Terreurorganisatie ETA overhandigt wapens

De Baskische afscheidingsbeweging ETA zegt zaterdag te zullen ontwapenen. Hiermee komt een einde aan decennia van geweld, waarmee honderden levens zijn verloren. In een brief aan de internationale gemeenschap, die door de BBC openbaar is gemaakt, zegt de terreurorganisatie al zijn wapens op te geven. Deze brief is door ETA bevestigd.

“De ‘ontwapeningsdag’ is morgen en we willen waarschuwen dat het proces nog steeds kan worden aangevallen door de vijanden van de vrede” schrijft de groep. In de brief schrijft ETA, die nog steeds door de Europese Unie wordt beschouwd als een terroristische organisatie, dat het al zijn strijdmiddelen (wapens en explosieven) aan Baskische vertegenwoordigers zal overhandigen. Ze beschrijven zichzelf als een ‘ontwapende organisatie’.

Bayonne, een stad in het Franse Baskenland, zal het focuspunt zijn van het ontwapeningsproces. Naar verwachting zullen er op zaterdag duizenden mensen verzamelen. Zogenaamde ‘vredestichters’ die zijn geselecteerd uit het Franse maatschappelijk middenveld zullen daar op een ‘grote populaire ontmoetingsplek’ het wapenarsenaal overhandigen namens ETA. Maar de precieze details rondom de overhandiging zijn vaag.

Bronnen dicht bij ETA zeggen dat de onderhandelingen met de Franse autoriteiten over de overdracht nog steeds aan de gang zijn. De feitelijke overdracht – die volgens experts uit 130 pistolen en twee ton explosieven bestaat – zou volgens hen plaatsvinden buiten Bayonne om ervoor te zorgen dat de ontwapening ‘volledig en controleerbaar’ is.

In de Spaanse media wordt er gespeculeerd dat er nog maar weinig wapens zijn om over te dragen omdat de meeste wapens al gevonden zouden zijn door de politie. Op 8 maart werd er nog een groot wapendepot gevonden in het Spaanse Irun, dat vermoedelijk van ETA was.

Inigo Urkullu, het hoofd van de regionale Baskische regering, kondigde de ontwapening vorige maand al aan. Urkullu deed toen een beroep op de Spaanse en Franse regeringen om ‘ambitieuze visie te tonen en directe lijnen van communicatie te openen’ met ETA. Madrid, een sterke tegenstander van ETA, wees dit beroep echter af en eiste dat de groep zichzelf helemaal op zou heffen om nooit meer opnieuw te formeren.

In de onlangs gepubliceerde brief zei ETA dat het proces van ontwapening ‘een harde en moeilijke taak is geweest’. Ze prezen de Baskische autoriteiten en beschuldigden Spanje en Frankrijk ervan ‘koppig’ te zijn. De Spaanse minister van Binnenlandse Zaken, Jan Ignacio Zoido, zei op woensdag dat er ‘geen onderhandelingen, noch concessies’ zouden zijn voor ETA-leden in ruil voor hun ontwapening.

‘Deze ontwapening is essentieel om definitief de bladzijde van geweld in Baskenland om te slaan, maar moet worden uitgevoerd met volledige inachtneming van de rechtsstaat’, zei Frederique Espagnac, de Franse senator van de socialistische partij in de regio.