Somalische droneslachtoffers slepen Nederland voor de rechter

Twee Somalische slachtoffers van een drone-aanval klagen de Nederlandse staat aan. Volgens de advocaten van de slachtoffers is Nederland medeverantwoordelijk voor de Amerikaanse aanval. De VS zouden zich bij die aanval hebben gebaseerd op door Nederland verstrekte informatie.

Dat meldt de Volkskrant zaterdag. De slachtoffers, twee nomaden, werden in 2014 getroffen door een Amerikaanse luchtaanval. Een van de slachtoffers verloor zijn beide dochters en raakte een been kwijt. Van beide slachtoffers werd grotendeels de veestapel vernietigd. 

De aanval was gericht op een konvooi auto’s waarin volgens de Amerikanen leden van terreurorganisatie Al Shabaab zaten. Met de drone-aanval wilden de Amerikanen de leider van Al Shabaab, Ahmed Godane, uitschakelen. Dat gebeurde niet. Wel zouden andere leden  van de organisatie zijn gedood. De beide nomaden bevonden zich op het moment van de raketinslag in de buurt van het konvooi.

Beide slachtoffers worden bijgestaan door twee Nederlandse advocaten. Een van hen, Liesbeth Zegveld, wist de Nederlandse staat de afgelopen jaren meerdere malen te dwingen tot het compenseren van oorlogsslachtoffers. Hierbij ging het onder meer om zaken die te maken hadden met de val van Srebrenica en executies door Nederlandse militairen in voormalig Nederlands-Indië.

Het is de eerste keer dat slachtoffers van een Amerikaanse aanval met drones zich tot de Nederlandse rechter wenden. Uit gelekte documenten van NSA-klokkenluider Edward Snowden is gebleken dat door Nederland onderschepte telecommunicatie een belangrijke rol speelt bij de Amerikaanse acties in Somalië. Vanuit het Friese Berum onderschept de MIVD al jaren telefoonverkeer van Somaliërs. Dit gebeurt in het kader van anti-piraterijmissie Ocean Shield, waaraan Nederland bijdraagt.

Het ministerie van Defensie ontkent ondertussen elke mogelijke aansprakelijkheid. Tegenover de Volkskrant verklaart een woordvoerder van het ministerie niet te weten op basis van welke informatie de VS overgaat tot militair ingrijpen. ‘Volstrekt ongeloofwaardig,’ vindt een van de advocaten, Göran Sluiter. ‘Nederland weet heel goed waartoe de informatie dient die wordt verstrekt.’

Ook zegt Sluiter dat Nederland zich moet realiseren dat drone-aanvallen niet zo ‘schoon’ zijn als ze soms worden gepresenteerd. ‘Een drone-aanval mag alleen worden uitgevoerd als er geen onschuldige slachtoffers in de buurt zijn,’ zegt hij. ‘Deze mensen hadden ze kunnen zien. Bovendien was er veel vee in de buurt; een duidelijk aanwijzing dat er mensen waren.’

De advocaten kiezen ervoor de zaak tegen Nederland aan te spannen en niet tegen Amerika, omdat een dergelijke aanklacht daar bij voorbaat kansloos is. De Amerikanen beroepen zich op de staatsveiligheid, daarbij wordt alle informatie over operaties in het kader van de war on terror strikt geheim gehouden. 

Volkskrant: Somalische droneslachtoffers klagen Nederlandse staat aan cc-beeld: Defence Images