[Update] 26 Lidstaten beloven discipline, EU-verdrag ongewijzigd

De 17 eurolanden en 9 anderen landen hebben in Brussel een deal gesloten over begrotingsdiscipline, meldt de Volkskrant. Alleen het Verenigd Koninkrijk doet niet mee. Daardoor kan het Europese Verdrag niet worden gewijzigd. Dat was wel de inzet waarmee Duitsland en Nederland de onderhandelingen in gingen. Zij wilden dat landen automatisch gestraft zouden worden als de begrotingsregels worden overtreden. De Europese Commissie zou die straffen moeten uitvoeren, maar juist daarvoor zou het Europese Verdrag moeten worden aangepast. In plaats daarvan kunnen landen naar het Europese Hof stappen om elkaar aan te klagen.

Update 17.15 Groot-Brittannië eiste een uitzonderingspositie voor de Britse bankensector, zo schrijft de Volkskrant. Dat ging de landen van de Europese vasteland (en Ierland) te ver.  In het intergouvernementele verdrag beloven alle landen plechtig zich echt aan de begrotingsafspraken te houden. Overtredingen worden niet meer door de Commissie bestraft. In plaats daarvan zullen landen, wanneer een ander land de nieuwe regels overtreedt naar het Europese Hof moeten stappen. Ofwel, als Italië de regels aan z’n laars lapt kan Nederland de gang naar het hof maken; komt Duitsland een groter begrotingstekort beter uit, dan kan Portugal dat aanvechten, aldus de Volkskrant. Eerder

De Vlaamse publieke omroep  VRT vatte de plannen vrijdagochtend samen :

Het gaat eigenlijk om een “fiscaal pact” met twee belangrijke luiken. Enerzijds wordt de verdedigingsgordel tegen de speculatie versterkt, doordat het permanent noodfonds (ESM), dat al gepland was, een jaar sneller zal worden opgezet, vanaf juli 2012. Het zal het tijdelijke noodfonds (EFSF) vervangen). In het permanente fonds zal 500 miljard euro gestort worden dat kan worden gebruikt als een land in nood verkeert. Ook wordt de unanimiteitsregel opgeheven, zodat men met 85 procent van de stemmen zal kunnen oordelen of men al dan niet geld geeft aan een land. 

De 23 landen zullen ook 200 miljard euro extra pompen in het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Dat kan dan op zijn beurt geld toestoppen aan noodlijdende eurolanden. Anderzijds omvat het akkoord een sterkere begrotingsdiscipline en automatische boetes. De 23 lidstaten verbinden zich ertoe het tekort op de begroting onder de 3 procent te houden. Alleen als de openbare schuld onder 60 procent van het BBP ligt, is er meer flexibiliteit. Wie in de fout gaat mag zich aan boetes verwachten van de Europese Commissie. Bovendien krijgt het Europees Hof van Justitie inzage in de begrotingen.

De oplossing die na tien uur vergaderen werd bereikt is minder krachtig dan een wijziging van het EU-verdrag. EU-president Van Rompuy probeerde duidelijk te maken dat dat geen probleem hoeft te zijn, meldt de Volkskrant

 “Wat nu is afgesproken is niet zo sterk als een echt wettelijke bekrachtiging in het Verdrag. Maar als de deelnemende landen zich committeren aan hun afspraken, kan het effect hetzelfde zijn.

Premier Rutte is volgens eigen zeggen ook tevreden. Hij twitterde : 

Goede 1e dag met afspraak over nieuwe begrotingsregels, oa automatische sancties voor landen die afspraken niet nakomen

Trouw schrijf t:

De premier weersprak dat met het opstellen van een eigen verdrag voor de eurolanden, dat in maart 2012 klaar zou moeten zijn, er meer bevoegdheden naar Brussel gaan. Met name de PvdA had bij Rutte erop aangedrongen niet meer macht over te dragen zonder dat er nieuwe verkiezingen zouden worden gehouden. Rutte ziet het opstellen van een apart verdrag voor en door de eurolanden niet als het uiteenvallen van de Europese Unie. ‘Integendeel’, zei de premier.

Bekijk hier de persconferentie van premier Rutte

Update 10.30

GroenLinks is ontgoocheld over het europact dat vannacht is gesloten. Fractieleider Jolande Sap ziet het langs deze weg erg moeilijk worden de muntunie een effectief economisch bestuur te geven en de democratische controle te versterken.

Een europact buiten de Europese Unie om maakt het bestuur van de eurozone nog onoverzichtelijker dan het al is”, stelt Jolande Sap, fractievoorzitter van GroenLinks in de Tweede Kamer. “Het wordt bijzonder moeilijk om de Europese Commissie de voorziene rol te geven bij het afdwingen van begrotingsdiscipline en economische convergentie. Te vrezen valt dat sancties niet sneller opgelegd zullen worden, zoals de bedoeling was, maar juist ten prooi vallen aan gesoebat tussen regeringen. Het Europees Parlement dreigt helemaal buitenspel te worden gezet.

Rutte heeft wat uit te leggen Ik zou ook willen dat het Europees Parlement en de nationale parlementen snel met elkaar in overleg treden om te bezien hoe zij samen invloed kunnen nemen op de verdragsherziening. Anders wordt het weer achterkamertjespolitiek. Wat mij betreft doen ook de Britse en Hongaarse parlementen mee, want die hebben niets te winnen bij de splendid isolation van hun regeringen.

D66-leider Alexander Pechtold noemt de uitkomst van de EU-top ‘slappe hap’.

Sinds juli zijn we bezig, eerst met de Grieken, nu met onze eigen economie. Wat nodig is, is Europa af te maken”, zei Pechtold vrijdagochtend bij BNR-Nieuwsradio.

SP-Kamerlid Ewout Irrgang laat in een tweet weten de automatische sancties geen oplossing te vinden.

Ontspoorde begrotingen waren niet de oorzaak van de eurocrisis maar wel het gevolg ervan.”