Samsom: slacht de spaarvarkens!

Premier Mark Rutte werd dit voorjaar keihard uitgelachen toen hij Nederlanders opriep meer geld uit te geven. Nu herhaalt PvdA-leider Diederik Samsom die oproep op een meer onderbouwde manier en met voorstellen voor maatregelen. In een interview met de Volkskrant stelt Samsom dat er teveel geld opgepot zit en de overheid burgers en instituten moet verleiden dat geld terug in de economie te brengen.

De potsierlijke oproep van premier Rutte aan burgers om meer te consumeren en zodoende de economie op gang te brengen heeft geen enkel merkbaar effect gehad. Samsom denkt dat de oproep te vrijblijvend was:

Samsom stelt nu vast dat het ‘kennelijk niet genoeg is’ om het alleen te vragen. ‘We zullen mensen moeten verleiden. Ik verwacht dat het kabinet daarin nu alle terughoudendheid laat varen.’ Hij denkt onder meer aan financiële voordelen voor pensioenfondsen en institutionele beleggers die zich op de hypotheekmarkt begeven. Ook moet de overheid zich op grotere schaal garant stellen voor kleine en middelgrote ondernemers die voor investeringen geld willen lenen bij de bank.

De oproepen van Samsom en Rutte zijn opmerkelijk omdat beiden voor de overheid zelf het tegenovergestelde beleid voorstaan. In plaats van dat de Nederlandse overheid, zoals in de Verenigde Staten, geld in de economie pompt wordt er stevig bezuinigd. De gevolgen van dat harde snijden reiken verder dan simpele besparingen. Zo meldt de NOS dat tal van muziekwinkels in de problemen komen door de zware bezuinigingen op cultuur.

Volgens Samsom en Rutte heeft het onder meer geen zin om geld in de economie te pompen omdat de investeringen weg zouden vloeien naar het buitenland. Het is onduidelijk waarom de coalitieleiders menen dat die regel niet opgaat voor particulier geld.

In het interview komen ook de plannen van VVD-fractieleider Halbe Zijlstra ter sprake die eerder stelde dat de bezuinigingen vooral afgewenteld moeten worden op sociale voorzieningen en uitkeringen. Samsom wil in de zorg alleen op het systeem bezuinigen niet op de patiënten. Voor wat betreft toeslagen stelt hij dat die vooral beperkt moeten worden voor de hogere inkomens. Snijden in uitkeringen noemt hij niet voor de hand liggen: “De rekening van deze crisis sturen we niet naar de mensen met de laagste inkomens.”

Alexander Pechthold van D66 is sceptisch. Op Radio 1 zegt hij dat het vertrouwen van de burger eerst hersteld moet worden, voor het kabinet van burgers mag verwachten dat zij hun reserves inzetten om de economie aan te zwengelen:

Update 13.00 Ook de overige oppositiepartijen reageren negatief op het pleidooi van Samsom. Het zou beter zijn wanneer het kabinet zich gaat inzetten om maatregelen te nemen die bijvoorbeeld pensioenfondsen, corporaties en particuleren stimuleren om hun geld weer te investeren.

SP-leider Emile Roemer noemt het een overduidelijke paniekreactie, “die bol staat van de tegenstrijdigheden.” Roemer:

Wel 6 miljard extra bezuinigen, de werkloosheid fors laten oplopen en de lasten flink verzwaren en dan smeken dat mensen meer gaan uitgeven? Dan ben je niet meer van deze wereld.

CDA-leider Sybrand Buma vindt dat Samsom met geld strooit om de crisis op te lossen. “Dit kan alleen maar tot lastenverzwaring leiden”, aldus Buma.

Financieel experts zeggen in een reactie dat het vrijgeven van ontslagvergoedingen die nu op speciale rekeningen staan geparkeerd, niet zal leiden tot extra consumptie. Het geld zal uiteindelijk elders op een andere spaarrekening worden geparkeerd als een appeltje voor de dorst, zo schrijft de Volkskrant. “Het gaat om mensen die hun baan zijn kwijtgeraakt; deze groep is onzeker en heel voorzichtig. Ik denk niet dat ze het vrijgekomen geld gaan uitgeven aan nieuwe auto’s, koelkasten en vakanties,” aldus financieel adviseur Marius Winter.