoeg uitgeeft aan veiligheid. Rutte en Samsom roemen het feit dat er het afgelopen jaar extra geld voor de AIVD is gekomen. Buma countert dat ze daar door de oppositie toe gedwongen zijn.

Wilders valt Rutte aan op zijn opmerking in het RTL-debat, dat jihadstrijders beter daar kunnen sterven. Hij noemt dat holle verkiezingsretoriek, aangezien het kabinet niets doet om strijders het Nederlanderschap te ondernemen en te voorkomen dat ze terugkeren naar Nederland. Roemer valt Wilders aan op zijn standpunt jihadisten te laten gaan en elders onschuldige mensen om het leven te brengen. Hij noemt dat terreur als exportproduct. 

Pechtold zegt dat veiligheid niet maakbaar is in een open democratie. Als we angstig worden dan doen we precies wat de extremisten willen. Pechtold bepleit deradicaliseringsprogramma’s die door Rutte 1 allemaal zijn wegbezuinigd. 

Tot slot wordt Buma door Jeroen Pauw tot winnaar van het debat uitgeroepen, omdat hij de enige was die de provinciale staten heeft genoemd.

21:00 uur: Voorafgaand aan het debat laat een aantal partijen alvast van zich horen. BNR meldt dat D66 denkt dat misschien 1 miljard euro extra bezuinigd moet worden om de 3 tot 5 miljard ruimte te hebben die nodig is om het belastingstelsel te herzien. D66-Kamerlid Wouter Koolmees zei in de Kamer dat dat kan door de inflatiecorrectie bij de ministeries niet toe te passen en door softdrugs te reguleren, wat ook geld oplevert.

PvdA-leider Diederik Samsom zei vandaag  bereid te zijn het begrotingstekort van 1,2 procent te laten oplopen naar 1,9 procent om lastenverlichting mogelijk te maken of voor de veiligheid in Groningen. Met dat percentage ‘ben je weer terug op het pad dat we oorspronkelijk met de VVD hebben afgesproken’, aldus Samsom. De veiligheid in de noordelijke provincie gaat volgens Samsom ‘boven alles’.