Regeerakkoord eindelijk gepresenteerd

In Den Haag is dinsdagmiddag het langverwachte regeerakkoord dan eindelijk gepresenteerd. Een akkoord waarvan veel van de inhoud de afgelopen dagen al was gelekt, of – in de woorden van Gerrit Zalm – gesproeid.

Tijdens de presentatie legde Zalm aan Kamervoorzitter Arib uit waarom het akkoord zo lang op zich heeft laten wachten. ‘De verkiezingsuitslag leidde tot een versplinterde Kamer,’ zei Zalm. ‘De vier partijen hebben nogal verschillende achtergronden. Dat maakte het complex.’

Arib liet op haar beurt weten teleurgesteld te zijn dat de Kamer niet door de onderhandelende partijen geïnformeerd werd over de inhoud van het regeerakkoord, ‘maar helaas hebben we veel via de media moeten vernemen. Iemand zei eerder: alles is gelekt, behalve de paginanummers.’ Volgens Arib is het nu de hoogste tijd dat de Kamer haar controlerende taak kan uitvoeren. De Kamervoorzitter stelde voor donderdag over het akkoord in debat te gaan.

Na de officiële presentatie was het de beurt aan de onderhandelaars om een toelichting te geven op de inhoud van het akkoord. Volgens Mark Rutte (VVD) gaat het goed met Nederland, ‘maar te veel mensen voelen dit niet’. Hij zei dat met het nieuwe pakket maatregelen ‘iedereen’ erop vooruit gaat dankzij investeringen in scholing en zorg en een lastenverlichting. Of nu ja, iedereen: ‘Normale Nederlanders gaan er écht op vooruit,’ verduidelijkte Rutte. Daarbij ging hij er niet op in wie dan wel en niet normaal zijn.

Ook Buma (CDA) herhaalde nog maar eens dat tijdens de verkiezingen de zorgen van Nederlanders centraal stonden. Ook vatte hij wat punten uit het akkoord samen die de afgelopen dagen al bekend waren geworden: ‘Er gaat meer geld naar zorg, veiligheid en er komt een maatschappelijke diensttijd voor jongeren. We gaan de samenhorigheid en identiteit versterken. We gaan de arbeidsmarkt hervormen en er komt een belastinghervorming. Gezinnen gaan minder belasting betalen.’

Alexander Pechtold (D66) opende geheel volgens het handboek met een grapje: ‘Een unieke gebeurtenis in de geschiedenis: vier mannen zeggen ‘ja’ tegen elkaar’. Daarna mocht hij benadrukken dat dit kabinet gelijke kansen voor iedereen nastreeft en dat een tweedeling in de samenleving dreigde: ‘Arm en rijk, jong en oud en laag en hoogopgeleid.’ Volgens Pechtold is dat gevaar dankzij dit akkoord nu afgewend.

Tot slot mocht Segers (ChristenUnie) de aanwezige pers op het hart drukken dat dit geen kabinet wordt dat ‘op de winkel gaat passen’. Ook hij wees nog eens op de hoofdstukken over klimaatbeleid, arbeidsmarkt, zorg en onderwijs. ‘Dit wordt niet niks,’ prees Segers het akkoord aan. ‘We doen dit voor de toekomst van onze kinderen. Zoals mijn drie dochters.’

Regeerakkoord Het eerste hoofdstuk van het akkoord, dat begint met de zin ‘In Nederland gaan individuele vrijheden en een hecht collectief hand in hand’, gaat over het thema Justitie en Veiligheid. Zo wordt er 267 miljoen euro uitgetrokken voor wijkagenten en rechercheurs en wordt er 95 miljoen gereserveerd voor de aanpak van cybersecurity. Ook wil het nieuwe kabinet criminele motorbendes verbieden en illegale prostitutie strafbaar stellen.

Ook opgenomen in het akkoord is dat de benoeming van de burgemeester uit de grondwet wordt geschrapt. Daarmee wordt de weg vrijgemaakt voor een gekozen burgemeester. Verder beloven de vier partijen ‘diplomatieke actie’ te ondernemen tegen landen ‘die geen volledige medewerking verlenen’ aan het oplossen van de aanslag op vlucht MH17.

Sport krijgt ook een prominente plek in het nieuwe kabinetsbeleid. Zo moeten Nederlandse topsporters meer kansen krijgen mee te draaien met de wereldtop. Daarvoor wordt de bijdrage aan de paralympische en olympische ploegen verdubbeld, van 10 naar 20 miljoen euro per jaar. Er zal ook worden gekeken naar meer en nieuwe mogelijkheden om topsport met onderwijs te combineren.

De gaswinning in Groningen zal nog wat worden teruggeschroefd. Niet alleen wil het kabinet over vier jaar 1,5 miljard kuub minder gas winnen, dat wat er nog wel uit grond gehaald wordt moet gelijkmatiger gebeuren. Daarmee moet worden voorkomen dat de provincie geteisterd wordt door aardbevingen.

Reacties Vluchtelingenwerk Nederland heeft al direct na het lezen van het akkoord een reactie gegeven. Die is niet mals:

Datzelfde geldt voor de reactie van CNV:

Ook de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) is niet te spreken over het akkoord:

Greenpeace is milder. Zij laten via Twitter weten:

Via Twitter laten diverse Kamerleden weten wat zij van het akkoord vinden:

Henk Krol (50Plus) laat voor de camera’s weten ‘meer dan boos’ te zijn: ‘Dit is een anti-ouderenkabinet’.

Henk Krol (50PLUS): “Ik ben meer dan boos. Dit is een anti-ouderenkabinet. Ouderen gaan er 40 procent op achteruit.” https://t.co/MX0htN32TH pic.twitter.com/KcrmDyvOGV

— NOS (@NOS) 10 oktober 2017

Kabinetsformatie Nu het akkoord rond is, kan het daadwerkelijk formeren van een kabinet gaan binnen. VVD-leider Mark Rutte wordt aangewezen als formateur. Aan hem de taak vijftien ministers bij elkaar te gaan zoeken, gevolgd door acht of negen staatssecretarissen. Elke partij draagt zijn eigen kandidaten voor, die vervolgens op gesprek gaan bij Rutte. De verwachting is dat de ploeg in de week van 23 oktober compleet is en bij de koning op bezoek kan.

Klimaat Wat betreft klimaat lijkt het nieuwe kabinet een strenger beleid te gaan voeren om de doelstellingen van Parijs te proberen te halen. NRC Handelsblad is positief. De krant schrijft:

“De uitstoot van broeikasgassen moet fors omlaag: om precies te zijn is het doel om 49 procent minder broeikasgassen uit te stoten dan in 1990. Dat is ambitieuzer dan de 40 procent vermindering die de EU de lidstaten vanwege ‘Parijs’ heeft opgelegd.

Een doel van 49 procent betekent een grootschalige omvorming van de energievoorziening, van woningen en industrie, want sinds 1990 boekte Nederland pas 11 procent ‘broeikaswinst’.”

Daar denkt men bij GroenLinks anders over:

In NRC Handelsblad betogen Nanda Oudejans en Tamar de Waal dat het integratiebeleid van Rutte III voor nog meer achterstand en uitsluiting van vluchtelingen zal zorgen. In eerste instantie omdat Rutte III geen onderscheid lijkt te maken tussen vluchtelingen en migranten. Op zijn minst heerst verwarring tussen de twee, terwijl vluchtelingen een bijzondere categorie vreemdelingen zijn “met een stevigere rechtspositie”. Voorts schrijven De Waal en Oudejans dat het voorgenomen beleid riekt naar discriminatie, omdat het alleen vluchtelingen treft.

De “aflosboete” is op het laatste moment toch nog gewijzigd. Maandag ontstond ophef over het plan van Rutte III om de Wet-Hillen in twintig jaar geleidelijk af te schaffen. Die periode is nu verlengd met tien jaar.