Peilingen: Plaag of profetie?

Hoogleraar electorale politiek Jean Tillie meent dat peilingen een vertekend beeld geven van politieke voorkeuren. Een goede peiling is amper mogelijk. Tegelijkertijd zijn de peilingen wel bepalend in het politieke debat. Maurice de Hond zet daar tegenover dat peilingen wel degelijk een accurate weergave van de politieke stemming geven. Ze voorzien bovendien in een manco van de huidige democratie: dat de burger te weinig gehoord wordt.

Buitenhof: Maurice de Hond versus Jean Tillie door Joop-nl Tille en De Hond zaten tegenover elkaar aan tafel bij Buitenhof. Tille meent dat peilingen overgewaardeerd worden. Ze geven geen goed beeld van de politieke verhoudingen en de verschillende peilingen lopen te ver uiteen om serieus genomen te kunnen worden. Volgens hem zit het probleem er in dat een te grote groep niet-weters is, mensen die tot vlak voor de verkiezingen nog steeds geen keuze hebben gemaakt. Zij bepalen uiteindelijk vaak de uitslag maar komen in de peilingen niet voor. Dat blijft achterwege bij de presentatie van de peilingen.

De Hond erkent dat het probleem van de niet-weter bestaat maar stelt dat er methodes zijn om dat probleem te verkleinen. Hij legt uit dat peilingen niet zozeer gaan over concrete zetelaantallen die gehaald worden maar over trends die plaatsvinden. En die trends zijn in alle peilingen waarneembaar. Het gaat er in de praktijk om wie ze als eerste en als beste signaleert. “1 of 2 zetels verschil zegt niets maar als een partij daalt of stijgt dan zegt dat wel wat. Neem bijvoorbeeld de daling van de VVD en de stijging van de PVV. Of de enorme groei van de SP en de halvering van GroenLinks.”

Volgens De Hond zijn peilingen een aanvulling op het democratisch tekort, namelijk dat de Nederlandse burger zich alleen bij verkiezingen mag uitspreken en in de tussentijd niet gehoord wordt. Peilingen kunnen ontwikkelingen signaleren die anders uit zicht blijven. Hij noemt het grote contrast tussen hoog- en laagopgeleiden. De eerste groep wordt voor een groot deel vertegenwoordigd door de Kunduz-coalitie. De laagopgeleide kiezer daarentegen heeft het gevoel dat hij amper gehoord wordt. Peilingen en ondervragingen over politieke kwesties kunnen dat zichtbaar maken.

Tillie heeft er ook dan nog een probleem mee dat de peilingen zo uiteenlopen. Volgens de hoogleraar moeten de verschillende peilers de kopen bij elkaar steken om tot een enkele uitslag te komen. De Hond: “Dat heb ik vijf jaar geleden voorgesteld aan de andere peilers. Ik kreeg geen reactie.”

Wat vind jij? Zijn peilingen een plaag die het politieke debat verstoort of een profetie die aangeven wat het volk wil?

Hier de laatste peilingen van Maurice de Hond (Peil), Synovate (Nieuwsuur) en TNS NIPO

Op Facebook: De peiling over de peilingen. Doe mee!