Stalker-app maakt einde aan anonimiteit

Anonimiteit in het openbaar is binnenkort geschiedenis. Tenminste, als de oprichters van een nieuwe gezichtsherkenningsapp hun zin krijgen. FindFace werd twee maanden geleden gelanceerd en verovert gestaag heel Rusland. De app stelt gebruikers in staat mensen op straat te fotograferen en doorzoekt vervolgens met 70 procent betrouwbaarheid op social media naar de persoon in kwestie.

Op dit moment werkt de app alleen nog in combinatie met Vkontakte, met 200 miljoen gebruikers een van de populairste sociale netwerken in Rusland en de voormalige Sovjetstaten. De makers van FindFace hebben grotere dromen: zij stellen zich een wereld voor waarin je, willekeurig waar ter wereld, voorbijgangers op straat kunt fotograferen en vervolgens al hun op social media gedeelde informatie met één druk op de knop naar boven kunt halen. En niet alleen de gewone man op straat, volgens de ontwikkelaars biedt de app oneindig veel mogelijkheden voor winkeliers, reclamemakers en opsporingsdiensten.

In de korte tijd sinds de lancering heeft FindFace al een half miljoen gebruikers verzameld en zijn er inmiddels drie miljoen zoekopdrachten uitgevoerd. Dat zeggen de ontwikkelaars, Artem Kukharenko (26) en Alexander Kabakov (29).

‘Drie miljoen zoekopdrachten in een database met bijna een miljard foto’s: dat zijn biljoenen uitgevoerde vergelijkingen en dat op vier doodnormale servers. Met ons algoritme kan je vanaf je eigen computer een miljard foto’s doorzoeken in minder dan een seconde tijd,’ zegt Kabakov in een interview met The Guardian. De app geeft je uiteindelijk het profiel dat het meest dichtbij komt, plus nog eens tien profielen die dicht in de buurt komen.

Volgens Kabakov kan de app gebruikt worden als revolutionaire stap in het online daten: ‘Wanneer je iemand ziet die je leuk vindt, dan kan je een foto maken, de identiteit van die persoon achterhalen en een vriendschapsverzoek sturen.’ Stalkerig? Welnee, zegt Kabakov:

Een aantal mensen heeft al alarm geslagen over de verontrustende manieren waarop de app ingezet kan worden. Een fotograaf uit Sint Petersburg heeft met zijn project “ Your Face Is Big Data ” al aangetoond hoe goed de app in de praktijk werkt. De kunst van het meta-stalken, noemde hij het. En ook wordt een aantal pornoactrices lastiggevallen nadat FindFace-gebruikers hun foto uploadden om zo hun werkelijke identiteit te achterhalen.

Facebook De technologie beperkt zich niet tot Vkontakte, maar werkt in theorie op elke fotodatabase. De app is op het moment echter nog niet te gebruiken in combinatie met Facebook, omdat het platform van Mark Zuckerberg de foto’s in een veel complexere database opslaat dat zijn Russische concurrent. Een kwestie van tijd, aldus de makers van FindFace.

Zij noemen FindFace ‘niet meer dan een etalage waarin de technologie uitgestald ligt’. De app is gratis, maar wie meer dan dertig zoekopdrachten per maand wil doen, zal moeten betalen. Dat is overigens eerder een manier om de beperkte servercapaciteit niet al te zeer te overbelasten, dan om er daadwerkelijk geld mee te verdienen. Ook mikken Kabakov en Kukharenko helemaal niet op het publiek als de echte gebruikers van de technologie; zij hebben hun zinnen gezet op opsporingsdiensten en de detailhandel als de echte grootgebruikers.

Het tweetal, net terug van een zakenreis naar de VS en op het punt af te reizen naar Macau voor een presentatie voor een casino, zeggen al benaderd te zijn door de Russische politie. Die heeft de app al meerdere malen gebruikt om verdachten op te sporen. ‘Het is bizar, zaken die al jaren stilliggen worden nu opeens opgelost,’ zegt Kabakov.

Opsporingsmogelijkheden Het duo bevindt zich in de laatste fase van contractbesprekingen met het stadsbestuur van Moskou. Als de laatste puntjes op de i zijn gezet, zal de technologie worden geïmplenteerd in het netwerk van 150 duizend CCTV-camera’s door heel de stad. Zodra ergens iets gebeurt, kunnen de camerabeelden direct in het systeem worden ingevoerd om binnen politiedatabases en rechtbankverslagen op zoek te gaan naar de vastgelegde personen. En ja, ook op de sociale netwerken.

Er is niet veel fantasie nodig om te bedenken op welke manieren repressieve overheden de technologie kunnen inzetten. Tijdens ongewenste straatprotesten wordt het een koud kunstje de identiteit van demonstranten vast te stellen, met alle mogelijke gevolgen van dien. Kabakov en Kukharenko zeggen nog niet benaderd te zijn door de Russische geheime dienst, maar: ‘Als de FSB belt, dan luisteren we uiteraard naar wat ze te zeggen hebben.’

Volgens Kabakov klinken de mogelijkheden van FaceFind verontrustender dan ze daadwerkelijk zijn. Kabakov, van huis uit filosoof, meent dat aangezien de technologische ontwikkelingen niet gestopt kunnen worden, die maar beter open en transparant kunnen zijn.

’In de wereld van vandaag zijn we omring door gadgets. Onze telefoons, televisies en zelfs koelkasten, alles om ons heen verzendt in real-time informatie over ons. We weten allang waar mensen gaan en staan, wat hun interesses zijn enzovoorts. Mensen moeten begrijpen dat zij in de moderne wereld in de schijnwerpers van de technologie staan. Je moet er maar mee leren leven.’

Lees ook : Als de staat meeluistert zijn burgers minder vrij