SP presenteert programma: lagere huur, betere zorg, andere euro

De SP wil van de euro af. Dat staat te lezen in het conceptpartijprogramma in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Volgens de partij is de munt onhoudbaar. Ook wordt als het aan de SP ligt de Europese Commissie afgeschaft, komen er geen nieuwe lidstaten meer bij binnen de Europese Unie en moet het mogelijk worden lidstaten uit de Unie te zetten.

Het partijprogramma heeft de titel Stel een daad meegekregen. Daarin zijn punten opgenomen die bekend zijn van de partij: het streven naar het einde van marktwerking in de zorg en de oprichting van een Nationaal Zorgfonds , hogere lonen in het onderwijs, een stop op huurverhogingen en een huurverlaging voor mensen met een lager inkomen en inzet op bouw van betaalbare woningen. Bijzonder is het streven naar een systeem waarin alle huishoudens maximaal een kwart van hun inkomen kwijt zijn aan woonlasten. Uit berekeningen van het Nibud is gebleken dat mensen op dit moment meer dan de helft van hun inkomens kwijt zijn aan huur, terwijl een totaal van 60 procent van het inkomen aan vaste lasten door het Nibud als “zorgwekkend” wordt gezien.

Ook opvallend is het SP-standpunt over de euro. Waar in een vorig verkiezingsprogramma de partij zich nog voorzichtig uitdrukte en stelde dat de munt ‘voor de langere termijn onhoudbaar lijkt’, wordt er nu gepleit voor een Nederlandse uittreding uit de munteenheid. In het programma staat:

Met welke landen dan wel een nieuwe munteenheid moet worden gesmeed, staat niet vermeld. De SP schrijft verder dat ze willen samenwerken in Europa, “voor de aanpak van internationale criminaliteit, een goede opvang van vluchtelingen en een effectief klimaatbeleid”. Maar daarnaast ook “geen neoliberaal beleid krijgen opgelegd door ambtenaren uit Brussel”. De Europese Commissie als politiek orgaan kan worden afgeschaft, schrijft de partij: “Het Europees parlement kan een plek worden waar parlementariërs van de lidstaten elkaar ontmoeten en afspraken maken.”

De partij haalt aan dat de Unie ooit is opgericht om de vrede en het welzijn van de burgers te bevorderen, maar schrijft ook dat “dit goede project is gekaapt, vanaf het moment dat de Europese Unie de belangen van bedrijven boven die van burgers stelde en de interne markt belangrijker werd dan de nationale democratie”. De SP wil daarom een nieuw Europees verdrag “waarin de landen goede afspraken maken over samenwerking, maar waarbij zij hun eigen democratie en zelfstandigheid behouden”.

Ook de samenstelling van de Unie zelf staat wat de SP betreft niet vast:

Het klimaat krijgt uitgebreid aandacht van de SP. De partij wil dat de klimaatdoelstellingen een uitgangspunt zijn in alle handelsverdragen en dat ontwikkelingslanden steun krijgen bij het maken van een rechtvaardig klimaatbeleid. Multinationals die grote winsten maken mogen van de SP geen subsidie meer ontvangen en moeten strenge normen voor schone productie opgelegd krijgen. Daarnaast wil de partij een direct einde aan de bio-industrie.

De SP presenteerde ook direct de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer. Niet verrassend is Lilian Marijnissen de lijsttrekker van de partij, direct gevolgd door Renske Leijten. Op nummer drie staat Mahir Alkaya , in 2017 nog op een uiteindelijk onverkiesbare zestiende plaats. Een jaar later werd hij alsnog Kamerlid als vervanger van Emile Roemer die naast het partijleiderschap ook zijn plek in de Kamer opgaf. Er staan ook enkele nieuwkomers op de kandidatenlijst: op plek 10 de huidige SP-fractievoorzitter in Groningen Jimmy Dijk , Sunita Biharie uit Apeldoorn op 11 en de Eindhovense Murat Memis op 14.