Racistisch taalgebruik in Langs de Lijn

In het NOS-programma Langs de Lijn op Radio 1 heeft commentator en ex-wielrenner Henk Lubberding zich bediend van ongepast taalgebruik. Lubberding zei in zijn analyse onder meer: “Die renner die vandaag voorop reed, die donkere, dat negertje. (…) een neger en dat is al verbazingwekkend dat die al een fiets kunnen rijden.”

Updates onderaan

Judokampioen Dennis van der Geest  was een van de luisteraars die reageerde op Twitter:

De manier waarop Henk Lubberding bij radio tour over ‘negertjes’ praat die niet kunnen fietsen. #discutabel

Anderen spraken er ronduit schande van. Om geen misverstanden over het incident te laten bestaan heeft de redactie van Joop de tekst van het fragment (luister vanaf 06:33) uitgeschreven zodat duidelijk wordt met welke intentie Henk Lubberding (HL) spreekt. Die lijkt tegenovergesteld aan zijn taalgebruik. De presentator is Robbert Meeder (RM).

HL: En vanmorgen loop ik bij de start en wie rijdt me bijna over mn voeten heen? RM: Walsh? HL: Nee, die renner die vandaag voorop reed, die donkere, dat negertje. Ja neger-tje, eh… hij was wel heel donker dus ik noem dat maar een neger en dat is al verbazingwekkend dat die al een fiets kunnen rijden. En eh… RM: Wat zeg je nou toch allemaal? (lacht) Het is verbazingwekkend dat een neger op een fiets kan, waarom kan een neger niet op een fiets rijden Henk? HL: Nou, op een racefiets, dat hebben wij al jaren toch moeten missen in het peloton. En ik vind dat mooi dat kleurlingen in het peloton aanwezig kunnen zijn, in ieder geval in een profpeloton. En ja, dat valt dan op en als ie dan ook nog bijna over je tenen rijdt omdat ie moest tekenen daar. En even later komt er nog eentje van Europcar, die komt er achteraan en dat is die Japanse kampioen. En die zit ook mee voorop. Ja, dat vind ik toch wel verbazingwekkend. Dat ik ze bijna heb, misschien heb ik ze wel iets ingestraald of zo, –  (gelach RM) – dat ze zo nerveus werden dat ze dachten we moeten wegwezen hier.  RM: Want Japanners kunnen over het algemeen ook niet fietsen? HL: Nee, dat zijn eigenlijk landen waar we vijf jaar geleden van zeiden nou die kunnen wel iets proberen maar dat wordt nooit wat. En bij Shimano in Nederland zijn ze er eigenlijk mee begonnen. Dus ook Spekenbrink al met z’n ploeg, hebben dat, ja…., vanuit de sponsor moeten doen. Maar had daar niet zoveel vertrouwen in. Kijk en, ik zeg niet dat die jongens niet kunnen trappen maar het spelletje spelen en weten wanneer je hard moet fietsen, ja dat is toch iets anders. En dan zie je toch dat ze toch wel zich de laatste jaren hebben ontwikkeld. Ik vind dat wel mooi en bijzonder.

Hoewel Lubberding geen racistische motieven lijkt te hebben zijn zijn bewoordingen dat wel degelijk. Afgezien van woorden als ‘negertje’ en het toekennen van capaciteiten op grond van huidskleur, noemt hij de renners ook niet bij naam, maar alleen bij hun huidskleur of nationaliteit.

De presentator vraagt opvallend genoeg ook niet naar de namen van de renners, noch noemt hij ze zelf. Het gaat vermoedelijk om de 25-jarige Fransman Kévin Reza en de 28-jarige Japanner Yukiya Arashiro.

Tour racisme Racisme is in de Tour de France een serieus probleem. Een andere renner van Team Europcar, de uit Eritrea afkomstige Natnael Berhane, heeft meerdere malen het binnen de wielerwereld heersende racisme aan de kaak heeft gesteld. De sportman vertelde in april van dit jaar dat zijn mede-renners in de veronderstelling verkeerden dat hij hen niet kon verstaan. Zo was de wielrenner die Italiaans, Spaans en Engels spreekt er getuige van hoe er achter zijn rug over hem gesproken werd.

Woensdag nog, de dag waarop Lubberding zijn ‘analyse’ gaf, deed de ploegleider van Europcar  een oproep aan zijn collega’s om stelling te nemen tegen het aanwezige racisme in de Tour. Misschien een goed onderwerp voor een volgende ‘analyse’ bij Langs de Lijn. Dat lijkt helaas geen overbodige luxe.

Update 14:34

De Volkskrant meldt:

De NOS gaat Lubberding op zijn taalgebruik wijzen, na de manier waarop hij zich in Langs de Lijn had uitgelaten over Reza. Een woordvoerster van de NOS liet donderdag weten dat de hoofdredacteur NOS Sport, Maarten Nooter, achter Lubberding staat en dat hij zich ‘alleen wat ongelukkig had uitgedrukt, terwijl hij juist een positieve boodschap wilde brengen’. Lubberding blijft dan ook te horen in Langs de Lijn.

Update vrijdag 9.30 uur: In een interview met het AD heeft Lubberding spijt betuigt over zijn uitspraken:

Ik had het woord ‘negertje’ niet mogen gebruiken. Dat wist ik ook niet, maar ik wilde daar absoluut niemand mee beschadigen. Het is ook gewoon een heel donkere jongen en ik vond het juist prachtig om hem in de kopgroep te zien rijden …  In mijn tijd paste het niet in de cultuur, nee. Als je een donker persoon zag, dan wist je: dat is een hardloper. Ik herinner me nog dat ik als renner op trainingskamp was in Guadeloupe, waarbij we met allemaal donkere jongens moesten fietsen. En die waren toen ook gewoon niet zo goed. Daarom vind ik het nu juist prachtig dat dit soort jongens steeds vaker in het peloton te zien zijn.”

Ondanks zijn spijtbetuiging zegt Lubberding niet te weten hoe hij het anders had kunnen verwoorden:

“Nu wordt alleen het negatieve eruit gepikt, terwijl de positieve kanten van mijn verhaal niet genoemd worden.”

Photo credit: Petit Brun / Foter.com / CC BY-NC-SA