Terug bij af

De formatie van een coalitie van VVD, PvdA, D66 en GroenLinks is mislukt. De partijen zijn het niet eens geworden over de vorming van een nieuw kabinet. De informateurs Uri Rosenthal (VVD) en Jacques Wallage (PvdA) hebben hun gesprekken afgerond en werken aan een eindrapportage.

Door redactie Joop

Vanaf 18.15 gaven de fractievoorzitters Mark Rutte (VVD), Job Cohen (PvdA), Femke Halsema (GroenLinks) en Alexander Pechtold (D66) een toelichting op het mislukken van deze formatiepoging. Dit was live te volgen op Politiek24.nl.

Eind vorige week werd al gezegd dat deze week cruciaal zou zijn voor het slagen van Paars-plus. Er zou gesproken gaan worden over een regeerakkoord en de verdeling van minsteries. De NOS meldt dat het vermoedelijk kwesties als de aanpak van de economie en de woningmarkt zijn geweest waarop de onderhandelingen zijn stuk gelopen. Vooral voor partijen als de VVD en de PvdA, die elkaar op die punten in de campagne fel hebben bestreden, waren dit struikelblokken. 

In hun toelichting benadrukken de fractievoorzitters ieder op hun beurt dat de onderhandelingen zeer serieus waren genomen en dat deze in een positieve sfeer zijn verlopen.  

VVD-leider Mark Rutte zegt dat de ” verschillen tussen de partijen vooral te groot bleken op het terrein van de bezuinigingen, met daaraan verbonden de hervorming van de woningmarkt en mobiliteit”. De VVD wilde veel harder en veel meer bezuinigen dan de andere partijen en wilde niets veranderen aan de regeling voor hypotheekrenteaftrek. Ook van kilometerheffing moest de partij niets hebben.  Op het gebied immigratie en integratie waren de partijen er volgens Rutte wel uitgekomen.

PvdA-voorman Job Cohen onderschrijft de conclusies van Rutte. Hij voegt toe dat het niet mogelijk was om afspraken te maken over een “behoorlijke inkomensverdeling”. De PvdA wilde de belastingen voor de hoogste inkomens verhogen. De VVD was hier mordicus tegen.

Alexander Pechtold, fractievoorzitter van D66, uit diepe teleurstelling over het mislukken van PaarsPlus. Deze coalitie was voor zijn partij de “eerste keus”. Overigens zegt Pechtold dat D66 en GroenLinks nog wel ruimte zagen om PaarPlus mogelijk te maken. De twee partijen hebben dit ook aan de informateurs kenbaar gemaakt.

Ook de fractievoorzitter van GroenLinks zegt het “jammer” te vinden dat de formatiepoging is mislukt. Haar partij zette onder andere in op de verbetering van de mobiliteit. Daar kwam ze de VVD tegen die kilometerheffing blokkeerde, omdat deze het autorijden duurder zou maken.

Halsema zegt verder dat “alle partijen bereid waren om te schuiven”, maar ook dat deze rekbaarheid zijn grenzen kende. “De eisen van de VVD om 18 miljard euro te bezuinigen zonder lastenverzwaringen en zonder aanpassingen op de punten van mobiliteit en de woningmarkt, waren een ongelooflijke opgave”, aldus Halsema.

De formateurs gaan waarschijnlijk woensdag met hun eindverslag naar de koningin. Zij zal een nieuwe formatie-opdracht moeten uitschrijven. Rutte heeft al zijn voorkeur uitgesproken voor een middenkabinet van VVD, PvdA en CDA.  PvdA-voorman Cohen acht deze optie “zeer onwaarschijnlijk”.

Lees ook bij de Volkskrant: Kabinetsformatie terug bij af