Turkse overheid toch achter zwarte lijst Gülen-organisaties

De acties gericht tegen Gülen-organisaties in Nederland lijken wel degelijk te zijn georganiseerd door de Turkse regering. Dat schrijft de Volkskrant. Minister-president Rutte zei vrijdag nog in zijn wekelijkse persconferentie dat daar geen enkel signaal voor was. Uit een bijeenkomstverslag op de website van de Turkse overheid blijkt nu dat de acties werden opgezet vanuit Ankara.

Het Turkse departement voor Turken in het Buitenland (YTB) hield vlak na de mislukte staatsgreep een bijeenkomst over de aanpak van Gülen-organisaties in het buitenland. Tijdens dat overleg werd besloten dat Turken in het buitenland gewaarschuwd moesten worden voor ‘de terroristische organisatie’ en dat zij afstand moesten nemen van zogenaamde “Gülenscholen”. Vorige week werd bekend dat staatspersbureau AA een zwarte lijst heeft gepubliceerd met wat volgens hen Nederlandse Gülen-organisaties zijn.

Een verslag van de YTB-bijeenkomst is gepubliceerd op de website van het departement. Daarin staat onder meer dat de Gülenscholen ‘zijn gesticht met het doel terroristen op te leiden’. Om te voorkomen dat Gülen-organisaties ‘acties ondernemen’, moeten Turkse publieke instanties ‘hand in hand werken met hun tegenhangers in het buitenland’.

Hoogleraar Turkse taal en cultuur Erik Jan Zürcher zegt tegen de Volkskrant dat het departement bij de uitstek ‘de lange arm van Ankara’ is: ‘Het is gecreëerd om de diaspora van Turken in Europa te beïnvloeden.’ Dat zegt ook Lily Sprangers, voormalig directeur van het Turkije Instituut: ‘De Turkse regering wil op deze manier de regie houden.’

Het departement werd opgericht in 2010 met als doel de banden met Turken in het buitenland aan te halen. Bij het departement, dat onder de directe verantwoordelijkheid van de vicepremier valt, is ook een internationale adviesraad aangesloten. Vijf Turkse Nederlanders hebben zitting in die raad.

Yusuf Altuntas, directeur van de islamitische scholenkoepel Isbo en een van de leden van de adviesraad, ontkent de Turkse overheidsbemoeienis met de anti-Gülenacties. Ook zegt hij wel lid te zijn van de raad, maar niet aanwezig te zijn geweest bij de bijeenkomst, noch was hij ervoor uitgenodigd. ‘Wij zijn er voor problemen in de Turkse gemeenschap in Nederland, waarbij de Nederlandse overheid niet kan helpen. De Turkse overheid vraagt ons advies wat ze voor de Turkse mensen in Nederland kan doen als ze naar Turkije komen. Meer niet.’

Update 10.30 Een 42-jarige Rotterdammer is maandag door de politie opgepakt op verdenking van opruiing, bedreiging, vernieling en haatzaaien in de Turks-Nederlandse gemeenschap. Via sociale media, maar ook persoonlijk, zou de man actief zijn geweest. Dat meldt onder meer RTV Rijnmond. De politie heeft gegevensdragers in beslag genomen.