VIDEO: De strijd tegen moedersterfte in Nicaragua

Van 20 tot 23 september komt in New York de VN bijeen voor een tussenevaluatie van de Millenniumdoelen. De VN trok vijftien jaar uit om armoede de wereld uit te helpen, maar inmiddels is tweederde van deze tijd verstreken en is het behalen van de millenniumdoelen nog lang niet in zicht. Het vijfde millenniumdoel is het terugdringen van de sterfte onder zwangere vrouwen en jonge moeders. Ambassadeur Lambert Grijns is in Nicaragua nauw betrokken bij de pogingen dit doel te bereiken. Grijns: “Het fundamentele zelfbeschikkingsrecht dat vrouwen en meisjes zouden moeten hebben over hun eigen lichaam is in Nicaragua is niet of nauwelijks aanwezig. Vrouwen sterven gewoon omdat de toegang tot gezondheidszorg slecht is. Als ambassadeur in zo’n land moet je je wel bemoeien met het onderwerp seksuele en reproductieve rechten en gezondheidszorg.” Dit is deel 2 van een achtdelige serie over Nederlanders, die zich inzetten voor het behalen van de millenniumdoelen.

Zal in 2015 de moedersterfte in Nicaragua met driekwart zijn terug gebracht ten opzichte van 1990? Volgens de Nederlandse ambassadeur in Nicaragua, Lambert Grijns, is dit één van de moeilijkst haalbare doelen. Armoede, machismo, en de wet tegen alle vormen van abortus vertragen de voortgang op een verbeterde gezondheid van moeders in Nicaragua. Nog altijd sterven vele vrouwen aan de gevolgen van illegale abortussen of complicaties tijdens de zwangerschap. Samen met de Stedenband Groningen-San Carlos zet Grijns zich daarom in voor het verbeteren van de reproductieve rechten van vrouwen en het toegankelijker maken van de gezondheidszorg in afgelegen gebieden.

Wat kan de Nederlandse ambassade bijdragen aan de politiek gevoelige discussie over abortus? Hoe doorbreek je een in de cultuur gewortelde ongelijkheid tussen mannen en vrouwen? En willen alle zwangere vrouwen in Nicaragua wel ver van hun gezin in het ziekenhuis bevallen?

Op Haiti na is Nicaragua het armste land van Latijns Amerika. Sinds de jarenlange burgeroorlog tussen het Sandinistische bevrijdingsleger (FSLN) en de dictator Somoza in de jaren 70, is zij voor een groot deel afhankelijk van steun van de internationale gemeenschap. Om in 2006 aan de macht te kunnen komen, sloot de huidige Sandinistische president Daniel Ortega een pact met de conservatieve Katholieke kerk. Dit heeft een tegenstrijdige politiek tot gevolg.

Enerzijds richtte Ortega door het hele land gezondheidscentra voor zwangere vrouwen op, de moederhuizen, anderzijds stelde hij alle vormen van abortus strafbaar. Deze wetswijziging houdt in dat abortus ook strafbaar is in het geval dat het leven van een zwangere vrouw gevaar loopt bij voortzetting van de zwangerschap. Het aantal gevallen van moedersterfte blijft hierdoor hoog.

Veelvoorkomende doodsoorzaken zijn een hoge bloeddruk, infecties en bloedingen tijdens de zwangerschap. Met goede medische hulp en kraamzorg zouden deze sterfgevallen voorkomen kunnen worden, ware het niet dat artsen tegenwoordig bang zijn dat de ingreep de dood van de foetus kan betekenen. Volgens statistieken van de Wereldgezondheidsorganisatie stierven er vorig jaar per 100.000 geboortes 170 moeders aan complicaties tijdens hun zwangerschap.

Vooral in rurale gebieden lopen vrouwen een hoog risico op moedersterfte. De gezondheidszorg is er slecht, het aantal geboortes per vrouw is er hoog en in één derde van de bevallingen is de moeder nog tiener. Zij lopen de meeste kans op complicaties.

De acht millenniumdoelen zijn in 2000 opgesteld. In totaal hebben 189 regeringsleiders de afspraken ondertekend om te werken aan het terugdringen of uitbannen van analfabetisme, genderongelijkheid, kindersterfte, moedersterfte, dodelijke ziektes, milieuvervuiling en oneerlijke handel. De doelen moeten in 2015 gerealiseerd zijn.

In Latijns Amerika leveren Nederlanders een belangrijke bijdrage om deze doelen te halen. Hun verhaal staat centraal in de 8-delige serie ‘Van Straatkinderen tot Groene chocolade’. Elke aflevering laat een ander doel en een ander project zien. ‘Van Straatkinderen tot Groene Chocolade’ is een productie van DUS Media in samenwerking met het NCDO. Alle acht afleveringen zullen exclusief te zien zijn op Joop.

Joey Boink: regie/camera/montage; Talinay Strehl: regie/research/tekst; Hilbert Kamphuisen/DUS: producent

Bekijk ook deel 1: De strijd tegen de kwakzalvers van Ecuador

deel 3: De strijd tegen kindersterfte in Bolivia deel 4: De strijd om alle kinderen naar school te laten gaan deel 5: De strijd voor eerlijke handel deel 6: De strijd voor het lot van de straatkinderen van Peru