[Update] Berlusconi weg, zorgen over Italiaanse schuld blijven

De Italiaanse premier Berlusconi treedt af. Dat schrijft NRC Handelsblad. De Italiaanse president Napolitano heeft dat dinsdag bekend gemaakt. Berlusconi zal aftreden zodra het parlement het pakket economische hervormingen heeft goedgekeurd.

Update woensdag 12.30

Na de eerste opluchting over het vertrek van Berlusconi, zijn de zorgen over Italië zijn weer helemaal terug op de financiële markten, zo meldt de NOS woensdag. De beurzen reageerden dinsdag positief op de aankondiging van de Italiaanse premier en ook vanmorgen openden de beurzen in Europa nog hoger maar na een uurtje handel sloeg de stemming om.

Op de obligatiemarkten loopt de rente van Italiaanse staatsleningen opnieuw op. Griekenland, Portugal en Ierland kwamen in de problemen toen bij die landen de rente opliep tot boven de 7 procent. Daardoor werden ze gedwongen aan te kloppen bij het Europese noodfonds. Door de hogere financieringskosten neemt ook de staatsschuld van Italië verder toe. Italië staat al 1900 miljard euro in het rood.

Eerder

Is dit het einde van Berlusconi? Vergeet het maar, schrijft De Standaard in een analyse van de dubieuze manier waarop de media-magnaat aan de macht kwam en bleef:

Wie dacht dat dit het politieke einde van Berlusconi was, vergiste zich: hij is een overlever, en bovendien dwingen de nog hangende processen hem om door te gaan. Daarbij wordt hij niet weinig geholpen door de immer onderling ruziënde Italiaanse linkerzijde, die tot tweemaal toe de centrum-linkse regering van Prodi laat vallen om de eigen heilige principes te vrijwaren. Terwijl Berlusconi in de tussentijd vanuit de oppositie al zijn media inzet. Umberto Eco heeft dat proces haarfijn geanalyseerd: probeer elke dag het hoofdpunt van het tv-journaal te vormen. Het maakt niet uit wat je doet of beweert: de volgende dag kun je het herroepen en de schuld aan de ‘communistische’ journalisten geven die je boodschap opzettelijk verdraaid hebben, en zo sta je alweer vooraan in het journaal.

De Briste krant The Independent constateert dat het vooral een raadsel is hoe hij het 17 jaar lang wist vol te houden. Zijn media-macht verklaart slechts gedeeltelijk dat hij er in slaagde een deel van de Italianen er keer op keer van te overtuigen dat hij de beste man op de beste plaats was. Dat deed hij onder meer door zich voortdurend als slachtoffer te presenteren. Ondertussen voerde hij een desastreus beleid en laat hij een puinhoop achter.

Update 08:15

De Belgische krant De Morgen beschrijft de val van de premier die zijn aftreden koppelde aan een politieke list.

Niet Berlusconi maar president Giorgio Napolitano kondigde het nieuws aan: de premier stapt op, zij het dan na de goedkeuring van het besparingspakket waar de Europese Unie, het Internationaal Monetair Fonds en de financiële markten zo hard op aandringen. 

Tot dusver was het Berlusconi door de controverse omtrent zijn persoon niet gelukt daar een meerderheid voor te vinden. Door die nu alsnog te eisen, en daar zijn ontslag aan te verbinden, zoekt de premier voor zichzelf de ‘elegante exit’ waarop zijn inner circle de voorbije dagen al gezinspeeld had.

Berlusconi verdwijnt van het toneel, maar niet voor hij een historisch politiek waagstuk voor elkaar krijgt. De bezuinigingen gaan over naar schatting 60 miljard euro en behelzen onder andere de verkoop van overheidsgebouwen, de privatisering van lokale openbare diensten en de optrekking van de pensioenleeftijd naar 67 jaar.

Update 08:10

Wat Europa zal missen zijn de uitspraken van een premier die er een grote voorliefde voor had om tegenstanders, dan wel de rest van de wereld, op de kast te jagen. Dagblad De Morgen publiceert een bloemlezing van zijn meest beruchte uitspraken. Zoals deze:

• “Ik ken iemand die een film maakt over de concentratiekampen. Jij kan perfect kampbewaker spelen” (tegen Duits Europees Parlementslid Martin Schulz)

• “Ze zetten hen op een vliegtuig en zeiden dan: ‘het is een mooie dag, ga maar een beetje buiten spelen'” (over de Argentijnse junta)

• “Beschouw het tentenkamp als even kamperen” (tegen slachtoffers aardbeving)

• “Wie niet op rechts stemt, is mentaal gehandicapt”

• “Zoek een rijke vent” (over vrouwen in armoede)

Update 07:50

Trouw noemt drie mogelijke opvolgers waarvan de namen rondzingen in Rome. Gianni Letta (76) kabinetssecretaris, oud-journalist en vertrouweling van de media-magnaat. Hij is geen bekende Italiaan omdat hij vrijwel nooit op de voorgrond treedt. Siciliaan Angelino Alfano (41) is ‘een rijzende ster’ binnen Berlusconi’s partij Volk van de Vrijheid. De partijsecretaris wordt omschreven als ‘sluw en intelligent’ maar er is onduidelijkheid over zijn eventuele banden met de mafia. Tot slot is er de econoom Mario Monti (68), een weinig uitgesproken figuur die ook de goedkeuring van de oppositie zou kunnen wegdragen.

Trouw:  In Rome doen drie namen de ronde

NRC :

Berlusconi treedt af. De Italiaanse president Napolitano heeft dat vanavond bekendgemaakt. Hij zou aftreden na het doorvoeren van de bezuinigingsplannen.

Dinsdag 8/11

Dat de positie Sylvio Berlusconi wankelt, is al langer duidelijk. Maar aftreden lijkt hij niet van plan. Of zou het vandaag dan toch gebeuren? Vanmiddag om 15.30 uur wordt er in het Italiaanse parlement gestemd over de begroting van 2010. Als die stemming negatief uitvalt, volgt er direct een vertrouwensstemming. De verwachting is dat Berlusconi die niet gaat overleven. Maar een voorbehoud is op z’n plaats want hij heeft al tientallen vertrouwensstemmingen overleefd.

Steeds weet Berlusconi net op tijd zijn tegenstanders over te halen toch voor te stemmen. Dat zou hem vandaag ook kunnen lukken. Want als hij af moet treden, komen er waarschijnlijk nieuwe verkiezingen. Met de huidige kieswet lopen de dissidenten dan het risico dat ze hun baantje in het parlement kwijtraken. Voor velen waarschijnlijk reden genoeg om toch maar weer voor te stemmen.

Umberto Bossi, de leider van Lega Nord, heeft Berlusconi tijdens een gesprek gevraagd om af te treden. En dat is opmerkelijk want Bossi was bij vorige vertrouwensstemmingen vaak de steun die Berlusconi hard nodig had. Toch zal de Italiaanse premier waarschijnlijk de handdoek ook vandaag niet vrijwillig in de ring gooien. Hij wil namelijk voorkomen dat er een zakenkabinet komt. Want daarin kan hij geen macht meer uitoefenen. Liever ziet hij nieuwe verkiezingen waarbij hij zijn media-bedrijven in kan zetten om campagne te voeren.

Tot slot zou een reden van zijn vasthoudendheid kunnen zijn dat het niet goed is voor de beurswaarde van zijn bedrijven. Alleen al de geruchten van zijn aftreden doen de beurskoers weinig goed.

Update 16.30

Berlusconi lijkt zijn meerderheid kwijt te zijn. De begroting van 2010 die in stemmen werd gebracht werd door 308 leden van het Italiaanse Huis van Afgevaardigden goedgekeurd, maar heeft daarmee geen meerderheid van de stemmen.  De andere 321 leden onthielden zich van de stemming. Na de stemming vroeg de oppositie om Berlusconi’s aftreden.

NOS: Kan Berlusconi nog tijd kopen?

NRC: Bondgenoot Berlusconi wil hem zien opstappen, maar vandaag nog niet

Ook voor de volgende laatste vertrouwensstemming : Volg Joop op Twitter , vind Joop leuk op Facebook