Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

'Te groot verschil tussen top- en middeninkomens'

  •  
07-05-2010
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
107 keer bekeken
  •  
cohen_300_02.jpg
Cohen wil topinkomens zwaarder belasten … einde maken aan schaalvergroting … weg met commercieel motief in publieke sector
De publieke sector moet terug naar de menselijke maat. Schaalvergroting en privatisering hebben geleid tot vervreemding in de maatschappij. Zorg, onderwijs en sociale woningbouw moeten organisaties ván de mensen zijn, niet alleen vóór. Aldus Job Cohen in de eerste Wöltgens-lezing in Heerlen. Cohen richt zich in zijn lezing vooral op de middengroepen.
Fragmenten uit de lezing, die in zijn geheel hier te lezen is.
Als iets dringend is, dan is het de noodzaak helder te maken wat wij met elkaar delen. Wat maakt van vrije mensen onderling verbonden burgers?  (…) Je kan pas solidair zijn met een ander als je er op kan rekenen dat de risico’s die je zelf loopt, ook door anderen worden gedeeld, met name diegenen die het nog beter hebben dan jij. Er is nu teveel onzekerheid over de meest essentiële zaken die heel dicht bij mensen staan. Alles lijkt ter discussie te staan. De zekerheid van werk, de zekerheid van kansen op maatschappelijke verbetering voor onze kinderen, de zekerheid van goede zorg voor onze ouderen, de zekerheid van veiligheid op straat. Op deze punten zullen we meer zekerheid moeten bieden. Dat is de taak van de politiek. Pas als we kunnen laten zien dat in ons land risico’s en kansen op een faire manier worden gedragen en verdeeld, zal de natuurlijke neiging van mensen om voor elkaar te willen zorgen weer meer ruimte krijgen.
Daarbij moeten wij de moed en de eerlijkheid opbrengen te zeggen wat de politiek vermag en vooral wat de politiek niet vermag en dus door de mensen zelf zal moeten worden gedaan. Alleen zo breken we met de onzalige praktijk om burgers als consumenten te behandelen. Die praktijk heeft ertoe geleid dat burgers zich ook als consumenten zijn gaan gedragen, waardoor de politiek is verworden tot een service provider, die bovendien meestal niet levert wat wordt beloofd. Dat moet snel anders, want democratische politiek is alleen maar mogelijk met betrokken en verantwoordelijke burgers. Mensen raken pas betrokken en voelen zich pas verantwoordelijk voor het collectief als zij weten dat zij daar zelf een wezenlijke rol in spelen, een rol die ook iets oplevert. Want een overgrote meerderheid van de Nederlanders hunkert naar dat betere Nederland dat wij binnen handbereik hebben, zij willen de sociale staat van ons land verbeteren en zij weten dat het kan, mits wij bereid zijn elkaar bij de les te houden, mits wij bereid zijn iedereen er bij te betrekken, niemand uit te sluiten, elkaar het vertrouwen te geven dat wij het samen kunnen rooien. Het besef moet weer groeien dat een betere wereld wel degelijk dichterbij te brengen is door politiek handelen. 
Het is de publieke sector waarin solidariteit ontstaat en waarin vrije mensen als verbonden burgers tot hun recht komen. Zij moeten zich betrokken kunnen voelen met deze diensten en er ook zelf verantwoordelijkheid voor kunnen nemen. Daarom willen wij terug naar de menselijke maat. Daarom willen wij dat de politiek weer een duidelijkere rol in de aansturing krijgt en kan ingrijpen als het niet goed gaat. En daarom willen wij dat mensen als verbonden burgers in plaats van consumenten bij deze diensten betrokken zijn. (…) In de publieke sector past een publiek moraal en geen commercieel motief.
De gedachte was, dat als iedereen maar meer gaat verdienen, het niet zo erg is als sommigen heel veel meer verdienen dan anderen. Dit nu blijkt een drogredenering te zijn. Met name de enorme toename van het verschil tussen de middenklasse en de top is een belangrijke reden voor de uitholling van maatschappelijke binding. Vanaf het eind jaren negentig groeide het arbeidsinkomen van de top 0,1% gemiddeld 6% per jaar sneller dan het gemiddelde inkomen. (…) Bij de inkomensgroepen is het verschil tussen de middenklasse en de lagere groepen nog te overzien, maar zit de onbalans tussen de middenklasse en alles wat daar boven zit. Dus is er behoefte aan fiscale correctie en is het onjuist uit dogmatische bijziendheid te roepen dat lastenverzwaring per definitie niet zou mogen, ongeacht de inkomenspositie van mensen.
De verhouding tussen economische en sociale vooruitgang moet harmonieuzer worden. Bezonnen modernisering vraagt om een duidelijkere regierol van de overheid, om herstel van evenwicht tussen arbeid en kapitaal, en om een herwaardering van de verzorgingsstaat.
De politiek zou moeten gaan over de zoektocht naar maatschappelijke samenhang en over de vraag hoe het er in een samenleving telkens opnieuw een rechtvaardig ‘sociaal contract’ tot stand komt of in stand wordt gehouden. Dit is in essentie een morele kwestie. (…) Het gaat in de politiek niet alleen om ‘doen wat je zegt’, maar ook om zeggen wat je doet, waarom je iets doet, met welk doel je iets doet. Het gaat om vertrouwenwekkend leiderschap dat bereid is helder te formuleren waar wij met de samenleving naar toe willen en wat daarbij van mensen wordt gevraagd en aan mensen wordt geboden.

Meer over:

politiek, nieuws
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.