'Staat schuldig aan Fyra-fiasco'

De NS was bang dat de exploitatie van de HSL-Zuid in handen zou komen van een buitenlands spoorwegbedrijf en deed daarom een dermate hoog bod dat er geen geld meer over was om een fatsoenlijke trein te kopen. Daardoor klopte NS uiteindelijk aan bij AnsaldoBreda, bouwer van ‘blundertrein’ Fyra.

Your browser does not support the video tag.

De auteurs concluderen op basis van geheime informatie dat binnen het kabinet Kok-II (1998-2002) een machtsstrijd woedde over het wel of niet openbaar aanbesteden van de exploitatie van de hogesnelheidslijn.

Toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat Netelenbos en enkele van haar PvdA-collega’s wilden de lijn onderhands gunnen aan NS, maar zij hadden de VVD en Minister Brinkhorst van D66 tegen zich. Laatstgenoemden waren voor aanbesteding, in de hoop dat dit meer geld zou opleveren. Met dat geld wilden zij de investering van 7,3 miljard deels terugverdienen.

Andries van den Berg zegt in Nieuwsuur :

Premier Kok hakt de knoop door. Hij zei ‘we gaan het gewoon openbaar aanbesteden want dat is de manier om het meeste geld uit de markt te halen’. Hij was het gezeur helemaal beu.

Leugen over verplichte aanbesteding

Netelenbos heeft daarna ten onrechte in de Tweede Kamer verkondigd dat openbare aanbesteding verplicht was. Maar verschillende partijen waaronder Ben Bot, destijds ambassadeur in Brussel was, ontkenden het bestaan van dergelijke regelgeving.

Auteur Andries Van den Berg:

De openbare aanbesteding is een cruciaal besluit geweest voor het vervolg van dit dossier. Want daardoor werd de prijs voor het recht om op deze lijn te rijden enorm opgedreven. De NS bood uiteindelijk 178 miljoen euro per jaar. Dat was onrealistisch hoog en nooit terug te verdienen door NS.

Toen er gezocht werd naar een fabrikant die de risicovolle order -want klein, en er moest een nieuw veiligheidssysteem worden ingebouwd- wilde aannemen, was alleen AnsalsoBreda bereid deze aan te nemen. Al tijdens de bouw bleek er van alles mis te zijn met de trein.

De eerste verhoren zijn achter gesloten deuren van de parlementaire enquêtecommissie begonnen. De commissie doet onderzoek naar de aanbesteding van de HSL-Zuid en de aanschaf van de Fyra.

Meer hierover op zondagavond in Nieuwsuur om 22.00 uur op NPO 2, waar Marc Descheemaecker van de Belgische spoorwegmaatschappij NMBS aan tafel zit. Hij trok in mei 2013 de stekker uit de overeenkomst met AnsaldoBreda. 

Cc-foto: Gerard Stolk