PETA wil auteursrecht voor aap na beroemde ’selfie’

Als het aan dierenrechtenorganisatie PETA ligt, kunnen dieren straks rechten ontlenen aan foto’s waar zij zelf op staan. Door via een rechtszaak het auteurs- en portretrecht te claimen voor de Indonesische kuifmakaak Naruto, hopen zij een precedent te scheppen. PETA noemt dit belangrijk, omdat het een begin is om dieren meer rechten te geven dan alleen de meest basale levensbehoeften. De werkelijke fotograaf, de Brit David Slater, is er allerminst gelukkig mee.

In 2011 reisde de Britse natuurfotograaf David Slater af naar Indonesië voor een fotoreportage in een makakenreservaat. Behalve een serie “gewone” foto’s, had Slater ook het idee om een camera op een statief tussen de makaken achter te laten met het display aan. Op die manier wilde hij de reactie van de apen op het zien van hun eigen gezicht vastleggen. Een van de foto’s, waarop het lijkt alsof een kuifmakaak met de naam Naruto een selfie maakt en daar enorm tevreden mee is, werd een hit. Sinds 2011 wist Slater de afbeelding veelvuldig te verkopen en het werd een van de meest geliefde foto’s in zijn boek “ Wildlife Personalities ”, waarvan het ook de omslag sierde. 

De “apenselfie” werd vorig jaar opeens wereldberoemd , nadat de foto via website Wikimedia een ware internet-hit werd. De foto kreeg vervolgens nog meer aandacht, omdat Slater Wikimedia voor het gerecht daagde wegens het niet betalen van auteursrechten. Wikimedia claimde echter dat de foto rechtenvrij was, omdat die gemaakt zou zijn door een aap en dieren geen auteursrechten kunnen bezitten. De rechter gaf Wikimedia uiteindelijk gelijk, waardoor er nu geen enkel auteursrecht op de foto rust.

Dierenrechtenorganisatie PETA wil daar nu verandering in brengen. Zij willen echter niet dat Slater alsnog de rechten krijgt, maar dat die rechten naar Naruto gaan. Ook vinden zij dat Slater al sinds 2011 het auteurs- en portretrecht van de Naruto schendt door de foto in commercieel werk te gebruiken.  

In een verklaring op hun website laat PETA weten:

‘Waarom is dit zo belangrijk en wat betekent dit allemaal? Als dit proces gewonnen wordt, zal het de eerste keer zijn dat een niet-menselijk dier een bezit wettelijk in handen krijgt (het auteursrecht van de “monkey selfie”), in plaats van zelf een bezit te zijn. Het zal ook de eerste keer zijn dat het recht wordt uitgebreid tot een niet-menselijk dier verder dan alleen de basisbehoeften: voedsel, onderdak, water, en medische zorg. Naar onze mening is dat de hoogste tijd.’

Slater laat het er ondertussen nog niet bij zitten. Hij probeert via die rechter alsnog het auteursrecht te bemachtigen over de foto’s die volgens de fotograaf toch echt door hem gemaakt zijn. Op Facebook schrijft hij dat hij nu door twee bedrijven wordt gedwarsboomd: een die het auteursrecht helemaal wil afnemen (Wikimedia) en een die het auteursrecht wil overdragen (PETA). Slater is van mening dat PETA hun eigen glazen ingooit met dit proces. ‘Als fotografen straks geen rechten meer bezitten over hun eigen dierenfoto’s, zullen minder mensen foto’s kunnen schieten van bedreigde dieren, waardoor de aandacht voor deze bedreigde dieren wereldwijd afneemt.’

Ondertussen is er nog een vierde partij zich met de apenselfie gaan bemoeien. Icondia, het registratiebureau op Guernsy dat voor Slater de auteursrechten heeft behandeld en toegekend, wil nu PETA voor de rechter dagen. Volgens hen is het de dierenorganisatie die de rechten schendt, door de afbeelding van Naruto voor eigen doeleinden te gebruiken. 

Wat Naruto zelf van de heisa vindt, is bij verschijnen van dit artikel onbekend.